مینا علی‌اسلام: ایران و الجزایر با تأکید و تصریح مقامات دو کشور در ابعاد مختلف و مهمی اعم از اقتصادی، انرژی، سیاسی، دینی و حتی ایدئولوژیکی نگاهی مشابه به مسائل جهان امروز و بالاخص روابط فی مابین دارند. پس از آن که نمایندگان مجلس شورای اسلامی در خرداد ماه لایحه موافقتنامه همکاری‌های گمرکی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری دمکراتیک خلق الجزایر را تصویب کردند، سفر علی لاریجانی رئیس قوه مقننه ایران به الجزایر علاوه بر بعد سیاسی و دیپلماتیک این گونه رفت و آمدها از اهتمام جدی ایران برای تسهیل و ارتقای سطح همکاری‌های اقتصادی میان دو کشور خبر می‌دهد.
علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی در سفری به الجزایر دیدگاه‌های مشترک میان دو کشور در ابعاد مختلف منطقه‌ای و جهانی را مورد اشاره قرار داد و خواستار توجه ویژه به ظرفیت‌های قابل رشد موجود میان تهران و الجزیره شد، در تأکید لاریجانی به ظرفیت‌های بالای دو کشور برای توسعه روابط، همکاری‌های اقتصادی جایگاه ویژه داشت.
در سطح همکاری‌های اقتصادی میان ایران و الجزایر، تنوعی از زمینه‌های همکاری میان دو کشور وجود دارد، تنوعی که از صنعت آب و برق، سد‌سازی، ساخت نیروگاه‌های حرارتی، انرژی‌های نو و نیروگاه‌های خورشیدی توسط ایران در الجزایر تا صادرات انواع محصولات غیر‌نفتی ایران به این کشور همچون ماشین‌آلات صنعتی و کشاورزی، خدمات فنی و مهندسی، صنعت و گاز، مواد غذایی، دارو، مصالح ساختمانی، خودرو، مواد شوینده و تجهیزات صنعتی و پزشکی شامل می‌شود.
در عین حال هر دو کشور در سازمان تولید‌کنندگان نفت -اوپک- عضویت دارند و از کشورهای تأثیرگذار در بازار نفت و انرژی جهان به واسطه میزان ذخایر نفتی محسوب می‌شوند. در بعد روابط فرهنگی و دینی میان ایران و الجزایر، اسلام وجه اشتراک مهمی میان دو کشور است، هر دو عضو سازمان کنفرانس اسلامی بوده و توجه خاصی به حل مشکلات جهان اسلام دارند، همچنین تهران و الجزیره با علاقمندی به ابعاد مختلف فرهنگی یکدیگر هر ساله شاهد برگزاری هفته فرهنگ ایران و الجزایر در پایتخت کشورهایشان هستند.
اما بخش مهم دیگر در روابط ایران و الجزایر مربوط به دیدگاه‌های سیاسی و نگاه دو کشور به مسائل مهم منطقه و جهان است، در این ارتباط حمایت الجزایر از برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران نکته‌ای قابل توجه در نگرش ایران به توسعه روابط با الجزایر است، به گفته علی لاریجانی که درباره موضوع هسته‌ای کشور با رئیس‌جمهور الجزایر به گفت و گو نشست، دیدگاه این کشور پیرامون برنامه هسته‌ای ایران حمایت‌گرایانه بوده و الجزایر بر پیگیری مسائل هسته‌ای در بستر قانونی تأکید داشته است در عین حال برای ایران مهم است که الجزایر نیز مانند برخی دیگر از کشورها به ویژه کشورهای غیر‌متعهد، از برخورد دوگانه نهادهای بین‌المللی و کشورهای غربی با کشورهایی مانند ایران در زمینه فعالیت‌های هسته‌ای ناراضی است و خواستار خاتمه این نوع برخوردهاست.
آنچه در سفر رئیس مجلس ایران به الجزایر پر‌رنگ دیده می‌شود تأکید بر ادامه و استحکام روابط میان دو کشور بر اساس دیدگاه‌های مشترکی است که در قبال مسائل منطقه‌ای و جهانی دارند مسئله‌ای که برای تهران در فضای ابهام‌برانگیز روابط غرب و ایران و اما و اگرهای مذاکرات دو طرف در موضوع هسته‌ای دارای اهمیت است، روابط ایران و الجزایر در چارچوب روابط کشورهای اسلامی و همچنین کشورهای جنوب- جنوب نیز اهمیت خاص خود را دارد. رئیس مجلس ایران در همین ارتباط مدل سیاسی و دموکراتیک به وجود آمده در ایران و الجزایر را که آمیخته با فرهنگ اسلامی است مسیری ارزشمند توصیف کرده و تأکید کرد که «باید غربی‌ها به این اندیشه احترام بگذارند چراکه این حرکت جمعی است و برای بشریت آثار مثبتی داشته است.»
فراز و فرود روابط ایران و الجزایر
در سال‌های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی حکومت پهلوی تمایل چندانی به برقراری رابطه با کشورهای عربی و اسلامی نداشت و عملاً ارتباط ایران و الجزایر در سطح عادی و معمولی بود و شاید مهمترین اتفاق در روابط دو کشور امضای قرارداد ۱۹۷۵میان ایران و حکومت بعث عراق از سوی محمدرضا پهلوی و صدام حسین بود که با میانجیگری دولت وقت الجزایر صورت گرفت و به جز این ارتباط دیپلماتیک دیگری در سال‌های دهه ۱۹۷۰، پیش و پس از آن میان دو کشور دیده نمی‌شود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نگاه جمهوری اسلامی به الجزایر به عنوان کشوری انقلابی و استعماری تغییر کرد و الجزایر جزو اولین کشورهایی بود که نظام جمهوری اسلامی را به رسمیت شناخت.
روابط دو کشور در سال‌های نخست انقلاب اسلامی بسیار حسنه بود اما شروع جنگ تحمیلی باعث سردی روابط میان دو کشور شد. پس از جنگ و در آستانه دهه ۱۳۷۰ با شروع فعالیت جبهه نجات اسلامی در الجزایر، نگاه حاکمان و نظامیان این کشور نسبت به ایران تاحدودی تغییر کرد و آنها انقلاب اسلامی را مسبب اصلی توسعه این‌گونه فعالیت‌ها در الجزایر دانستند، با بازداشت و دستگیری رهبران جبهه نجات اسلامی الجزایر روابط دو کشور به پایین‌ترین سطح ممکن رسید اما در دوره ریاست جمهوری سیدمحمد خاتمی و در راستای سیاست تنش‌زدایی و اعتماد‌سازی دولت اصلاحات سطح روابط ایران و الجزایر افزایش یافت.
اکنون روابط ایران و الجزایر روابطی عادی است، الجزایر در کنار کشورهایی چون سوریه و لیبی با دیدگاهی ضدامپریالیستی جبهه متحدی را تشکیل داده است که از این بابت نیز اشتراک دیدگاه ایران و الجزایر برای تقویت پایه‌های سیاستی ایران در عرصه بین‌المللی حائز اهمیت است. هرچند در جهان امروز تعامل با طیف گسترده‌ای از کشورها با دیدگاه‌های مختلف و بعضاً متناقض منشأ تأثیرگذاری و نقش‌آفرینی موفق در صحنه جهانی است اما در مورد خاص ایران و الجزایر این شراکت در زمینه‌های اقتصادی و اشتراک در برخی دیدگاه‌های سیاسی در امور منطقه‌ای و جهانی است که مقامات دو کشور را برای توسعه روابط فی‌مابین ترغیب می‌کند.
نظر شما