امید سلیمی بنی: با خبر احتمال ادغام دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در دانشگاه علوم پزشکی تهران، بار دیگر گفته می شود آموزش پزشکی احتمال دارد از وزارت بهداشت درمان جدا شود. این خبر با اظهار نظرهای مختلف مقامات وزارت آموزش و پرورش و بهداشت و مخالفتها و موافقتهای درباره بحث تفکیک آموزش پزشکی از وزارت بهداشت و واگذاری آن به وزارت علوم، همراه بوده است. موافقها و مخالفتهایی که سالهاست در ایران ادامه دارد.
منتقدان وضعیت فعلی می گویند در حال حاضر نیمی از توان آموزشی کشور به وزارت بهداشت و درمان اختصاص یافته و به همین خاطر در رتبه بندی علمی دانشگاه های جهان، کمتر محاسبه می شود. با این حال موافقان وضع موجود می گویند وزارت بهداشت بهتر از وزارت علوم می تواند کار آموزش پزشکی دانشجویان این رشته و سایر رشته های مرتبط با انجام دهد، زیرا آموزش پزشکی، بالینی است و باید در بیمارستانهای آموزشی انجام گیرد.
با این حال، اظهاراتی که با احتمال ادغام دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در دانشگاه دیگر علوم پزشکی پایتخت به گوش می رسد، این احتمال را بیش از گذشته، تقویت می کند.
در جدول زیر برخی از اظهارات افراد و چهره ها را درباره تفکیک آموزش پزشکی از وزارت بهداشت می خوانید:
نام |
سمت/عنوان |
موضع |
خلاصه اظهارات |
اکبر رنجبرزاده |
نایب رییس کمیسیون بهداشت |
مخالف |
جدا کردن آموزش پزشکی از وزارت بهداشت و الحاق آن به وزارت علوم یک اقدام کاملا غیرعلمی، نسنجیده و تضعیف کننده علوم و آموزش پزشکی محسوب می شود. این اقدام یک چرخش و عقب گرد به گذشته است که به صلاح و مصلحت آموزش پزشکی، علوم پزشکی، جامعه پزشکی و تحقیق و پژوهش و آینده این علم نیست. لوم پزشکی متفاوت از علوم دیگر است و حتما باید بر بالین بیماران و در یک مکان کاملا مشخص و توسط اساتید مجرب، توانمند و خود وزارت بهداشت و درمان انجام شود. |
رضا ملک زاده |
وزیر سابق بهداشت و معاون پژوهشی فرهنگستان علوم پزشکی |
موافق |
وزارت بهداشت انتظار دارد عضو هیأت علمی اورژانس را اداره کند، به بخش برسد، بیمار ویزیت کند در آخر اگر زمانی باقی ماند او درس هم بدهد در حالی که این شکل باید تغییر کند. تفکیک آموزش پزشکی از وزارت علوم و اتصال آن به وزارت بهداشت کار غلطی بوده است. با وجود مخالفت سه هزار عضو هیأت علمی این کار در سال 65 انجام شد و هدف نیز تربیت پزشک برای کشور بود اما حالا آن قدر پزشک زیاد تربیت شده که مشکلاتی را ایجاد کرده است. اولین اشکال آن قطع ارتباط با علوم پایه و دومین مشکل آن ادغام با سازمانهای بهداری و ایجاد دانشگاههای علوم پزشکی خدمات بهداشتی و درمانی است. |
باقر لنکرانی |
وزیر سابق بهداشت |
مخالف |
