اگر ایران سقوط کند، داعش ممکن است دوباره ظهور کند

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، هفته نامه نیوزویک که روی جلد هفته خود را به تصویری از مقام معظم رهبری اختصاص داده بود گزارشی از اهداف ایالات متحده و گروه ترویستی داعش در منطقه را مورد بررسی و تحلیل قرار داده، این مقاله را با عنوان «اگر ایران سقوط کند ، داعش ممکن است دوباره ظهور کند» در ادامه می خوانیم:

با وجود اینکه ایران در جریان اعتراضات اخیر آبان ماه دچار بحران شده است اما هر گونه مداخله خارجی در جریان این اعتراضات می تواند به قدرتمند شدن دشمن بزرگتری در منطقه، یعنی گروه شبه نظامیان دولت اسلامی بیانجامد و خاورمیانه را فرسنگ ها از صلح دور نماید. این سازمان (تروریستی) که به عنوان داعش شناخته می شود سال ها قبل از ان که مرگ و ویرانی، عراق و سوریه را در برگیرد ظهور کرده بود و جهادگران (تروریست ها) داعشی از آن زمان قصد داشتند که در جنبش های داخلی ایران نفوذ کرده و با نبرد با حکومت ایران و این کشور را به سوی نابودی سوق دهند.

هرج و مرج اخیر در سراسر ایران مورد استقبال دشمنان داخلی و خارجی جمهوری اسلامی است ،اما حتی دشمنان اصلی تهران نیز نگرانند که این بی ثباتی های اخیر ایران باعث قدرتمند شدن داعش گردد. عباس اصلانی روزنامه نگار به نیوزویک گفت: "گروه های مختلف که با حکومت ایران در نزاع هستند، از جمله داعش، جدایی طلبان یا گروه های دیگر ، از هرگونه ناآرامی در کشوراستفاده کرده و می کنند".وی ادامه داد:" هرگونه فروپاشی یا تضعیف یک دولت در منطقه باعث بی ثباتی بیشتر درخاور میانه می شود " و افزود:" مسئله ی مهمی که اینجا مطرح است و باعث نگرانی حتی دشمنان جمهوری اسلامی شده است این است که در صورت سرنگونی نظام فعلی چه کسانی در آینده جایگزین آن ها می شوند و شرایط به چه صورت خواهد شد."

همیشه برای ایران مبارزه با داعش یک ضرورت حیاتی بوده.درست هنگامی که پنتاگون در ژوئن 2014 فعالیت های خود را در منطقه اغاز کرد،ایران نیز به منظور سرکوب شورش های داعش و جلوگیری از کشتار وحشیانه ی این گروه نیروهای  شیعی  سوری و عراقی را بسیج کرد و با جنگ با داعش نقش بسزایی در شکست نیروهای جهادی ایفا نمود.

رودگر شاناهان، پژوهشگر موسسه ی لووی در برنامه ی غرب آسیا و مدیر سابق مرکز مطالعات جنگی استرالیا به نیوز ویک گفت:" نقش ایران در ارائه ی پشتیبانی لجستیک و همچنین مشاوره نظامی به ارتش عراق در جنگ با داعش به خصوص در روز های اغازین جنگ بسیار مهم و غیر قابل انکار است ." در مورد سوریه نیز عنوان کرد:"حمایت ایران از رییس جمهور اسد برای ورود به کمپین ضد داعش بود . کاملا منصفانه است اگر بگوییم که ، هدف اصلی ایران در سوریه حمایت از اسد نبود، بلکه ایران به قصد نابودی داعش از بشار اسد حمایت کرد ."

جیمز جفری ، سفیر ویژه ی کاخ سفید در ائتلاف ضد داعش به رهبری ایالات متحده در ماه اگوست اعلام کرد که از زمان شکست خلافت داعش در حدود 15000 شبه نظامی داعشی در سوریه و عراق باقی مانده اند. احتمال می رود برخی به گروه های دیگر ملحق شده باشند و برخی پنهان شده یا فرار کرده باشند . جفری اعتراف کرد که تعداد واقعی این افراد می تواند بیشتر از ارقام اعلام شده باشد.

