۳۴ نفر
۱ خرداد ۱۳۹۸ - ۱۲:۵۶
فرهنگ کار و کار فرهنگی

ما چرا کار می‌کنیم؟ برای کسب روزی حلال؟ برای پول، برای کسب وجهه وپرستیژ، تعامل با دیگران، کسب لذت، اخذ هویت، احساس زنده بودن، کسب تکلیف یا وظیفه؟

می‌دانیم ادیان نگرش مثبت به حیات دنیوی و جمع اوری مال و  اموال ندارند اما ماکس وبر جامعه شناس شهیر آلمانی با خوانشی جدید از الهیات پروتستان سعادت اخروی را در رستگاری این جهانی می‌بیند. او تاکید می‌کند که ثروتمند شدن در این دنیا می‌تواند نشانگر فیض و رحمت الهی و نشانه‌ای از رستگاری اخروی باشد. او که پیش‌تر نظریه بوروکراسی معقول را ارائه داده بود که طی آن با نظام  شایسته‌سالاری و سلسله مراتب سازمانی نهادها به وظایف خود می‌پرداختند با کتاب "اخلاق پروتستانی و روح سرمایه‌داری" می‌کوشد روابط اندیشه دینی را در سرمایه‌داری، کار و اشتغال روشن کند.

مهم‌ترین روش وبر برای شناخت پدیده‌ها ساختن نمونه‌ای بهین یا گونه‌ای الگوی آرمانی است مثلا برای اینکه دین زرتشت یا اسلام و تاثیر آن بر روی جامعه را بفهمیم باید یک الگوی آرمانی بسازیم که مثلا این دین در آرمانی‌ترین نمونه و شکل خود فرضا چه جامعه‌ای با چه ممیزاتی پدید می‌آورد و بعد آن الگوی ذهنی را در واقعیت ببینیم.

در مسیحیت و شاخه پروتستان آن سرمایه‌داری به معنی پول‌پرستی نیست بلکه بهره جویی خردمندانه از سرمایه است که دین نیز آن را ترویج می‌کند پروتستان‌ها راه پیشرفت سرمایه‌داری نوین و پرهیزگاری را در کار و کوشش، کسب ثروت و در عین حال صرفه‌جویی می‌دانند. به گونه‌ای که بهشت جایگاه چنین انسان‌هایی است.

به این اعتبار کار یک وسیله ساده اقتصادی برای تامین معاش نیست بلکه یک هدف معنوی روحانی است که  به جای آن که فقر شایسته ستایش باشد سود وظیفه مذهبی است. بدین رو کوشش برای مال و ثروت با پرهیزگاری هیچ تضادی ندارد و هر دو موید دیگری است.

عطش اکتساب و در پی سود و پول بودن لزوما هیچ ارتباطی با سرمایه‌داری ندارد. آز پرستی بی حد و حصر نه ربطی به سرمایه‌داری دارد و نه حتی به روحیه آن. سرمایه‌داری به تسلط بر نفس و مهار آن یا تعدیل معقولانه آن مرتبط است. اکنون این سوال پرسیدنی است که چگونه برخی باورهای دینی موجب پیدایش روحیه اقتصادی و خوی تلاش و سودآوری می‌شود.

اما در نگرش ادیان توحیدی  و اسلام و تشیع نیز "کار" چونان یک وظیفه الهی تلقی می‌شود که  منفعت حاصل آن به فلاح و رستگاری آدمی منجر می‌شود و در مقابل زهد و گوشه‌گیری مذموم و مخالف احکام و دستورات دینی است.

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 1262723

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
5 + 9 =