وزارت بهداشت چندین سال است که بحث اصلاحات نظام آموزش پزشکی را پیگیری کرده و پروژه اصلاحات در دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی نیز که در دولت قبلی شروع شده بود را حمایت کرده و آن را ادامه داده است. در بررسیهای خود متوجه شدیم اصلاحات تنها با یک مرکز نیاز آموزش پزشکی کشور را برطرف نمیکند به همین دلیل این موضوع را در کشور با توجه به امکاناتی که داشتیم گسترش دادیم. تقریباً در تمام دانشگاههای علوم پزشکی کشور یک پروژه اصلاحات در حال انجام است و بحث ادغام دروس به صورت عمودی و افقی نیز به طور جدی پیگیری میشود. اقدامات وزارت بهداشت در بحث آموزش پزشکی در حال حاضر ادغام آموزش پزشکی در وزارت بهداشت را خدشه دار کرده است. در حال حاضر ما به سمتی می رویم که تنها چند دانشگاه را مسئول آموزش و چند دانشگاه را مسئول خدمات کرده ایم که در واقع نمی شود چند دانشگاه به آموزش و پژوهش بپردازند و بقیه دانشگاهها خدمات پزشکی ارائه دهند. مسئله ادغام آموزش پزشکی در وزارت علوم یکی از مسائل مهم در آموزش علوم پزشکی بود که در دنیا هم بهترین روش در آموزش علوم پزشکی ادغام آن با خدمات است اما ما نیازمند مدلی هستیم که صدمه ای به آموزش نرسد و در کنار این هم بتوانیم به ارائه خدمات بپردازیم اما در حال حاضر این چنین نیست. |
یحیوی |
معاون سابق پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی |
موافق |
با طرح ادغام دیگر در سیاستگذاری و استراتژیهای آموزشی اختلاف سلیقه بوجود نمی آید. یکپارچگی آموزش عالی موجب صرفه جویی در هزینه های آموزشی می شود. با طرح ادغام، وزارت علوم و آموزش پزشکی زیر یک چتر قرار می گیرند. |
علی عباسپور تهرانی |
رئیس کمیسیون آموزش مجلس |
موافق |
تجربه آزمون دستیاری و مشکلاتی که برای آن بوجود آمد ، دوباره پرونده قدیمی جداسازی و منفک شدن آموزش پزشکی از وزارت بهداشت و واگذاری دوباره آن به وزارت علوم در کمیسیون آموزش باز شده است. سالهای زیادی است که شاهد آن هستیم که وزارت بهداشت قادر به انجام وظایف امور آموزش پزشکی نیست و در حال حاضر هم وظایف بهداشت و درمان بر روی مسائل آموزش و تحقیقاتی علوم پزشکی سایه افکنده استما در حال حاضر مشکلات عدیده ای در آموزش پزشکی در وزارت بهداشت داریم، چرا که ادغام آموزش پزشکی با وزارت بهداشت از همان اول کار موفقی نبود، مهمترین علت ادغام در آن زمان لزوم افزایش ظرفیت پزشکی و تقویت پزشک متخصص در جامعه است که متاسفانه در ۱۰ سال گذشته این امر به شدت کاهش یافته است به طوری که ما به حدود ۲۵۰۰ پزشک در کشور رسیده ایم که این امر بر می گردد به همان سالهایی که این رشته در وزارت علوم بود. در حال حاضر حتی اکثر اعضای هیات علمی دانشگاه های علوم پزشکی نیز مایلند که به آموزش عالی برگردند، دلیل این امر این است که فضای آنجا از سه بخش بهداشتی، درمان و آموزش و پژوهش تشکیل می شود در حالی که در بخش بهداشت و درمان این سنخیت بین کل افرادی که آنجا در حال طبابت هستند از نظر سیستم کاری وجود ندارد. |
ایرج فاضل |
رییس فرهنگستان علوم پزشکی کشور |
موافق |
تنها انگیزه تفکیک آموزش پزشکی از وزارت علوم در سالهای گذشته، جبران کمبود پزشک در کشور بوده . واگذاری آموزش پزشکی به وزارت بهداشت در حالی بود که اگر در همان زمان با درخواست وزیر علوم وقت با ارایه چند بیمارستان آموزشی به وزارت علوم موافقت می شد، دیگر نیازی به تفکیک آموزش پزشکی از این وزارتخانه نبود. با تفکیک آموزش پزشکی از وزارت علوم هم آموزش پزشکی و هم رشته های علمی مشترک بین وزارتخانه های بهداشت و علوم صدماتی دیدند که با بازگشت آموزش پزشکی به وزارت علوم این رشته ها از لحاظ کمی و کیفی توسعه پیدا می کنند.وزارت بهداشت در عرصه امور اجرایی مسئولیتهای سنگینی بر عهده دارد، در حال حاضر روسای دانشگاه های علوم پزشکی مسئولیتهایی بر عهده دارند که به هیچ عنوان آموزشی نبوده و بنابراین آموزش پزشکی تحت الشعاع مباحث درمانی و خدماتی قرار گرفته است. |