علیرغم تلفات بالایی که این جنگ در پی داشت ،گروه شبه نظامیان داعشی در غارهای خود مخفیانه در حال فعالیت هستند و با تبلیغات پیچیده ی رسانه ای خودهمچنان در صدر اخبار مطرح می شوند. تهران نیز با تاسیس تشکلی  قدرتمند به نام محور مقاومت که همگی از غیر ایرانیان مخالف با اسراییل و عربستان و آمریکا هستند به پیروزی های استراتژیک چشم گیری رسید.

مبارزات انتخاباتی ایران منجر شد که ایران هم سرمایه های انسانی و اقتصادی خود را از دست دهد و هم از طرفی با افزایش تحریم های اقتصادی امریکا راه های دستیابی به درامد هایی که اقتصاد کشور به انها متکی بود بسته شود. اگرچه اعتقاد بر این است که دولت ایران هنوز هم برای اجرای عملیات های خود در منطقه به ثروت قابل توجهی دسترسی دارد ، اما تأثیرات محاصره اقتصادی تحمیل شده توسط آمریکا  از طرفی و سوء مدیریت داخلی از طرف دیگر ، باعث شده زندگی روزمره برای ایرانیان که قادر به سرمایه گذاری در اصلاحات اقتصادی وعده داده شده توسط رئیس جمهور روحانی نیستند، دشوارترگردد.

تصمیم دولت روحانی در ماه گذشته مبنی بر قطع یارانه بنزین و بلافاصله جبران ان از طریق  صندوق رفاه، درواقع برای مدتی در حال اجرا بوده و از سوی صندوق بین المللی پول حمایت می شده.اما این تغییر ناگهانی قیمت سوخت برای ایرانیان که به بنزین ارزان عادت کرده بودند  مانند زلزله ای منجر به اعتراضات بی سابقه ای در ایران شد.

برخی خبرها در برابر گروه های جدایی طلب عرب مانند "جنبش مبارز عرب برای آزادی اهواز "از "درگیری های شدید خبر دادند. در حالی که معترضین از وضعیت اقتصادی کشور به ستوه امده بودند ،خطر گروه های جدایی طلب در مناطق کلیدی مرزی از اهمیت بیشتری برخوردار بود.

آرین طباطبایی ، دانشمند علوم سیاسی در شرکت ار ای ان دی( RAND ) و پژوهشگر ارشد روابط بین الملل دانشگاه کلمبیا ، به نیوزویک گفت: "بزرگترین تهدید غیر دولتی برای ایران همین گروه های جدایی طلب هستند." سیستان و بلوچستان ، خوزستان و کردستان  حساس ترین مناطق مرزی ایران محسوب می شوند. از نظر ناظران هرگونه افزایش شورش در این مناطق می تواند ایران را به سمت درگیری های فرقه ای دیده شده در سوریه سوق دهد. وی افزود:" به همین دلیل است که مردم ایران از فشار بی هدف برای سرنگونی رژیم حاکم جلوگیری می کنند . درس های سوریه بسیار با ارزش است."

آغاز شورش شبه نظامیان جدایی طلب عرب و کرد و بلوچ در ایران به ده ها سال قبل از انچه که نامی از القاعده و داعش در میان باشد و حتی قبل از انقلاب سال 1979 که منجر به سرنگونی شاه ایران شد برمی گردد . شاه ایران با جهان  غرب رابطه ی مسالمت امیزی داشت تا جایی که  برای حفاظت از مرز های خود از کمک های  سازمان سیا بهره مند می شد. .جمهوری اسلامی تا حد زیادی توانسته است از پس گروه های جایی طلب  نا ارام بر بیاید  و کنترل انها را بدست گیرد، اما حملات مرگبار ادامه دارد ، مانند اتوبوس نظامی بمب گذاری شده  در مسیر خاش به زاهدان  در استان سیستان و بلوچستان در ماه فوریه که طی ان   27 تن از اعضای سپاه پاسداران  جان خود را از دست دادند.

