زهره نوروزپور: سفر رئیس جمهور کشورمان به همراه هیات اقتصادی و سیاسی، از چند منظر بسیار حائز اهمیت است. شرایط فعلی منطقه، حضور آمریکایی ها از عراق پس از عقب نشینی از سوریه، مساله انرژی اعم از نفت، گاز و برق، مساله آبی میان دو کشور، و .... ، این اولین سفر حسن روحانی به بغداد پس از انتخابات این کشور است و نوید فصلی تازه از روابط را با همسایه غربی می دهد. درباره اهمیت این سفر و چرایی آن با سید رضا قزوینی غرابی – روزنامه نگار و تحلیل گر مسائل عراق گفتگو کرده ایم که از نظر می گذرانید:
سفر روحانی به بغداد درست پس از سفر بشار اسد به ایران با توجه به بازتاب گسترده خبری آن صورت می گیرد، ارزیابی شما چیست؟ ایا این سفرهای دیپلماتیک به یکدیگر مرتبط است؟
تاریخ دیدار آقای دکتر روحانی از عراق در زمان سفر آقای دکتر ظریف به عراق در اواخر دی ماه امسال بسته شده بود و مقرر بود این سفر در این بازه زمانی صورت بپذیرد. بنابراین بعید می دانم ارتباطی میان این سفر و سفر اخیر آقای اسد به تهران که به طور غیرمنتظره بود، وجود داشته باشد.
روحانی در شرایطی راهی بغداد می شود که چندی پیش ترامپ با اظهار نظری که درباره نیروهای آمریکایی داشت جنجال سیاسی گسترده ای در عراق و ایران به پا کرد، نظر شما در این باره چیست؟ ایا می توان گفت رایزنی رئیس جمهور ممکن است حول این محور نیز باشد؟ ایا مسائل دیگری در میان است؟ چراکه میان ایران و عراق در چند ماه اخیر تنش هایی به وجود امد که مهمترین ان اتش زدن کنسول گری ایران در بصره بود...
به نظر می رسد سفر آقای روحانی که نخستین سفر وی به عراق پس از انتخاب به ریاست جمهوری ایران است را باید در چارچوب حل و فصل برخی مشکلات میان دو کشور و گذر به مرحله جدیدی از مناسبات دانست. برخی معتقدند عدم سفر روحانی به عراق در این سال ها به دلیل نارضایتی وی از برخی مسائل با طرف عراقی از جمله مناقشات مرزی و آبی بوده است. افزون بر اینها باید موضوع مشکلات به وجود آمده در قراردادهای نفتی دو طرف و بدهی های عراق به ایران و همچنین فشارهای جدید آمریکا بر بغداد برای کاهش سطح مناسبات تبادل تجاری و انرژی با ایران را در نظر داشت. همه این مسائل به نظر می رسد به دغدغه ای برای تهران جهت ایجاد راه حلی برای آنها تبدیل شده است. می توان انتظار داشت که سفرهای برخی مقامات اقتصادی، سیاسی و نفتی ایرانی به عراق پیش از سفر رئیس جمهور در حقیقت مقدمه ای برای مثمر ثمر کردن سفر آقای روحانی به بغداد بوده است. بنابراین به نظر می رسد محور گفتگوهای روحانی و طرف های عراقی توافق بر سر حل برخی مشکلات سابق و توسعه روابط اقتصادی با حداقل تأثیرپذیری از فشارها و تحریم های واشنگتن است.
انتظار تهران از این سفر در درجه نخست، توسعه روابط تجاری با عراق در سایه تحریم های آمریکا علیه ایران و فشارهای واشنگتن بر بغداد برای تعهد به این تحریم هاست. علاوه بر اینکه طرف ایرانی انتظار دارد که دولت عراق به تعهداتی که در حوزه های مختلف اقتصادی و انرژی با ایران دارد متعهد باشد و توسعه مناسبات اقتصادی و تزریق ارز به داخل ایران تحت تأثیر فشارهای آمریکا نباشد. البته بغداد با توجه به سطح روابط سیاسی، امنیتی و اقتصادی بالای خود با آمریکا، از هرگونه نارضایتی و واکنش آنها در صورت پایبند نبودن به خواست آمریکایی ها نگران است. بنابراین تمایل به توسعه روابط با همسایه شرقی خود و نیاز مبرم به آن از یک سو و از سوی دیگر نگرانی از خشم واشنگتن که ابزارهای کشنده مالی علیه عراق در اختیار دارد، اوضاع را برای بغداد تا حدودی پیچیده کرده است.
پس از این سفر و سفر بشار اسد، ما در سال 98 شاهد چه اتفاقات سیاسی در سطح منطقه هستیم؟ ایا تحولات جدی در حال وقوع است؟
به نظر می رسد دو نکته قابل توجه در عرصه سیاسی منطقه غرب آسیا در سال آینده، بهبود نسبی و گسترش مناسبات کشورهای عربی با دولت سوریه و همچنین ظهور تحولات جدی در سطح روابط میان این کشورها با رژیم صهیونیستی خواهد بود. می توان انتظار داشت تنش در روابط برخی کشورهای عربی منطقه با تهران همچنان ادامه داشته باشد و با توجه به سیاست های جنگ طلبانه ترامپ و متحدان منطقه ای او، سیاست ایجاد تهدیدات امنیتی و فشارهای اقتصادی و سیاسی بر ایران بیش از گذشته ادامه یابد.
52310
نظر شما