امیرمحسن ضیایی |
معاون آموزشی وزارت بهداشت |
مخالف |
ادغام آموزش پزشکی با وزارت بهداشت غیرقابل برگشت است. امروزه کسانی که در آموزش پزشکی فعالیت میکنند به این نتیجه دست یافتهاند که باید همزمان با آموزش پزشکی، خدمات سلامت نیز ارائه شود، بنابراین باید همزمان با آموزش ، فیلدهایی باشد تا مطابق با نیاز جامعه پاسخگوی نیازهای سلامت مردم باشد. معمولا مخالفان این ادغام بحث ایجاد رشتههای بین رشتهای را مطرح میکنند که این موضوع میتواند به صورت کار تیمی صورت گیرد. یشنهاد جداسازی آموزش پزشکی از وزارت بهداشت بدون کار کارشناسی است، این موضوع هزینههای زیادی برای کشور در برخواهد داشت و بنده به عنوان یک متخصص بالینی در عرصه علوم پزشکی و نه به عنوان یک مسئول، معتقدم که جداسازی آموزش پزشکی از وزارت بهداشت به ضرر کشور است و نباید برای رفع مشکلی، مشکل بزرگتری را ایجاد کرد. |
عباس ربانی |
رئیس بخش جراحی مجتمع بیمارستانی امام خمینی |
موافق |
تفکیک آموزش پزشکی از درمان در وزارت بهداشت با تغییراتی که در چارت سازمانی انجام می شود امکان پذیر است و لزومی به تغییرات هزینه ساز و بزرگ سازمانی و تفکیک آن از وزارت بهداشت نیست. طرح ادغام مانند همه طرح ها و پروژه های بزرگ دیگر پس از چند سال نیاز به بازنگری داشت و طرحی نبود که بتوان آن را به سالهای بیشتری تعمیم داد و باید بعد از جبران کمبود پزشک، بازنگری در این طرح صورت می گرفت اما این اتفاق نیفتاد و سبب مشکلات زیادی شد. هم اکنون شغلی برای فارغ التحصیلان رشته پزشکی که سرمایه زیادی برای تربیت و آموزش آنها در دانشگاه صرف می شود وجود ندارد و این بزرگترین دلیل است که طرح انجام گرفته غیرعلمی بوده است. |
علیرضا مرندی |
عضو کمیسیون بهداشت و وزیر اسبق بهداشت |
مخالفت |
وقتی استادان در وزارت بهداشت حضور دارند هم با مسایل آشنا میشوند، هم به دانشجویان خود آموزش میدهند و هم به صورت کارشناسانه در جلسات وزارت بهداشت شرکت میکنند و دریافتن راه حل مؤثر عمل میکنند. وقتی استادان را از وزارت بهداشت جدا کنند به مسایل سلامت جامعه بیگانه میشوند و دیگر نه به عنوان کارشناس مفید عمل میکنند و نه میتوانند مسایل کشور را آموزش دهند. در صورت ادغام، نیمی از تختهای بیمارستانی وزارت بهداشت از دست میرود، در این صورت وزارت بهداشت نمیتوانند در مقابل سلامت جامعه مسوول باشد. |
زالی |
رییس وقت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی |
مخالف |
