زهره ترسایی: «نمایندگان محترم رای خود را اعلام کنند»، «آقای ... نماینده ... لطفا پشت میز خود قرار بگیرید و رای بدهید»، «نمایندگان محترم به خاطر اسلام و مسلمین رای بدهید»، «مجلس عدد ندارد، نمایندگان جلسه علنی را ترک نکنند» و ... اگر فقط چند روز گوش به رادیو مجلس بدهید و جلسات پارلمان و دستور کارهای صحن علنی مجلس را پیگیر باشید بارها و بارها تاکیداتی از این دست را از تریبون مجلس خواهید شنید. تاکیداتی که اگرچه رئیس جلسه در مواردی با لحنی طنزآلود و گاهی جدی از کنار آن عبور می کند اما واقعیت آن است که تکرار چندین باره آن و بی‌توجهی برخی نمایندگان به مشارکت در رای گیری‌ها بارها سیستم قانونگذاری کشور را معطل گذاشته، سیستمی که به تعبیر حشمت الله فلاحت پیشه اداره هر دقیقه آن چند صد میلیون تومان برای کشور و نظام هزینه دارد.
>>> بیشتر بخوانید:
گلایه لاریجانی از رأی ندادن نمایندگان
تذکرهای پی‌درپی پزشکیان به نمایندگان: رأی بدهید آقایان
۶۴ ثانیه صبر کردم باز هم ۸۰ نفر رای ندادند/ دردسر لاریجانی با حضور قلب نمایندگان
شاید بتوان درخواست از نمایندگان برای استقرار در صندلی و مشارکت در رای گیری‌ها را یکی از تکراری‌ترین خواسته‌های این روزهای رئیس جلسات مجلس دانست که به انحای مختلف شوخی یا جدی نمایندگان را به رای دادن فرا می خواند،تکرارهایی که این روزهای مانده تا پایان عمر مجلس دهم بیشتر هم شده است و گویی حواس ها بیش از آنکه جمع اتفاقات صحن باشد پرت جایی دیگر است، نمایندگانی که رای‌دهی برای آنان از کمترین درجه اهمیت برخوردار است.
صحن مجلس و نمایندگانی که حضور قلب ندارند
عدد «عدم مشارکت»ها متغیر است و بنا به برخی روایت ها از یک تا ۷۰ نماینده را در برمی‌گیرد، یعنی به طور میانگین در هر رای گیری ٣٥ تا ٤٠ نفر شرکت نمی کنند، موضوعی که صدای بسیاری از نمایندگان را در کنار روسای جلسات صحن، درآورده است به طوریکه در یکی از همین جلسات اخیر مجلس بود که یکی از نمایندگان از علی لاریجانی رئیس مجلس خواست که از نمایندگان حاضر در جلسه بخواهد با حضور قلب به مذاکرات توجه کنند و رای بدهند. دردسرهای لاریجانی با رای ندادن برخی از نمایندگان اما یک یا دو جلسه نیست، او مدتی است که حتی اعداد عدم مشارکت در رای دادن را هم اعلام می کند. آنچنان که چندی پیش گفت«هنوز ۵۵ نفر رای ندادند، دوستان مشارکت بیشتری داشته باشید. او چند ثانیه بعد گفت: هنوز ۵۰ نفر رای ندادند، آن آقایان انتهای مجلس هم رای بدهند.» {اینجا}
بی توجهی نمایندگان به مذاکرات مجلس هم چندین بار با انتقادات و تذکر مسعود پزشکیان نایب رئیس مجلس روبرو شده به طوریکه در یکی از جلسات علنی که مسعود پزشکیان ریاست آن را در غیاب رئیس مجلس بر عهده داشت بعد از اینکه چندین نوبت به نمایندگان تذکر داد که در رای گیری ها مشارکت داشته باشند و در نهایت با لحنی انتقادی خطاب به نمایندگان گفت:«۶۴ ثانیه صبر کردم که رای بدهید اما باز هم ۸۰ نفر رای ندادند.»{اینجا}
او در یکی دیگر از جلسات هم که ریاست مجلس را به عهده داشت مانند روزهای قبل ترش با هر رای گیری مشارکت در رای دادن را به نمایندگان متذکر شد و گفت«آقایان رأی بدهید». با این وجود وقتی قرار شد نمایندگان به لایحه « عضویت دولت جمهوری اسلامی ایران در برنامه اندازه‌شناسی آسیا، اقیانوسیه» رای دهند ۶۳ نماینده در رای‌گیری شرکت نکردند که صدای اعتراض پزشکیان را باز هم بلند شد.{اینجا}
موضوعی که عبدالرضا مصری که به تازگی بر کرسی نایب رئیسی مجلس تکیه زده را هم به واکنش واداشته به طوریکه او در یکی از جلسات علنی مجلس خطاب به نمایندگانی که در انتهای پارلمان گعده کرده بودند گفت:« ۶۴ نفر از نمایندگان حاضر در صحن مشارکتی در رای گیری نداشته اند.»