بعدا مسئولیت این حملات را گروهی به نام "جیش العدل "به همراهی گروه اهل سنت به نام" انصار الفرقان " که از نا ارامی های گذشته تا کنون به دنبال تضعیف حکومت ایران بودند، بر عهده گرفتند.داعش با تکیه بر توانمندی خود در پل زدن بین قاره ها ، به طور جدی از چنین مبارزات ملی در کشورها استقبال کرده و مانند انچه که در کشور دوری همچون فیلیپین در حال وقوع است ، به نفع خود بهره برداری می کند.

طباطبایی افزود: داعش به داخل ایران دسترسی چندانی ندارد. او همچنین توضیح داد که "داعش بیشتر تلاش خود را در مناطقی با جمعیت قابل توجهی از اقلیت کرد و عرب متمرکز کرده است.

شاناهان به نیوزویک گفت که از همان آغاز ، "ایران نگران نفوذ داعش به خاک این کشور بود و این احتمال می رفت که این نفوذ توسط شورشیان سطح پایین در بین گروه های عربی و بلوچ سنی در داخل ایران حمایت شود." وی افزود: "آنها  از پشتیبانی محدودی در داخل ایران برخوردارند، اما ممکن است از تمرکز نهادهای امنیتی بر اعتراضات سوءاستفاده کرده و به برخی عملیات های تاکتیکی محلی اقدام نمایند."  اعتراضات اخیر ایران ناشی از نارضایتی کلی مردم از مسئولین بود و برداشت یارانه های سوخت جرقه ای برای ظهور این نارضایتی ها شد ، اما به هیچ عنوان اهداف گروه های اقلیت را دنبال نمی کرد.

با وجود اینکه داعش در نفوذ به ایران ناموفق بوده است ، اما در ژوئن 2017 موفق شد به قلب جمهوری اسلامی نفوذ کند. کمتر از دو ماه پس از انتشارویدئوی فارسی زبان توسط داعش ، چندین شبه نظامی کُرد سنی با همکاری داعش طی یک عملیات دو جانبه به مجلس ایران و مرقد مطهر ایت الله خمینی حمله کردند و جمعا هجده کشته بر جای گذاشتند.

در گیری ها در اهواز زمانی به اوج خود رسید که که جدایی طلبان عرب به کمک داعش به سوی غیر نظامیان و سربازان تیر اندازی کردند. پناه گرفتن مردم عادی و سربازانی که کودکان غرق به خون را در اغوش می کشیدند، صحنه ی دلخراشی به دنیا مخابره کرد . جدایی طلبان اعراب خوزستان که سالیان سال توسط صدام حسین تربیت شده بودند به روی نیروهای مسلح که به مناسبت گرامی داشت جنگ ایران و عراق در اهواز حضورداشتند، اتش گشودند و ده ها تن ، من جمله اعضای داعش وجدایی طلبان اهواز در این عملیات کشته شدند.

یک هفته بعد ، آسمان شب بر فراز کرمانشاه و کردستان با شعله های موشک های ذوالفقار و قیام روشن شد . موشک هایی که صدها مایل از عراق تا یکی از استان های شرقی سوریه را درنوردیده و دیر الزور مقر داعش که در ان زمان زیر فشار نیروهای تحت حمایت ایران و امریکا بود را مورد حمله قرار دادند. این تهاجم  بی سابقه  ایران ، نه تنها به عنوان پیامی به داعش ، بلکه قدرت موشکی ایران را به سه دشمن اصلی ملی آنان ثابت کرد.

ایران غالباً ایالات متحده ، اسرائیل و عربستان سعودی را مسئول اختلافات داخلی خود می داند و معتقد است این سه کشور با اتهام زدن به ایران مبنی بر بی ثبات کردن منطقه قصد سرنگونی حکومت ایران را دارند. در تظاهرات اخیر هیچ مدرک قطعی ای مبنی بر این توطئه ها اشکار نشد ، اگرچه چهره های برجسته ای از واشنگتن ، مانند جان بولتون ، مشاور پیشین امنیت ملی، علناً با نیروهای مخالف دولت ایران مانند سازمان مجاهدین خلق و همچنین جدایی طلبان عرب اهوازی رابطه داشت.

