دود تهرانی‌ها را خواهد کشت

هادی نیلی: روز گذشته یک مقام مسئول در ستاد محیط‌زیست شهرداری پایتخت گفت: 70 درصد مرگ‌و‌میرها در تهران ناشی از مشکلات تنفسی و قلبی است که این مشکلات ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم با آلودگی هوای تهران دارد.

هادی حیدرزاده در گفت‌وگویش با مهر با اعلام این مطلب، آلودگی هوا را به شکل مستقیم و غیرمستقیم عامل مرگ شهروندان تهرانی دانست و توضیح داد: طبق گزارش‌های وزارت بهداشت و مطالعات انجام‌شده در این زمینه، آلودگی هوا به طور غیرمستقیم باعث کاهش عمر و در نهایت مرگ شهروندان می‌شود و گاهی هم به طور مستقیم شهروندان تهرانی را به کام مرگ می‌برد.

رئیس ستاد محیط زیست شهرداری تهران علت عمده مرگ و میر در شهر تهران را ناشی از مشکلات تنفسی و قلبی عنوان کرد و رابطه بین این نوع مرگ و آلودگی هوا را رابطه‌ای مستقیم خواند.

ثابت نشده است
این اظهارات در حالی از سوی حیدرزاده عنوان می‌شود که معاون امور انسانی سازمان محیط زیست کشور در رابطه با اثرات آلودگی هوا در تهران که البته در فصل‌های سرد به خصوص زمستان‌ها به شدت اوج می‌گیرد، در این باره گفت: اثرات آلودگی هوا ثابت شده است. ولی هنوز مطالعه‌ای در مورد اثرات آلودگی هوا به طور دقیق انجام نشده است که در آن تمامی فاکتورهای مد‌نظر رعایت شده باشد.

دکتر اصیلیان با تأیید اثرات زیستی آلودگی هوا در تهران بر انسان تأکید کرد: وزارت بهداشت مطالعاتی را انجام داده که نتیجه آن بر اساس و منطبق بر استانداردهای جهانی است و در این تحقیق تعداد مرگ و میر و علت آن که چه اندازه با آلودگی هوای تهران ارتباط دارد، مشخص شده است ولی این مطالعه جنبه محرمانه دارد و مطالعات تحقیقاتی در دانشگاه‌ها انجام نشده که به عنوان یک سند در کشور به آن دسترسی داشته باشیم.

این مقام مسئول با اشاره به قضاوت بر اساس مطالعات و مستندات آماری افزود: اگر مطالعه‌ای انجام شده باشد و در آن به میزان مرگ و میرها بر اساس آلودگی هوای تهران توجه شده باشد باید آن را بپذیریم و نباید آن را انکار کنیم ولی از طرف دیگر نباید بر اساس حدس و گمان در رابطه اثرات آلودگی هوا و تأثیرات آن بر شهروندان اظهار نظر کنیم.

نمی‌کشد اما عمر را کم می‌کند
از سوی دیگر رئیس سازمان محیط زیست استان تهران در رابطه با اثرات آلودگی هوای تهران بر سلامت شهروندان به کم‌شدن عمر تهرانی‌ها اشاره کرد و گفت: هوای تهران به گازهای گوگرد آلوده است که کشنده است و البته هوای تهران به دلیل موقعیت جغرافیایی قدرت خود پالایی و دفع آلودگی‌ها را ندارد ولی به طور مستقیم منجر به مرگ نمی‌شود ولی عمر را کم می‌کند.

محمد باقر صدوق با انتقاد از آمارهای منتشر شده در خصوص مرگ و میر سالانه تهرانی‌ها در اثر آلودگی هوا، این پرسش را مطرح کرد که بر اساس کدام شاخص و چه تحقیق و پژوهشی در رابطه با تعدا مرگ و میرها در تهران باید قضاوت کنیم و متأسفانه هیچ مطالعه‌ای در این خصوص انجام نمی‌شود.

تلفات آلودگی؛ بیش از هشت سال جنگ
گزارش‌هایی که هیچ‌گاه از سوی منابع دولتی تأیید نشده‌اند، حکایت از مرگ سالانه 54 هزار تهرانی در اثر آلودگی هوا دارد. از جمله مشاور شهردار تهران، کمتر از دوهفته‌پیش گفت: تعداد قربانیان آلودگی هوای تهران بیشتر از آمار شهیدان هشت سال جنگ تحمیلی است.