فشار دادن دکمه رای کار سختی است؟
واقعیت این است که داستان تکراری عدم مشارکت در رای گیری‌ها در ادوار مختلف مجلس وجود داشته به طوریکه شاید بتوان گفت هیچ مصوبه ای وجود نداشته که جمع تعداد موافقان، مخالفان و آرای ممتنع با تعداد نمایندگان حاضر همخوانی داشته باشد. دلیل آن هم روشن است؛ برخی نمایندگان در رای گیری های مجلس شرکت نمی کنند یعنی نه تنها رای ممتنع نمی دهند بلکه اصلا رای نمی دهند.
حال سوال این است که برای یک نماینده چه کاری مهم‌تر از مشارکت در رای گیری‌ها در صحن علنی تعریف شده است؟ آیا غیر از این است که نمایندگان حاضر در صحن علنی وظیفه توجه به مذاکرات و مشارکت موثر در رای گیری ها برای تصویب قوانین را بر عهده دارند؟ قوانینی که قرار است سرنوشت یک مملکت بر اساس آن ریل گذاری شود؛ بی توجهی ها به مشارکت در رای دهی در حالی به معضلی جدی برای قوه مقننه تبدیل شده که نمایندگان از نظر شرعی و قانونی مسئول هستند تا در رای‌گیری‌ها مشارکت کند زیرا همین رای او است که سرنوشت یک مصوبه را تغییر می‌دهد.
در پی انتقادات درون پارلمانی به عدم مشارکت برخی نمایندگان در تصمیم گیری های صحن علنی مجلس بود که سال گذشته برخی نمایندگان طرحی یک فوریتی به منظور شفاف سازی آرا نمایندگان در را دستور کار صحن علنی قرار دادند که البته با موافقت نمایندگان روبرو نشد و در نهایت طرح راهی کمیسیون تدوین آیین نامه داخلی مجلس شد که تاکنون هم به نتیجه نرسیده است.
عدم مشارکت در رای دهی به دلیل کمبود معلومات نمایندگان
گفته می شود یکی از دلایلی که نمایندگان تمایلی به شرکت در رای گیری ها ندارند نبود اطلاعات و معلوماتی است که یک نماینده باید در اختیار داشته باشد. حسین میرمحمد صادقی با تایید این مطلب به خبرآنلاین می گوید: واقعیت آن است که همین نمایندگانی که در حوزه قانونگذای فعال نیستند گاه اگر موضوعی سیاسی مطرح شود برای نطق میان دستور اعلام آمادگی می کنند، همه این ها ناشی از آن است که ورود در حوزه قانونگذاری و اظهارنظر در این زمینه نیازمند معلوماتی است که ممکن است برخی نمایندگان حوصله کسب آن را نداشته باشند و طبیعی است که در این حوزه مشارکت نکنند.
او عدم مشارکت برخی نمایندگان را معضلی جدی برشمرده و تاکید دارد: در جریان بررسی طرح ها و لوایح آرای مثبت، منفی و ممتنع وجود دارد که البته برخی می‌گویند آرای ممتنع معنی ندارد و باید از آیین نامه مجلس حذف شود ولی بدتر از آن، رای ندادن نمایندگان است. گاهی اوقات حتی ۶۰ الی ۷۰ نماینده که در مجلس هم حضور دارند اما رای نمی دهند، هر قدر هم رئیس جلسه اصرار می کند اما رای نمی دهند. این ها نشان می دهد بخشی از نمایندگان با کارکرد اصلی مجلس هماهنگ نیستند، به همین دلیل بحث اصلاح آیین نامه داخلی مجلس مطرح است تا علاوه براعلام اسامی غایبان یا تاخیرکنندگان، اسامی نمایندگانی که رای ندادند هم اعلام شود تا حداقل رای دهندگان به این نمایندگان بدانند نماینده منتخب‌شان چندان در حوزه قانونگذاری فعال نیست.
بهروز نعمتی هم دلیل اصلی رای ندادن برخی نمایندگان حاضر در صحن را منفی بودن آرای آنها می‌داند و می‌گوید: چندین بار این مسئله مطرح شده است و باید به نحوی ساماندهی شود تا نمایندگان حاضر در جلسه رای خود را اعلام کنند.
مشکل عدم مشارکت ها جایی حادتر می شود که بدانیم مجلس در سال پایانی قرار گرفته و نمایندگان به دلیل فعالیت های انتخاباتی یا در صحن حضور نداشته و یا در صورت حضور تمرکز لازم را ندارند، موضوعی که عملا نظام رای گیری را معطل کرده و آسیب هایی را متوجه سیستم قانونگذاری می کند، حال سوال این است که در این شرایط آیا هویتی از یک مجلس قوی باقی خواهد ماند که خروجی آن قانونگذاری کارامد و نظارتی مقتدرانه باشد؟
٢٧٢١٩
نظر شما