شرکت سرمایه گذاری کارکنان سایپا برای تهیه پولی که بابت خرید سهام سایپا پرداخت کرده و خواهد کرد سرمایه خود را با سه و نیم برابر افزایش به 1400 میلیارد ریال خواهد رساند. پیچیدگی این موضوع به حدی است که امکان دارد پس از این افزایش سرمایه از کارکنان سایپا فقط اسمی در این شرکت باقی بماند. گروه سایپا در تلاش است با برنامه «تسهیلات 5 برابر حقوق و مزایا» و دعوت از کارکنان جدید شرکتهای تابعه از اثرات این موضوع که باعث انتقادات گسترده خواهد شد کم کند. آنها البته امید کمی دارند اما ورودشان به بازی سهامی که خود راه انداختند و منجر به خرید خودشان شد چاره‌ای دیگر برای این افزایش سرمایه نمی‌گذارد.
نحوه خرید
تعاونی کارکنان در ابتدا برای خرید بلوک 18 درصدی که از سوی سازمان خصوصی سازی ارائه شد اعلام آمادگی کرد. آنها برنده شدند اما به دلیل اختلافات قیمتی آن را محول کردند به شورای داوری که بزودی نظر نهایی خود را اعلام خواهد کرد. همزمان با دو سهام‌دار دیگر سایپا (گروه بهمن و سرمایه گذاری تامین اجتماعی) وارد مذاکره شده و با خرید سهام مدیریتی آنها صاحب دو عضو هیات مدیره شدند. شرایط این خرید البته سنگین بود: هر سهم با قیمت حدود 4900 ریال (حدود دو و نیم برابر قیمت سهام خرد بازار) به صورت 30 درصد نقد و مابقی طی 4 سال و در اقساط 6 ماهه با نرخ بهره سالانه 6 درصد با فرض سود ثابت سالانه 50 تومانی هر سهم.
تعاونی کارکنان سایپا البته فقط در 51 درصد سهام به کارکنان تعلق داشت و 49 درصد آن متعلق به شرکت سرمایه گذاری سایپا بود. همین باعث انتقاداتی از این شرکت بود که در آن سایپا برای کارکنان تصمیم می‌گرفت. از سویی موافقان نیز این موضوع را طبیعی و طبق روال دانسته و خرید دو سهم مدیریتی را باعث افزایش مشارکت کارکنان در تصمیم گیری‌ها و اداره شرکت می‌دانستند.
هم اینک بحث موافقان و مخالفان به افزایش سرمایه رسیده چنانچه عده‌ای از کارکنان با بد بینی به این موضوع نگاه می‌کنند. از سویی دو شرکت«پیشگامان بازرگانی ستاره تابان» و «تجارت الکترونیک خودرو تابان» که زیرمجموعه تعاونی کارکنان بودند نیز به نظر عهده‌دار نقش جدیدی در این بازی مهم شده اند. نقش ویژه این دو شرکت نوپا در خرید سهام و اینک افزایش سرمایه خود پیچیدگی عملیات خرید و افزایش سرمایه فعلی را نمایان می کند.
دو شرکت استراتژیک
تجارت الکترونیک خودرو تابان با هدف ارائه خدمات مخصوص و همچنین فروش خودرو به پرسنل سایپا در فروردین امسال فعالیت اجرایی خود را آغاز کرد. این شرکت زیرمجموعه سرمایه گذاری کارکنان سایپا در شش ماهه اول فعالیت خود با سرمایه اولیه یک میلیارد ریالی، 464 میلیون ریال سود خالص کسب کرد که البته برای خرید سهام بزرگی مانند سایپا ناچیز است.
پیشگامان بازرگانی ستاره تابان نیز با سرمایه ده میلیارد ریالی در خرداد امسال تاسیس شد و با هدف سرمایه گذاری و مشارکت قصد دارد تا پایان سال دو و نیم میلیارد ریال سود کسب کند. ستاره تابان همچنین برنامه افزایش سرمایه تا 70 میلیارد ریال را هم دارد. سرمایه اولیه این دو شرکت نشان می‌دهد آنها حتی نمی‌توانستند سودای خرید سهام سایپا را در اندیشه داشته باشند.
این دو شرکت هم اینک از سهام داران اصلی سایپا هستند. از سویی در برنامه افزایش سرمایه سرمایه‌گذاری کارکنان سایپا وظیفه آنها فروش بخشی از سهام خود به غیر کارکنان است. هم اینک نیز تمام سهام آنها به کارکنان تعلق ندارد چنانچه رسما از سوی یکی از اعضای هیات مدیره تعاونی کارکنان اعلام شده «تقاضای مشارکت در خرید سهام مدیریتی سایپا از طرف اشخاص حقیقی و حقوقی خارج از گروه سایپا وجود دارد به همین دلیل واگذاری بخشی از سهام سرمایه گذاری کارکنان در شرکتهای «پیشگامان بازرگانی ستاره تابان» و «تجارت الکترونیک خودرو تابان» در چارچوب منافع و مصالح سهامداران در دستور کار قرار دارد.»
