در روزگاری که سخن ها و حرف ها و نکته های بدیع، آموزنده و راهگشا در محاق بی اعتنایی رسانه های زرد و سبک و کم محتوا رفته اند و کمتر سخنی در شبکه های مجازی جای درنگ و تأمل می یابد، «جلب توجه» مخاطب، هدف اصلی اغلب نویسندگان و متفکران و هنرمندان قرار می گیرد. شم نامگذاری مقالات، برنامه های تلویزیونی، کتاب ها و فیلم ها و حتی مشاغل و رشته های مختلف در رویکرد مردم بسیار مؤثر بوده و هست.
اکنون با وفور اطلاعات و ماشین های چاپ و تکثیر، ضرورت نامگذاری درست بیش از گذشته است. در جامعه شناسی فرهنگی مبحث نامگذاری انسان ها، گروه ها و نهادها گسترده است که در جای خود قابل طرح است، اما میتوان اشاره کرد که نام و فامیل اشخاص مبنای قضاوت و هسته اصلی انگاره سازی شخصیت ها تلقی میشود. نکته ای که به میزان اهمیت آن چندان پرداخته نمی شود. «حق با زنان است» عنوان نخستین مقاله استاد محمدابراهیم باستانی پاریزی فرزند حاج آخوند پاریزی که سرشت وسرنوشت او را تعیین کرد: در تیرماه سال 1321 (1924 م) سالهای بحبوحه جنگ جهانی اول که ترک تحصیل هم کرده بودم، روزنامه بیداری کرمان مقاله ای از مرحوم اسماعیل مرتضوی برازجانی در انتقاد از زنان منتشر شده بود که من جواب نوشتم و بدون اینکه تصور بکنم که قابل چاپ است فرستادم و اتفاقا آنرا چاپ کردند. تحت عنوان «تقصیر با مردان است نه زنها» و دفاع کرده بودم از زنان که اگر مردان توقعات بیخودی از زنان نداشتند، زنان غیر از آنگونه رفتار میکردند که میکنند و شاهد مثال از حضرت زهرا (س) آورده بودم. نخستین مقاله من است که شصت و چندسال پیش چاپ شده است.
باستانی پاریزی اولین کتابش را با عنوان «پیغمبر دزدان» در سال 1334 درحالی که دانشجوی دانشسرای مقدماتی کرمان است منتشر میکند. این کتاب شرحنامه های طنزگونه شیخ محمدحسن زیدآبادی است. بعدها مجموعه های «هفت» مثل خاتون هفت قلعه، آسیای هفت سنگ، نای هفت بند، اژدهای هفت سر، کوچه هفت پیج، زیر این هفت آسمان و سنگ هفتم انتشار مییابد. خود می گوید: وقتی این هفت ها تمام شد دیدم ته مانده بعضی مقاله ها میتواند یک کتاب دیگر بشود. حروفچینی ها را نشان ایرج افشار دادم و گفتم نمیدانم اسم این کتاب را چه بگذارم. افشار گفت: ای، یک اسم هشلهفی روی آن بگذار. من فورا حرف او را چاقیدم و اسم کتاب را گذاشتم هشتالهفت. هم کتاب هشتم است هم کلمه هفت دارد هم یک اسم هشلهفی هست که به هرحال چهارتا خواننده دارد.
باستانی پاریزی دوستانی خوب و باسواد داشت و حشر و نشر با آنها ذوق و شوق را افزون میکرد. او طنزآمیز و جذاب سخن میگفت و این شاید به دلیل آمیختگی صمیمی با مردم کوچه و خیابان و شهر محل تولد خود یعنی کرمان است. اگر آثار متنوع، متفاوت و نکته دار او نه فقط در سطح استان کرمان بلکه در اقصای ایران و برخی مناطق جهان دیده و خوانده می شود. به دلیل بومی بودن و توجه خاص به زیست بوم او بوده است. نکته ای که محققان کشور اگر رعایت کنند ما آثار ماندگاری از همه شهرها، روستاها و طبقات مردم کشور خواهیم داشت که میتواند کالاهایی فرهنگی برای دیگر ملل باشد. باستانی پاریزی به عنوان مورخ و نویسنده ای زبردست، مشاهده گر برجسته ای بود که قوه تشخیص و درک بالایی از رفتارهای اجتماعی داشت. او به خصوص در کتاب «سنگ هفت قلم» و در مقاله «زن و جنگ» و «نای هفت بند» به تفصیل به تاثیر و تاثرات جامعه شناختی بانوان در اجتماع و نقش زنان در تاریخ پرداخته است. اما مهمترین خصلت او توانایی جذب مخاطب در نامگذاری مطالب ست و جلب توجه و چگونگی سخن گفتن و نوشتن به گونه ای است که خاص و عام بفهمند، نکته ای که اکنون مشکل اساسی اغلب نخبگان است.
نظر شما