رایزنی‌های بازرگانی با هدف بازارگشایی صادراتی می‌تواند ابزار مهمی برای تحقق هدف جهش صادراتی باشد. اما مشروط به آن که شرایط لازم برای توفیق در این ماموریت فراهم شود. در وضعیت کنونی، سیاسی و دیپلماتیک بودن رایزنان، عامل بازدارنده‌ای است که سبب می‌شود ایشان نتوانند همه ظرفیت خود را در خدمت به بازرگانان و فعالان اقتصادی به کارگیرند. محدود کردن رایزنی‌های بازرگانی به حوزه ماموریت‌های سیاسیون، موانعی برای ارتباط بیشتر با فعالان تجاری ایجاد خواهد کرد.
این گوشه‌ای از نقدی بود که محمد نهاوندیان رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران در گفت و گویی با خبرآنلاین بر عملکرد رایزنان بازرگانی وارد دانست و در عین حال گفت: شاید در مرحله پیشرفته تر تعامل اتاق‌ها و وزارت بازرگانی در رابطه با این ماموریت بتوانیم تحول قابل توجهی ایجاد کنیم ولی در همین وضع موجود می‌توان راندمان کار را از طریق ارتباط نزدیک تر با سازمان توسعه تجارت به عنوان متولی رایزنی‌های بازرگانی بالا برد.
در حال حاضر 24 رایزن بازرگانی به عنوان مشاوران تجاری بازرگانان ایرانی از سوی سازمان توسعه تجارت پس از سپری کردن یک دوره کوتاه مدت آموزشی به برخی کشورهای هدف صادراتی اعزام شده‌اند که علاوه بر راهنمایی تجار، وظیفه همکاری در برپایی نمایشگاه های تخصصی، کمک به برگزاری اجلاس های مشترک و همکاری در انعقاد قراردادهای تجاری و بررسی فعالیت‌های اقتصادی رقبای تجاری ایران در قلمرو فعالیت شعبه را نیز بر عهده دارند.
نقد نهاوندیان بر عملکرد رایزنان از آنجا شکل می‌گیرد که افراد بدون مشورت اتاق بازرگانی و تشکل‌های صادراتی از سوی سازمان توسعه تجارت انتخاب شده و بی هیچ ارتباطی با فعالان تجاری کشور به محل ماموریت اعزام می‌شوند.
در همین راستا پارلمان بخش خصوصی پیشنهاد می‌کند: رایزنان پیش از اعزام به کشورهای هدف در اتاق بازرگانی دوره‌هایی پنج یا شش ماهه بگذرانند تا با آشنایی بیشتر نسبت به فعالیت بازرگانان ماموریت خود را انجام دهند.
رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران اما در ادامه توصیه‌هایی جهت ارتقای سطح تعاملات رایزنان و بازرگانان در وضعیت موجود ارائه داد. وی با بیان اینکه شاید لازم باشد برای رایزنی های بازرگانی، آزادی عمل بیشتری فراهم شود اضافه کرد: همانطور که در فضای اصل 44 حضور اقتصاد ایران در اقتصاد جهانی باید توسط بخش خصوصی صورت گیرد، ارتباط رایزنی‌ها نیز عمدتا باید با بازرگانان باشد.
نهاوندیان ساماندهی فعالان اقتصادی ایرانی مقیم خارج از کشور یا تشکل‌های ایرانیان در آن کشورها را نیز از اولویت‌ها دانست و اظهارکرد: همچنین در فضای اعمال محدودیت‌های اقتصادی و تحریم، کمک به تحریم شکنی و حل مشکلات و موانع پیش آمده از این محل باید در دستور کار رایزنان قرار گیرد.
وی متذکرشد: در نهایت پشتیبانی رایزنان در داخل کشور و تقویت ارتباط آنها با نهادهای داخلی می‌تواند به اثربخشی کار ایشان کمک کند. لازمه این کار نیز درگیر کردن تشکل‌های بخش خصوصی با بحث رایزنی هاست.
نهاوندیان خاطرنشان کرد: در بسیاری از کشورها شاهد هستیم که رایزنان از سوی اتاق‌های بازرگانی اعزام می‌شوند. در کشور ما با داشتن سازمان توسعه تجارت که عهده‌دار این امر بوده و مسوول هزینه‌های این موضوع است، می‌توانیم به این هدف از طریق ایجاد ارتباط قوی و نزدیک بین رایزنان اتاق‌های بازرگانی و تشکل‌های اقتصادی دست یابیم.
/32
نظر شما