آذرجزایری: برآوردها نشان می‌دهد ایران باید گام‌های محکم‌تری را نسبت به سرمایه‌گذاری در بخش توسعه میدان‌های نفتی بردارد چرا که این روزها عراق با جلب سرمایه‌های خارجی و پیشتازی در توسعه میادین خود در تلاش است تا صندلی ایران در اوپک را تصرف کند.
اگرچه مسئولان نفتی ایران، این تلاش عراق را بیشتر در حد حرف می‌دانند و آمارهای منتشر شده از سوی این کشور را تا حدودی قابل قبول نمی‌دانند اما در صورت تحقق تنها نیمی از وعده‌های توسعه‌ای این کشور که به دلیل سرمایه گذاری‌های صورت گرفته دور از ذهن هم نخواهد بود جایگاه ایران در اوپک متزلزل خواهد شد. همان جایگاهی که براساس چشم‌انداز بیست ساله باید حفظ شود.
در حال حاضر برخی از خبرگزاری‌های خارجی به نقل از وزارت نفت عراق از افزایش 900 هزار بشکه‌ای صادرات این کشور خبر می‌دهند و نقل می‌شود تا پایان سال میلادی جدید صادرات نفت این کشور به 3 میلیون بشکه در روز می‌رسد. رقمی که در صورت تحقق آن، ایران را از بازار رقابت اوپک خارج خواهد کرد و ناچار خواهیم بود به صندلی سومین تولید‌کننده و صادرکننده نفت اوپک تنزل کنیم.
این آمار اگرچه از سوی نماینده ویژه ایران در هیأت عامل اوپک تأیید نمی‌شود اما می‌تواند موج نگرانی را در این خصوص ایجاد کند. نگرانی که شاید اگر مسئولان نفتی درابتدای فعالیت‌های سرمایه‌گذاری در نفت عراق به آن توجه ویژه‌ای داشتند شاید می‌توانست به یک فرصت برای این بدل شود. چرا که عراق به دلیل کمبود بندر و فضای انتقال نفت می‌توانست فرصتی برای ایران باشد تا از این طریق ایران بتواند انتقال نفت این کشور را به دست گیرد. که این امر چه به لحاظ بین‌المللی چه از لحاظ ایجاد ارزش افزوده بیشتر برای ایران بسیار مؤثر می‌بود. به هر حال این فرصت نیز با سرمایه‌گذاری عراق برای ساخت چهار پایانه شناور نفت و سه خط لوله دریایی در شهر جنوبی بصره از دست رفت. از سویی دیگر محمد علی خطیبی با استناد به اظهارات یکی از مقامات نفتی عراق تأکید دارد: تا پایان سال میلادی جدید میزان تولید نفت عراق 200 تا 250 هزار بشکه افزایش خواهد یافت و 900 هزار بشکه اعلام شده تناقض زیادی با آمار این مقام عراقی دارد. این در حالی است که آمار افزایش 250 هزار بشکه‌ای نفت عراق هم نگران‌کننده خواهد بود. چراکه براساس اظهارات خطیبی، در پایان سال 2011، تولید نفت عراق به دومیلیون و 750 هزار بشکه خواهد رسید. که از این بخش دو میلیون و 750 هزار بشکه آن صادر خواهد شد. این امر در شرایطی است که در حال حاضر ایران روزانه سه میلیون و700 هزار بشکه نفت تولید می‌کند که یک میلیون و 700 هزار بشکه آن در بخش داخل مصرف می‌شود براین اساس در حال حاضرصادرات روزانه نفت ایران در 2 میلیون بشکه در روز است. در حالت خوشبینانه نیز اگر ایران کل ظرفیت 4 میلیون و200 هزار بشکه‌ای نفت خود را در هر روز تولید کند با توجه به آنکه با افزایش تولید بنزین در پالایشگاه‌ها در ماه‌های آینده نفت بیشتری به این بخش اختصاص می‌یابد بنابراین اگر 300 هزار بشکه نفت را به افزایش ظرفیت تولید بنزین کشور اختصاص دهیم بر این اساس ایران روزانه 2 میلیون بشکه نفت خود را به نیاز داخل اختصاص خواهد داد. براین اساس در بهترین شرایط ایران قادر خواهد بود روزانه 2 میلیون و200 هزار بشکه نفت صادرکند. این رقم فاصله چندانی با میزان صادرات نفت عراق نخواهد داشت و این یعنی هشداری جدی برای مسئولان نفتی کشور. چرا که در حال حاضر اگرچه تأکید می‌شود میادین نفتی ایران در حال توسعه هستند و ایران برنامه خود را برای افزایش تولید دارد ماا نباید از خاطر برد که ایران با افت سالانه حدود 300 تا 350 هزار بشکه‌ای مواجه است و توسعه میادین در هر سال در حالت خوشبینانه تنها میت وان این افت را جبران کند. همانگونه که توسعه میدان دارخوین نیز که به تازگی به بهره برداری رسیده است با افزایش 110 هزار بشکه‌ای تولید تنها می‌تواند بخشی از افت سالانه میادین نفتی را جبران کند. براین اساس باید هر چه زودتر به فکر اصلاح قوانین قدیمی نفت باشیم چرا که بسیاری از کارشناسان این حوزه معتقدند شرایط قراردادهای نفتی ایران بر مبنای اوضاع و احوال این روزها نیست و باید وزیر نفت هر چه زودتر به فکر ایجاد قراردادهای جذابی باشد تا شاید سرمایه گذاران خارجی به جای اندیشیدن به سرمایه‌گذاری در صنعت نفت عراق و همسایگان دیگر ایران را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنند.
شاید نگاهی گذرا به پیشرفت عراق در توسعه میادین نفتی و نشان دادن عزم جدی این کشور برای نشستن بر صندلی دومین صادرکننده نفت اوپک بد نباشد. تاریخ نشان می‌دهد اوج شکوفایی تولید نفت این کشور مربوط به سال 1990 است که روزانه سه میلیون و 40 هزار بشکه در روز تولید می‌کرده است. پس از آن تا سال 1997 روند تولید نفت این کشور روند نزولی بوده است تا جاییکه در سال 1997 در نهایت میزان تولید نفت این کشور به یک میلیون و 314 هزار بشکه کاهش یافت. از این زمان به بعد آمار دقیقی از وضعیت نفتی عراق در اختیار نیست. در سال 2009 این کشور دوباره با تولید و میلیون و 336 هزار بشکه در روز به گزارش‌های آماری اوپک بازگشت. براساس گزارش اوپک، ایران در سال 2009، روزانه یک میلیون و 762 هزار بشکه نفت صادرکرده است در حالی‌که در همین زمان صادرات نفت عراق در حدود یک میلیون و 733 هزار بشکه اعلام شده است. این در حالی است که عراق در حال حاضر با سرمایه گذاری‌های صورت گرفته در بخش صنعت نفت خود با سرعت زیادی در حال پیشرفت است و ایران نیز با تأکید بر بزرگنمایی این کشور از وضعیت خود همچنان با خیال راحت و با استفاده از شیوه‌های قراردادی گذشته خود سعی دارد سرمایه گذاران را به سمت صنعت نفت خود جلب کند. در این بین تأکید می‌شود قرار است در پاییز سال آینده ایران با قراردادهای جدید خود سرمایه گذاران را برای سرمایه‌گذاری در نفت ایران ترغیب کند./121
نظر شما