اشکال حقوقی ندارد
معاون 53 ساله مالی و اقتصادی گروه سایپا با این ایده که «ما به جای پولدار کردن پرسنل باید به دنبال سرمایه دار کردن آنها باشیم» ضمن دفاع از افزایش سرمایه شرکت سرمایه گذاری کارکنان، در پاسخ به این که آیا این افزایش سرمایه اشکال حقوقی دارد می‌گوید «نه؛ اشکال حقوقی ندارد مثل این است که شما بخواهید به پرسنل وام بدهید برای خرید مسکن و خودرو، اینجا وام داده شده برای سرمایه گذاری. ضمن اینکه عدد اختصاصی تماماً برای خرید ارزش کل سهام نیست بلکه قیمت این خرید خیلی بزرگتر از این اعداد و ارقام است و در آن شرکت که سهام ها تجمیع شده یک کنسرسیومی شکل می گیرد که فقط بخشی از آن، شرکت سرمایه گذاری کارکنان است.» او البته ناخودآگاه از کم رنگ شدن نقش کارکنان سایپا در تعاونی خودشان خبر می‌دهد. موضوعی که به طور جدی اینک به بحث‌های روز سهام داران تبدیل شده است.
مدیران گروه سایپا در تلاشند نزدیک به 21 هزار نفر عضو تعاونی کارکنان را نسبت به این افزایش و سرمایه گذاری در آن با سخنانی در رابطه با حسن ثبات مدیریت در گروه، سرمایه گذاری برای آینده و همچنین این نکته که قیمت خرید سهام سایپا با توجه به سهم مدیرتی آن گران نبوده، برای این سرمایه گذاری تشویق کنند.
وام 5 برابر حقوق
شاید از آن جهت که عدم مشارکت کارکنان در افزایش سرمایه تعاونی به معنی مخالفت آنها با خرید سهام سایپا به قیمت حدود 490 تومان است، و شاید واهمه از افت تعداد سهام کارکنان سایپا در این تعاونی که می‌تواند برچسب دیکتاتوری در بنگاه داری را برای مدایران سایپا به ارمغان آورد، علاوه بر تلاش های تبلیغاتی، پیشنهادات مالی نیز به سهام داران جزء ولی مهم داده شده است. با توجه به افزایش سرمایه 400 به 1400 میلیارد ریالی تعاونی کارکنان برای پرداخت طلب سهام خریداری شده، و سنگینی مبلغ آن، برنامه‌ای تحت عنوان «وام 5 برابر حقوق» در نظر گرفته شده که طبق آن تسهیلاتی تا سقف 5 برابر حقوق و مزایای هر کدام از کارکنان در نظر گرفته خواهد شد تا بتوانند مشارکت فعالی در افزایش سرمایه داشته باشند.
اینکه این موضوع تا چه اندازه باعث رغبت شود سوالی جدی است مخصوصا آنکه گرچه مکانیزمی برای آزادسازی پلکانی براساس میزان اقساط پرداخت شده تعریف شده اما در هر صورت تا اتمام زمان اقساط، سهام ناشی از افزایش سرمایه کارکنان در وثیقه خواهد بود.
در این بین رئیس هیات مدیره تعاونی اعتقاد دارد «با توجه به اینکه این مبلغ افزایش سرمایه برای تأمین30 درصد پیش پرداخت بهای سهام است در واقع مبلغ پرداختی کارکنان گروه سایپا برای هر سهم معادل 147 تومان است که از محل وام تخصیصی تامین می‌گردد که در پایان اقساط 5 ساله و با پرداخت اقساط بخش غیر نقدی سهام خریداری شده از محل سود سالانه سرمایه گذاری انجام شده و سایر فعالیت های گروه، سرمایه سهامداران از این بابت، ارزشی بیش از 3 برابر مبلغ وام تخصیصی خواهد داشت.»
تعاونی غیر کارکنان
سرمایه گذاری تعاونی کارکنان سایپا با هدف مشارکت مستقیم کارکنان و همچین ایجاد حس تعلق سازمانی در کارکنان، آتیه آنان و خانواده هایشان در سال 86 تاسیس شد. این شرکت دست کم در برنامه خرید اخیر و همچنین افزایش سرمایه فعلی، آن چنان از مشارکت مستقیم کارکنان بهره نبرده و همین چالشی جدی برای سایپاست. سود این شرکت که 49 درصد آن نیز به سرمایه گذاری سایپا تعلق دارد در شش ماهه اول امسال کمی بیش از 40 میلیارد ریال بود و همین نشان می‌دهد بازی که این شرکت در حال انجام آن است بسیار فراتر از ابعاد آن طراحی شده است. آیا همین باعث ایجاد موافقان و مخالفان برای افزایش سرمایه شده است؟
در هر صورت ریزش تعداد سهام کارکنان سایپا پس از این افزایش سرمایه می‌تواند پیامدهایی جدی برای مدیریت این گروه داشته باشد اما در مقابل استقبال 21 هزار سهام دار جزء و حتی افزایش تعداد سهام داران به معنی تایید سیاست‌های گروه در خرید سهام اخیر خواهد بود.
در واقع اهمیت آن به این است که تعداد سهام کارکنان و ترکیب سهام پس از افزایش سرمایه نشان خواهد داد کارکنان سایپا تا چه اندازه از برنامه خرید اخیر سایپا توسط سایپا رضایت دارند.
/32
نظر شما