نگاهی متفاوت به آخرین جایزه مسی/ وقتی اعتبار توپ طلا از بین می رود

رقابت فشرده ای بود بین فیفا و مجله «فرانس فوتبال». دو هفته مانده به پایان دسامبر «فرانس فوتبال» جایزه «توپ طلا» را می داد به مرد سال فوتبال دنیا و فیفا هم یک هفته مانده به پایان سال میلادی بهترین بازیکن جهان در آن سال را انتخاب می کرد. از یک طرف به «فرانس فوتبال» انتقاد می شد که فقط به بازیکنان شاغل در اروپا جایزه می دهد و اگر ستاره ای درخششی چشمگیر در سایر نقاط دنیا داشته باشد او را اصلا جزو نامزدهای دریافت جایزه به شمار نمی آورد. از طرف دیگر خود فیفا که بازیکنان تمام دنیا را مد نظر قرار می داد باز جایزه بهترین بازیکن سال را به یک ستاره «اروپا نشین» می داد. همین اتفاق اعتبار جایزه «توپ طلایی» را نسبت به فیفا بالاتر می برد. از سال 2007 البته رویه این مجله معتبر فرانسوی تغییر کرد. بعد از جام ملت های آسیا سال 2007 بود که نام یونس محمود و یاسر القحطانی، ستاره های عراق و عربستان سعودی در میان 50 نفر برتر جایزه «توپ طلا» دیده شد. اعبتار فیفا رفته رفته کمتر هم می شد. سال 2006 «توپ طلا» به کاناوارو رسید و هفته بعد او جایزه بهترین بازیکن سال را از فیفا گرفت. سال بعد کاکا همین وضع را داشت. سال 2008 کریستیانو رونالدو یک هفته قبل از این که بهترین بازیکن فیفا شود جایزه مرد سال فوتبال دنیا را از «فرانس فوتبال» گرفته بود. سال 2009 مسی هم همین داستان را تجربه کرد. دیگر کار به جایی رسیده بود که کسی به فیفا توجهی نداشت. همه می دانستند آن که توپ طلا را برده جایزه فیفا را هم می برد. اینجا بود که فیفا هوشمندی به خرج داد و از «فرانس فوتبال» خواست تمام هزینه تبلیغات و مراسم اهدای جایزه را برعهده بگیرد به شرط این که قبل از واژه «Ballon d'Or» عبارت فیفا هم درج شود.

فرانس فوتبال هم این پیشنهاد را پذیرفت چون با یکی شدن دو جایزه تمرکز مردم و رسانه ها روی آن بیشتر می شد و این مجله می توانست نامش را بدون کمترین هزینه به همه نشان دهد.

در همین اولین سالی که جایزه داده می شد اما یک مشکل بزرگ نمود پیدا کرد؛ لیونل مسی، ستاره فوتبال بارسلونا و آرژانتین بدون این که در سال 2010 به قهرمانی قابل توجهی دست پیدا کند - مسی به بردن لالیگا عادت دارد - به عنوان مرد سال فوتبال جهان انتخاب شد. آن هم در شرایطی که هم تیمی هایش - ژاوی و اینیستا - قهرمان جام جهانی شده بودند و از آن ها مهم تر وسلی اسنایدر، ستاره هلندی میلان هم لیگ قهرمانان اروپا را برده بود، هم اسکودتو را فتح کرده بود، هم قهرمان کوپا ایتالیا شده بود و هم با تیم ملی هلند به فینال جام جهانی رسیده بود. همین ها نشان می دهد که او چقدر از مسی موفق تر بوده و و تاثیرگذارتر.

ایراد کار دقیقا در شیوه رای گیری برای انتخاب بهترین بازیکن سال است. سیستم رای گیری فیفا به این ترتیب است که کاپیتان ها و مربیان تمام تیم های ملی عضو فیفا - اگر به تعلیق در نیامده باشند - بهترین بازیکن جهان را انتخاب می کنند و مجله «فرانس فوتبال» رویه ای متفاوت دارد. این مجله از حدود 100 نفر از برترین روزنامه نگاران فوتبالی برای رای گیری استفاده می کند. در نگاه اول شاید به نظر بیاید که خب... مربیان و کاپیتان های ملی خودشان فوتبالی هستند و ضمن اشراف بر علم فوتبال، درک بیشتری از توانایی های یک بازیکن دارند. اما این نکته را فراموش نکنید که کاپیتان های تیم های ملی اغلب روزهای شنبه و یکشنبه درگیر بازی های باشگاهی خودشان هستند. درست همان موقعی که بهترین بازیکن جهان دارد برای باشگاهش بازی می کند. پس کاپیتان تیم ملی نمی تواند بازی های بهترین بازیکن جهان را در طول 12 ماه به صورت مستمر پیگیری کند. حتی اگر روز بازی شان فرق کند به نظرتان کدام بازیکنی است که بنشیند و بازی تمام بازیکنان دنیا را ببیند. شاید خیلی ها بازی مسی را ببینند و بازی اسنایدر را نبینند. خیلی ها به تماشای بازی رونالدو در رئال مادرید بنشینند و اصلا کاری به بازی برباتوف در منچستریونایتد نداشته باشند. پس اگر هم در طول یک فصل 10 بازی از یک نفر ببینند محال است بازی بقیه را بررسی کنند.

حال آن که یک ژورنالیست فوتبالی به لحاظ حرفه اش مدام دارد بازی ستاره ها را پیگیری می کند و هر هفته و هر ساعت تمام بازیکنان برتر را زیر نظر دارد. پس یک ژورنالیست نظری به مراتب دقیق تر دارد از یک کاپیتان تیم ملی که فرصتی برای وقت گذاشتن برای سایر بازیکنان ندارد.

ومربیان تیم ملی؛ وقتی میروسلاو بلاژویچ سرمربی تیم ملی ایران بود در انتخابات فیفا به آلن بوکسیچ، مهاجم پا به سن گذاشته کرواسی که آن زمان برای باشگاه میدلزوبور بازی می کرد و از 38 بازی تنها در 20 بازی حضور پیدا می کرد رای داد. آیا واقعا یک مربی می تواند بوکسیچ را در قیاس با زین الدین زیدان، لوییس فیگو، ریوالدو، رود فان نیستلروی و سایر ستارگانی که آن زمان در اوج بودند ترجیح دهد؟ یا حس وطن پرستی و هواداری است که به جای منطق و نگاه کارشناسی بهترین بازیکن را انتخاب می کند؟

حالا خوب است نگاهی بیندازید به آرایی که ژورنالیست ها به بازیکنان دادند. امسال هم مربیان و کایپتان های تیم ملی رای دادند و هم ژورنالیست های برجسته دنیا که برای فرانس فوتبال رای می دادند. نگاه کنید؛ اسنایدر اول است:

1. وسلی اسنایدر با 293 امتیاز. 2. آندرس اینیستا با 291 امتیاز. 3. ژاوی ارناندس با 229. 4. لیونل مسی: با 175 امتیاز 5. دیگو فورلان با 143 امتیاز.