کاهش تقاضای آمریکا؛ تهدید قیمت بالای نفت

از 16 ماه پیش که رکود بر اقتصاد آمریکا سایه افکند، خبرهای ناخوشایند چندی در مورد وضعیت اقتصادی این کشور انتشار یافت؛ از ورشکستگی بانک‌ها تا شرکت‌های خودرو سازی. اما این روند در ماه میلادی که گذشت (ژوئن)، ویژگی‌های خاص خود را داشت. در نخستین روز این ماه وزیر خزانه‌داری آمریکا راهی چین شد تا در مورد وضعیت اقتصادی کشورش به پکن اطمینان دهد. موضوع از این قرار بود که بانک مری لینچ اعلام کرده بود ارزش اوراق خزانه آمریکا در سه ماهه نخست سال جاری میلادی 1/5 درصد کاهش یافته است. چین بزرگ‌ترین خریدار اوراق خزانه آمریکاست و داده‌های دولتی آمریکا گویای آن است که ارزش دارایی‌های این کشور در قالب اوراق خزانه به 768 میلیارد دلار می‌رسد.

صدها میلیارد دلاری که دولت اوباما به صورت محرک به اقتصاد آمریکا تزریق کرده است، این نگرانی را به وجود آورده است که سیاست‌های اقتصادی واشنگتن ممکن است به تورم بینجامد و ارزش دارایی‌های چین در این کشور را به گونه‌ای غیر منتظره کاهش دهد.

جدای از اوراق خزانه، بخش قابل ملاحظه‌ای از ذخایر ارزی چین را دلار تشکیل می‌دهد و به این ترتیب پیامدهای نامطلوب تورم و کاهش ارزش دلار تنها به دارایی‌های چین در آمریکا محدود نمی‌شود بلکه می‌تواند از ارزش ذخایر ارزی این کشور نیز بکاهد. از همین رو بود که ون جیابائو، نخست‌وزیر چین، فروردین ماه گذشته (مارس) از واشنگتن خواست تا چاره‌ای بیندیشد. اما در حالی که نخستین روزهای ماه ژوئن با نگرانی در مورد آثار تورم آمریکا بر دارایی‌های دلاری چین شروع شد، آخرین روزهای ماه ژوئن با تشدید نگرانی در مورد به درازا کشیدن رکود در این کشور به پایان رسید.

پنج‌شنبه گذشته در حالی که تنها دو روز از پایان ماه ژوئن می‌گذشت، وزارت کار آمریکا گزارش ماهانه‌اش را در مورد وضعیت اشتغال در این کشور منتشر ساخت که به میزان زیادی ناامید‌کننده بود. گزارش نشان داد که برخلاف خوشبینی‌ها، بدترین روزهای رکود در آمریکا به سر نیامده و خوشبینی‌های اخیر در مورد دورنمای بهبود اقتصاد آمریکا با واقعیت قرین نبوده است. وزارت کار آمریکا اعلام کرد که در ماه ژوئن 467 هزار نفر شغل خود را از دست داده‌اند.

گزارش ارقام نگران‌کننده دیگری را نیز ارائه کرد. از جمله این که از زمان شروع رکود در آمریکا در دسامبر سال 2007، تاکنون 5/6 میلیون نفر به رقم بیکاران افزوده شده و میزان بیکاری به 5/9 درصد افزایش یافته است که از 26 سال پیش تاکنون بی‌سابقه است. گزارش وزارت کار آمریکا بلافاصله بهای نفت را در بازارهای جهانی تحت تأثیر قرار داد و به این ترتیب نفت که هفته گذشته بیش از 70 دلار در هر بشکه بود، تنها چیزی بیش از 66 دلار معامله شد.

اکنون انتظار می‌رود روند بهای نفت که عمدتاً تحت تأثیر خوشبینی به دورنمای تحولات اقتصادی، بهبود شاخص‌های بورس و کاهش ارزش دلار از دسامبر سال گذشته بیش از دو برابر افزایش یافته است، روند نزولی در پیش گیرد. این احتمال زمانی تقویت می‌شود که آمار نشان می‌دهد اقتصاد ناحیه یورو نیز همچون اقتصاد آمریکا رقم 5/9 درصد بیکاری را تجربه می‌کند که در ده سال گذشته بی‌سابقه است.