به یاد سنگربان افسانه‌ای ما

گوردون بنکس رفت. در ۸۱ سالگی. سنگربان افسانه ای ما. یادگار نوجوانی مان. در نیمه دوم دهه شصت میلادی دو دروازه بان برای مان دست نیافتنی بودند، لو یاشین روسی که فیلم هایش را بندرت دیده بودیم و بیشتر یک اسطوره بود تا واقعیت، مثل حالا. ولی بازی های بنکس را در جام جهانی ۱۹۶۶ که قهرمان شدند و همین طور جام جهانی ۱۹۷۰ با مهار آن ضربه مهار ناپذیر پله و همین طور درخشش در تیم های متوسطی مثل لستر سیتی و استوک سیتی. یا این که سنگربان چابک،شجاع و بی ادعایی که واکنش هایش باورنکردنی بود.
 

در کنار همه اینها بنکس به تهران آمد. به امجدیه در یازده اردیبهشت ۱۳۵۲ طی دیدار منتخب تهران و استوک. در ۳۴ سالگی. همان دیداری که "جف هرست" هم در خط حمله ایستاد. در سوی دیگر ناصر حجازی ۲۴ ساله سنگربان ایران ما بود. نیمه نخست. سانتر ابراهیم آشتیانی. پرواز حسین کلانی. ضربه سر غلام وفاخواه. برگردان بسیار تماشایی مسعود مژدهی از درون محوطه جریمه که دروازه بنکس افسانه‌ای در دروازه شمالی امجدیه را باز کرد (عکس متعلق به همان صحنه است) ما را میخکوب کرد. ولی جف هرست دروازه منصور رشیدی که جای ناصر حجازی را گرفته مغلوب کرد و بازی یک - یک تمام شد. 

پس از بازی. خبر تکان دهنده را شنیدیم. چشم راست بنکس مصنوعی است. او پاییز پیش با اتومبیل تصادف شدیدی را پشت سر گذاشته.  جان بدر برده، ولی یک چشمش را از دست داده. هنوز هم چابک به نظر می رسد ولی باید کنار رود. پیتر شیلتن جایش را درون دروازه انگلیس خواهد گرفت و تا ۴۷ سالگی بازی خواهد کرد. 
 

من بنکس را از نزدیک ملاقات کردم. از او و جف هرست امضا گرفتم. از این که بنکس با تو دست داده به خود بالیدم. امضایش را به همه نشان دادم. بنکس را زمینی خواهی یافت، محزون ولی صمیمی. آن ملاقات کوتاه در یادت خواهد ماند. بنکس را بهترین سنگربان تاریخ قلمداد خواهی کرد. بالاتر از خیلی ها. نه برای فتح جام جهانی ۱۹۶۶. نه برای مهار ضربه سر پله در جام جهانی ۱۹۷۰ که آن را بهترین دفع توپ توسط یک دروازه‌بان خواندند. نه برای آن که بعدها پس از لئو یاشین عنوان بهترین سنگربان قرن بیستم را خواهد گرفت. بلکه برای همان زمینی بودنش. برای همان صمیمیتش. خنده اش. روحیه والایش. برای نابود نکردن همه خاطراتی که از او در ذهن داشته ای. تلخ ترین بخش فوتبال، نابودی خاطره‌ها و خوش خیالی‌هایی است که در باره بازیکنان معروف داشته‌ای. با این وصف روبرو شدن با "بنکس یک چشم" هرچند تکان دهنده، ولی سیاه بود، نه نبود.

251 251