ادغام آموزش پزشکی با وزارت علوم، الگوی قدیمی و منسوخ شده در کشورهای پیشرفته است. دغام آموزش پزشکی با حوزه سلامت، دستاوردهای بسیار ارزندهای برای حوزه بهداشت و درمان جامعه و نظام سلامت کشور داشته است که کارشناسان خارجی برای ارزیابی وضعیت حوزه درمان به کشور میآیند نیز کاملا به این امر اذعان دارند. نیاز اصلی جامعه علوم پزشکی در حال حاضر تامین اعتبارات مناسب است و تغییرات مجدد مشکلی را رفع نخواهد کرد. |
رضا ملک زاده |
معاون پژوهشی فرهنگستان علوم پزشکی کشور |
موافق |
دانشگاه ها مثل دبیرستان اداره می شوند. نتیجه افت کیفی آموزش پزشکی این شده است که پزشکانی با مهارت کم و آموزش نادرست تربیت کردهایم. وزارت بهداشت انتظار دارد عضو هیئت علمی اورژانس را اداره کند، به بخش برسد، بیمار ویزیت کند در آخر اگر زمانی باقی ماند او درس هم بدهد در حالیکه این شکل باید تغییر کند. با وجود مخالفت سه هزار عضو هیئت علمی این کار در سال 65 انجام شد و هدف نیز تربیت پزشک برای کشور بود اما حالا آن قدر پزشک زیاد تربیت شده که مشکلاتی را ایجاد کرده است. اولین اشکال آن قطع ارتباط با علوم پایه و دومین مشکل آن ادغام با سازمانهای بهداری و ایجاد دانشگاههای علوم پزشکی خدمات بهداشتی و درمانی است. |
حمید عمادی |
معاون آموزش پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران |
مخالف |
ادغام آموزش پزشکی در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کار اشتباهی بود که نباید صورت می گرفت اما وقتی این کار انجام شده هم اکنون برگشتن از آن و انتزاع به صلاح نیست و غیر ممکن است. هم اکنون تمام بیمارستانهایی که وجود دارند، تحت نظر وزارت بهداشت آموزشی شدهاند و در صورتیکه آموزش پزشکی مجددا به وزارت علوم واگذار شود، تکلیف بیمارستانهایی که هم اکنون در اختیار وزارت بهداشت است، مشخص نیست. کنون برای این کار دیر شده است و تفکیک هم اکنون امکان پذیر نیست، بنابراین در شرایطی که شکهای پی در پی به جامعه وارد می شود، این شک بزرگی خواهد بود که جامعه توان تحمل آن را ندارد. جداسازی آموزش پزشکی از وزارت بهداشت عاقلانه نیست و اگر این کار انجام شود نه آموزشی باقی می ماند و نه درمانی. |
علی ایرانمنش |
رییس دانشکده ریاضی دانشگاه تربیت مدرس |
مخالف |
در گذشته نیز وزارتخانههای بهداشت و علوم با یکدیگر ادغام شده بودند، اما چون در حال حاضر واحدهای درمانی زیر مجموعه وزارت بهداشت هستند و صرفا بحث آموزش پزشکی مطرح نیست، قطعا ادغام این دو وزارتخانه به درمان کشور لطمه وارد خواهد کرد. موافق ادغام آموزش پزشکی با عالی نیستم، بلکه معتقدم فنی و حرفهای باید تابع آموزش عالی قرار گیرد. |
محمد موذنی |
رئیس دانشگاه شیراز |
موافق |
ادغام این دو، کار منطقی است و به ارتقای سطح علمی دانشگاهها کمک میکند. در هیچ جای دنیا آموزش پزشکی از آموزش عالی جدا نیست، دنیا از این امتیاز استفاده میکند ولی ما دانشگاههای خود را از این مسئله محروم کردیم. ادغام آموزش پزشکی با آموزش عالی باعث فراهم شدن زمینههای همکاری در رشتههای مرتبط میشود، زمانی که دانشگاههای علوم پزشکی در کنار دیگر دانشگاهها قرار میگیرند جایگاه این دانشگاهها در رتبه بندی جهانی ارتقاء مییابد. با پیش گرفتن روش فعلی توان علمی دانشگاهها به دو قسمت آموزش پزشکی و عالی تقسیم شده است که این مسئله خیلی منطقی نیست. |
44/133
نظر شما