مشاور شهردار تهران گفت: تعداد قربانیان انسانی ناشی از آلودگی هوای تهران در هشت سال گذشته بیشتر از هشت سال ایام جنگ تحمیلی بوده است. هادی حیدر‌زاده توضیح داده بود: امروز وضعیت آلودگی هوای تهران از ساماندهی مدیریتی گذشته و نیازمند فرماندهی ویژه است چرا که تلفات آلودگی هوای تهران در 8 سال گذشته بیشتر از آمار شهیدان دوران 8 ساله دفاع مقدس است.

حیدر‌زاده در ادامه گفت‌وگو با انتقاد از همکاری نکردن دولت در گسترش وضعیت مترو گفت: 80 درصد آلودگی هوای تهران مربوط به خودروهاست و با اینکه گسترش مترو و اتوبوس‌های تندرو می‌تواند از حرکت خودروها در سطح شهر بکاهد، اما دولت حتی سهم خود را از 110 هزار میلیارد تومان که 600 میلیارد تومان در طرح جامع گسترش مترو می‌شود را نمی‌دهد. مشاور شهردار تهران با انتقاد از همکاری نکردن و حمایت نکردن شهرداری از سوی دولت در بحث آلودگی هوای تهران گفت: چرا مردم باید تاوان ناهماهنگی‌ها و همکاری نکردن‌ها را پس بدهند؟ گرچه تلاش داریم تا تهران ظرف سه سال آینده با دسترسی به تکنولوژی‌های نوین مثل ‏IT‏ بتواند از حجم سفرهای شهری شهروندان بکاهد و به روان شدن وضعیت ترافیک و به مراتب کنترل وضع آلودگی هوای تهران کمک کند.

آلودگی هوای تهران؛ اجتناب‌‌ناپذیر؟
دیدگاه‌های دیگری نیز درباره آلودگی هوای تهران وجود دارد. از جمله یک عضو علمی کمیته مطالعات راهبردی محیط زیست مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران برخی از عوامل مؤثر در آلودگی هوای تهران را غیر قابل کنترل می‌داند و می‌گوید: موقعیت توپوگرافیک تهران یکی از عوامل مهم آلودگی است.

محسن کافی در این باره توضیح داد: تهران تقریباً از سه طرف بسته است بنابراین جریان متعادل هوا وجود ندارد و برخی عواملی که در سایر شهر‌ها عامل آلودگی نیست در این شهر ایجاد آلودگی می‌کند.

این عضو هیأت علمی دانشگاه تهران همچنین بیان کرد: تهران قطب جذب کننده افراد مهاجر از کل کشور است و با افزایش جمعیت بدون برنامه‌ریزی در یک منطقه با تناسب تعداد افراد را با شرایط دفع آلاینده‌های هوا و خاک از بین برده و همچنین به علت عدم وجود تسهیلات حرکت و جابه‌جایی مناسب در برخی نقاط با افزایش جمعیت شدت آلودگی نیز بیشتر شده است.

کافی معتقد است تنها اهرم مناسب برای کاهش آلاینده‌ها افزایش فضای سبز است که البته فضای سبز در این شهر به دلیل رشد بی‌رویه جمعیت و افزایش ساخت و ساز از بین رفته است. دکتر محسن کافی می‌گوید: با افزایش جمعیت و کاهش منابع کم‌کننده آلاینده‌ها، تعادل فضای‌سبز به نفع آلودگی تغییر کرده بنابراین لازم است با یک برنامه‌ریزی کوتاه مدت فضای‌سبز با رشد جمعیت‌ افزایش پیدا کند.

کافی همچنین هشدار می‌دهد: بر اساس استاندارد بین‌المللی متوسط فضای سبز برای هر نفر 16 متر مربع است در حالی که در برخی نقاط در تهران این میزان به یک متر مربع تقلیل پیدا کرده است.

نگاهی به اختلاف‌های گذشته دولت نهم با شهردار و شهرداری تهران، می‌تواند توجیه‌کننده بخشی از تلفات آلودگی هوای تهران باشد. شهروندان تهرانی به دولت دهم نگاه می‌کنند که آیا گامی به نفع حل مشکلات پایتخت برمی‌دارد یا همچنان دود اختلاف‌های متقابل رئیس‌جمهور و شهردار به چشم شهروندان خواهد رفت؟