زهرا علی اکبری- حالا ۲۶ سال از واگذاری اولین موبایل در ایران می گذرد، آن روزها متقاضیان گوشی تلفن همراه باید ثبت نام می کردند و پس از فرارسیدن زمان تحویل سیم کارت را به همراه یک گوشی تحویل می گرفتند. شرکت نوکیا که حالا برندی فراموش شده در بازار موبایل محسوب می‌شود، اولین شرکتی بود که نسبت به واگذاری گوشی تلفن همراه در ایران اقدام کرد و پس از آن بود که پای دیگر اروپایی ها به میدان باز شد.
اروپایی ها امروز، حداقل در بازار ایران، قافیه را به رقبای چشم بادامی آسیایی باخته اند اما آن روزها حرف اول را در بازار می‌زدند.
هر چند استقبال از اولین دور ثبت نام برای خرید سیم کارت و گوشی تلفن همراه در ایران چندان بالا نبود اما به تدریج فاصله قیمت قابل توجه موبایل های تحویلی از سوی مخابرات با بازار آزاد، سرمایه‌های سرگردان بسیاری را به میدان کشید به طوری که دوره‌های ثبت نام از سوی رسانه‌های آن روزها، دوره‌های جمع اوری نقدینگی از سطح جامعه اعلام می‌شد.
بررسی‌ها نشان می دهد در این دوره زمانی پیش فروش البته ابزار مهمی برای جمع‌آوری سرمایه ها بود به طوری که ثبت نام موبایل، ثبت نام خودرو و البته خرید اوراق مشارکت، سه ابزار مهم سرمایه گذاری در اقتصاد دهه هفتاد تلقی می شود.
بیست سال تاخیر
امروزه پوشش تلفن همراه در ایران به بیش از ۹۵ درصد رسیده است اما براوردها نشان از ان دارد که این فناوری با تاخیری بیست ساله پای خود را به بازار ایران باز کرد. قیمت ثبت نام اولین سیم کارت ها در تیرماه سال ۱۳۷۲ برابر با ۴۵۰ هزار تومان بود. در فاصله زمانی کوتاهی اما موبایل های تحویلی با قیمت‌هایی چندین برابر در بازار آزاد به فروش رسید.
در حال حاضر سه اپراتور تلفن همراه در ایران فعالیت می کند و قیمت سیم کارت دائمی انها متفاوت است اما بهای سیم کارت دائمی همراه اول امروزه به ۱۶۰ هزار تومان می رسد. این بدان معنی است که سرمایه ای بودن این کالا در دهه هفتاد اگر دور از ذهن تلقی می شود.
تطبیق قیمت سیم کارت با قیمت دلار نشان می دهد، بهای ثبت نام یک سیم کارت تلفن همراه، با توجه به نرخ متوسط ۱۸۰ تومانی برای دلار در سال ۱۳۷۲، برابر با ۲۵۰۰ دلار بوده است. به این ترتیب با در نظر گرفته نرخ ۱۲ هزار تومان برای دلار، قیمت هر موبایل دهه هفتاد به پول امروز به حدود ۳۰ میلیون تومان می رسد. متوسط قیمت یک متر مربع واحد مسکونی در تهران در آن روزهای، در سال ۱۳۷۲ برابر با ۵۰ هزار تومان بود به این ترتیب بهای یک سیم کارت با ۹ متر مربع واحد مسکونی در پایتخت برابری می کرد.
متوسط قیمت مسکن امروزه به ۱۳ میلیون تومان رسیده است و به این ترتیب اگر مبنا قیمت مسکن در نظر گرفته شود، بهای یک سیم کارت و گوشی با ۱۱۷ میلیون تومان برابری می کند.
موبایل هایی که در سال ۱۳۷۲ با قیمت ۴۵۰ هزار تومان ثبت نام شد، دو سال بعد در بازار آزاد بیش از سه میلیون و سیصد هزار تومان قیمت داشت. قیمتی معادل با یک پیکان صفر کیلومتر. موبایل ها تا پیش از میانه دهه هشتاد سند محضری داشتند و نقل و انتقال آنها در دفاتر اسناد رسمی صورت می‌گرفت.
افتاب بخت موبایل تا میانه دهه هشتاد، یعنی یک دهه پس از ورود به بازار ایران تابید و کم کم با ورود اپراتورهایی دیگر و عرضه سیم کارت‌های اعتباری سیم کارت به کالایی مصرفی در جامعه ایران بدل شد.
۲۲۳۲۲۳
نظر شما