آیا عرصه بر ترامپ تنگ‌تر شده‌ است؟

چهره های سیاسی حزب دموکرات آمریکا شرایط را تاکنون به سمتی سوق داده اند که اوضاع برای «دونالد ترامپ » هر روز بدتر می شود. به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران تاکنون نمایندگان حزب رقیب به خوبی از گاف های سیاسی رئیس جمهوری آمریکا به خصوص در قضیه اوکراین بهره برده اند اما مشخص نیست آن ها بتوانند این فشار را تا زمان نهایی شدن روند استیضاح یا هنگام انتخابات ریاست جمهوری که کمتر از یک سال دیگر برگزار می شود، حفظ کنند.

 چند جلسه از تحقیقات در مورد پرونده «اوکراین گیت» از رسانه های جمعی آمریکا برای افکار عمومی این کشور پخش شد. در این شرایط، میزان فشارها بر ترامپ به اندازه ای شدت یافته که وی را به واکنش و تکذیب همه چیز وادار کرده است. از نگاه بسیاری از رسانه ها ردِّ پای نزدیکترین فرد به رئیس جمهوری آمریکا یعنی «رودی جولیانی» وکیل شخصی وی در زمینه فشار بر دیپلمات های آمریکایی در اروپا به ویژه اوکراین مشهود است. ترامپ مقامات اوکراینی را تحت فشار قرار داده که تنها در قبال کسب اطلاعات از فعالیت های اقتصادی خانواده «جو بایدن»، کمک های مالی و امنیتی کاخ سفید به کیف را دریافت خواهند کرد.

بسیاری از تحلیلگران شهادت تازه «گوردون ساندلند» سفیر ایالات متحده در اتحادیه اروپا که همه اتهامات علیه رئیس جمهوری آمریکا را تایید کرده، ضربه ویرانگر دیگری به اعتبار رو به نابودی ترامپ ارزیابی می کنند. ساندلند فاش ساخت ترامپ علاه بر پرونده شرکت گاز اوکراین، در زمینه انتخابات سال ۲۰۱۶ نیز درخواست هایی را از مقام های اوکراینی مطرح کرده بود.  

دیپلمات‌ها علیه ترامپ

در چند جلسه استماعی که تاکنون برگزار شده، «بیل تیلور» سرپرست موقت سفارت آمریکا در اوکراین، «جورج کنت» معاون وزارت خارجه و «مری یووانوویچ» سفیر سابق آمریکا در اوکراین، به پرسش ها پاسخ داده اند. همچنین در برخی جلسات، دیپلمات های آمریکا در اروپا همچون «الکساندر ویندمن» و «جنیفر ویلیامز» در کنار برخی مقامات دیگر همچون «کورت ولکر» و «تیموتی موریسون» به ابهامات نمایندگان در مورد نوع رابطه آمریکا و اوکراین و تحولات مربوط به فشارهای دفتر رئیس جمهوی پرداختند.

با این‌حال اعترافات ساندلند به اندازه ای سهمگین بود که نشریه اینترنتی «بازفید نیوز» عنوان داشت «برخی کارشناسان همچون آناند گیریدهاراداس به اندازه ای شهادت ساندلند را تاثیرگذار می دانند که ریاست جمهوری ترامپ را به دوره پیش و پس از اعترافات وی تقسیم کرده اند»

ساندلند اظهار داشت که به دستور رئیس جمهوری آمریکا و تحت نظارت جولیانی فرایند فشار بر اوکراین برای آغاز تحقیقات علیه پسر جو بایدن را به راه انداخته است اما با موضوع تعلیق کمک های امنیتی کاخ سفید به اوکراین که در ماه ژوئیه رخ داد، موافق نبوده است.

رسانه های آمریکا آورده اند که دونالد ترامپ پس از  مشاهده این اظهارات در تلویزیون، در جمع خبرنگاران عنوان داشته که هیچ بده بستانی را با «ولودیمیر زلنسکی» اوکراینی نداشته است. با این حال ساندلند تصریح کرد که چنین بده بستانی از قبل وجود داشته است زیرا واشنگتن دیدار مستقیم دو رئیس جمهور را به انجام تحقیقات در مورد اقدامات خانواده بایدن منوط کرده بود.