رضا خاسته روزنامه نگار در تهران گفت ، "فکر  نمی کنم که معترضین با چنین ایدئولوژی های جدایی طلبانه موافق باشند و  می ترسند که مطالبات مشروع آنها از حکومت توسط این گروه های جدایی طلب مورد سوء استفاده قرار گیرد."

کیارش دانشجوی محلی می گوید:"  آسیب حمله ی داعش به قلب ایران مدام در ذهن ماست." وی افزود: مردم می ترسند اعتراضاتشان باعث حضور داعش و قدرت گرفتن نیروهای جدایی طلب شود. "اکثر ایرانیان نگرانند که در صورت درگیری نظامی با آمریکا یا عربستان سعودی یا حتی در صورت بروز آشفتگی جدی داخلی ،کشور بی ثبات شده و به بستر مناسبی برای حمله ی داعش و دیگر گروه ها تبدیل شود . "

در حالی که ایران امنیت مرزی خود را در سالهای اخیر تقویت کرده است ،اما هرگونه تزلزل در حکومت می تواند به داعش اجازه دهد نیروهای خود را  از اطراف فراخواند. سیاموس ملک افضلی ، یک تحلیلگر آنلاین بین المللی در  نقد و بررسی اوضاع ایران به نیوزویک گفت که در صورت هر گونه جنگ داخلی یا بین المللی ، من شک ندارم که داعش به راحتی وارد خاک ایران می شود."

ملک افضلی گفت: " اگر داعش از راه های صعب العبور به ایران نقب بزند شک ندارم که امریکایی ها قادر به مقابله با آنها نخواهند بود".

هر هفت فرد مصاحبه شده توسط نیوزویک اذعان داشتند با توجه به کمپین "فشار حداکثری" ایالات متحده علیه ایران، احتمال تضعیف ایران در آینده نزدیک بعید نیست.  سقوط رژیم ایران حتی برای واشنگتن نیز می تواند  لزوما اتفاق بدی نباشد، با اینکه  امریکا بارها و بارها آموخته است که سقوط  یک حکومت ، غالباً عواقب غیر قابل کنترلی مانند هزینه های گزاف مداخلات نظامی و همچنین سیل پناه جویان به دیگر کشورها و از طرفی تشکیل دشمنان جدید وقدرتمندتر را به دنبال خواهد داشت .

نمونه ی بارز این مسئله در حمله به عراق  سال 2003  اتفاق افتاد که وزیر امور خارجه وقت کولین پاول،  به طور نامحسوس به رئیس جمهور جورج دبلیو بوش هشدار داد ، "شما صاحب چیزی می شوید که آن را شکسته اید." یک سال بعد ، ایالات متحده 25 میلیون نفرجنگ زده که از آن داعش متولد شد را به ارث برد و دولت بعدی هنوز هم به دنبال ماجراهای  جویی های این چنینی در لیبی و سوریه است.

سقوط ایران کشوری که معادل سه کشور جنگ زده ی همسایه اش جمعیت دارد می تواند فجایع گسترده تری به جای گذاشته و مکانی شود برای قدرت گرفتن داعش و دیگر گروه های زیر زمینی.

در حال حاضر ، به نظر می رسد تهدید داعش تحت کنترل است. اما وخیم تر شدن مشکلات اقتصادی ناشی از محدودیت های ایالات متحده و درگیری های سیاسی میان تندروها و میانه روهای ایران اما با وخیم تر شدن مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم های ایالات متحده و درگیری های سیاسی میان تندروها و میانه روهای ایران  مطمئن باشید داعش به ایران نفوذ کرده و کم کم تهران را تسلیم خواهد کرد.

منبع: نیوزویک 10 دسامبر/ مترجم: تارا نوروزپور

23/ 310 310