گسل آستانه در منطقه کوهستانی دامغان و شمال آن واقع شده است؛ زلزله امروز نیز در محدوده چشمه‌علی در مسیر جاده کیاسر رخ داده؛ گسل آستانه تقریباً قبل از چشمه‌علی دامغان قرار دارد. دامغان در سابقه خود زلزله بزرگ سال ۸۵۵ میلادی مقارن با قرن دوم هجری را مرتبط با این گسل تجربه کرده است و آن زلزله، بزرگ‌ترین زلزله برآوردشده داخل فلات ایران محسوب می‌شود.
برخی از محققان معتقدند آن زلزله بزرگایی به قدرت هشت ریشتر داشته است و برخی نیز چنین عقیده‌ای ندارند؛ اما به‌هرحال، در برخی مستندات و تحقیقات به این عدد هم اشاره شده است. به نظر می‌آید بخشی از تمدن کهن قومس به دلیل همین رخداد بزرگ زلزله از رونق افتاده یا به‌طور کلی از بین رفته باشد.
در مسجد تاریخانه دامغان هم قسمتی وجود دارد که نشان می‌دهد این بنا به‌نوعی بازسازی و مقاوم‌سازی شده؛ مسجد تاریخانه دامغان، دومین مسجد قدیمی در تاریخ اسلامی ایران است و برخی گفته‌اند قبلاً یک آتشکده زرتشتی در دوره ساسانی بوده که بعدها به مسجد تبدیل شده و این نشان‌دهنده قدمت آن است. دامغان، شهری است که با مشخصه زمین‌لرزه‌ها تعریف می‌شود؛ ویرانه‌ای که در این منطقه به نام «صددروازه» وجود دارد، احتمال دارد بخش ویران‌شده تمدن قومس در زمین‌لرزه سال ۸۵۵ میلادی باشد.
هم از نظر آثار تاریخی که در دامغان وجود دارد مثل مسجد تاریخانه و هم از نظر آثار ویران‌شده تاریخی که بسیار مهم است، می‌توان به سابقه لرزه‌خیزی طولانی‌مدت در این شهرستان پی برد و گفت که شهرستان دامغان سابقه لرزه‌خیزی مفصل و طولانی دارد.
* مدیر گروه زلزله‌شناسی مهندسی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله
* منتشر شده در خبرگزاری فارس
دامغان، منطقه لرزه‌خیزی محسوب می‌شود و گسل مهمی که در این منطقه وجود دارد، گسل «آستانه» در حدود ۱۲ کیلومتری شمال دامغان است.
کد خبر 1277254
نظر شما