پومپئو در فکر نجات خود

در چند روز اخیر همه این تحولات با یک حاشیه دیگر در کاخ سفید همراه شده است. در حالی که از نگاه افکارعمومی پرونده اوکراین چیزی کمتر از یک رسوایی در سیاست خارجی واشنگتن به شمار نمی رود اکنون «مایک پومپئو» وزیر امور خارجه آمریکا از چند جهت تحت فشار قرار گرفته است. از یک سو همه این اتفاقات در دوره وزارت وی به وقوع پیوسته است و او قادر به پیشگیری از آن یا مدیریت اوضاع نشده است. در طرف مقابل، رئیس جمهوری آمریکا و حامیان وی نیز از پومپئو انتقاد می کنند که قادر به انجام صحیح این ماموریت و کاستن از حواشی برای کاخ سفید نبوده است. همین فشارها گویا موجب شده است تا پومپئو به صورت غیررسمی ساز جدایی از ترامپ را سر دهد. اگرچه وی حضور در انتخابات ایالتی سال ۲۰۲۰ را بهانه ای برای رفتن از کاخ سفید بیان کرده است اما تحلیلگران و برخی رسانه ها می گویند تصمیم وی جدی شده و تنها مشکل چگونگی مطرح کردن این کناره گیری با رئیس جمهور است.

به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران، پومپئو فرد بسیار موقعیت شناسی است و به راحتی از زمان به نفع خود بهره می برد. از این رو وی نمی خواهد در پرونده های ترامپ در کنار وی بایستد و به نوعی شریک جرم وی محسوب شود. بنابر این در موقعیت مناسب عرصه را خالی خواهد کرد. روزنامه «ایندیپندنت» در گزارشی فاش کرد که وزیر امور خارجه آمریکا به سه چهره برجسته حزب جمهوریخواه اعلام کرد در تلاش است تا از کاخ سفید کناره گیری و در انتخابات سنا شرکت کند.

طبق تحلیل فوق، پومپئو تاکنون تصمیم داشت تا بهار سال ۲۰۲۰ در کنار ترامپ بماند اما وی اکنون نگران آن شده است که ارتباط با رئیس جمهوری آمریکا به ویژه در بحث استیضاح، باعث آسیب رسیدن به موقعیت سیاسی و محبوبیت وی می شود. گفته می شود وزیر امور خارجه به خاطر دفاع ضعیف از مقام های آمریکایی به ویژه نوع دفاع از ترامپ در افکار عمومی در قضیه استیضاح هم مورد انتقاد قرار گررفته است. 

نشریه «تایم» نیز با اشاره به همین موضوع اعتقاد دارد در شرایط کنونی پومپئو تنها به فکر خروج آرام و کم هزینه از دولت است. هزینه های سیاسی استیضاح در واقع پومپئو را هم به بازبینی در تقویم کاری خود مجبور کرده است. اگرچه هنوز مشخص نیست که وی گفت وگویی را با ترامپ داشته یا خیر اما از چندی قبل پومپئو برنامه های تبلیغی خود برای کرسی ایالت کانزاس در سنا را شروع کرده است.

براساس این تحلیل، پومپئو اکنون با معمایی روبرو است؛ پومپئو هر چه بیشتر در وزارت امور خارجه بماند بر میزان انتقادها از وی افزوده می شود. این انتقادها دوسویه است زیرا وی نه از دیپلمات های کهنه کار  به خوبی دفاع کرده و نه از رئیس جمهوری آمریکا در پرونده اوکراین. این موضوع موجب دلخوری و انتقاد مستقیم ترامپ هم شده است به نحوی که به گزارش شبکه «ان بی سی نیوز»، همین امر موجب شد تا پمپئو مجبور شود میان همراهی با رئیس جمهوری آمریکا و انتخابات سنا یکی را انتخاب کند.

برنامه های دو حزب رقیب برای آینده‌ای مبهم

چهره های شاخص دموکرات به ویژه «آدام شیف» رئیس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان اتهام دونالد ترامپ را  سوءاستفاده از قدرت و حتی گرفتن رشوه عنوان می کنند.

با این‌حال همانگونه که نشریه اینترنتی بازفید نیوز آورده است دموکرات ها امیدوارند تا بتوانند از طریق جلسات استماع استیضاح دیدگاه گروه ها و افکارعمومی را نسبت به ترامپ  تغیییر دهند. همچنین، دموکرات ها تصور می کنند در پرونده استیضاح با موفقیت به پیش می روند اما در طرف مقابل جمهوریخواهان نیز از جلسات استماع برای یافتن بهترین واکنش ها و بهره برداری از سخنان شاهدان در چارچوب تئوری توطئه تلاش می کنند.

تحلیلگران می گویند شاید دموکرات ها بتوانند در مرحله نخست در مجلس نمایندگان این پرونده را با موفقیت به پیش ببرند و رای بیش از نیمی از نمایندگان را کسب کنند اما کسب رای موافق دو سوم سناتورها امری سخت و حتی بعید به نظر می رسد. با این وجود، کارشناسان هدف دموکرات ها را نه استیضاح و برکناری ترامپ بلکه استفاده از ظرفیت های استیضاح برای تغییر نگرش ها در پای صندوق های رای انتخابات ۲۰۲۰ ارزیابی می کنند.

310311