محمود حاج‌زمان: زلزله 10 روز پیش کریس‌چرچ نیوزیلند که باعث مرگ بیش از 160 تن شد، نشان داد که در کشوری که سرشار از خطوط گسل است، هنوز هم گسل‌های ناشناخته‌ای وجود دارد.
به گزارش نیوساینتیست، راجر ماسون، زلزله‌شناس سازمان زمین‌شناسی انگلستان در این باره می‌گوید: «کریس‌چرچ به عنوان یک منطقه لرزه‌خیز شناخته نمی‌شد، زیرا هیچ کس نمی‌دانست که چنین گسلی در زیر این منطقه وجود دارد.»
نیوزیلند جز کشورهای لرزه‌خیز دنیاست که هر سال هزاران زمین‌لرزه را تجربه می‌کند، چراکه در مرز بین صفحات تکتونیکی استرالیا و اقیانوس آرام واقع شده است. در شمال شرقی، صفحه اقیانوس آرام قرار دارد که به زیر بخش شمالی جزیره کشیده شده؛ در حالی‌که در جنوب غربی، این صفحه استرالیاست که به زیر بخش جنوبی این جزیره رفته است. در بین این دو ناحیه گسل آلپاین قرار دارد که در امتداد رشته کوه‌های جزیره جنوبی امتداد یافته است.
به گفته ماسون، به نظر می‌رسد که زمین‌لرزه کریس‌چرچ احتمالا نتیجه فعالیت گسلی است که از گسل آلپاین به سمت شرق امتداد یافته و تا همین اواخر ناشناخته باقی‌مانده بود.
احتمال وجود این گسل جدید برای نخستین بار در سپتامبر / شهریور گذشته کشف شد. در آن زمان زلزله‌ای شدید ولی غیر مرگبار، شهر دارفیل را در 40 کیلومتری غرب کریس‌چرچ تکان داد. ماسون می‌گوید که زلزله اخیر، احتمالا نتیجه فعالیت این امتداد شرقی از گسل شناخته شده آلپاین است. وی می‌گوید: «احتمالا این گسل برای ده‌ها هزار سال بی‌حرکت مانده بود. به همین دلیل فعالیت اخیر آن باعث بروز چنین زلزله شدیدی شده است.»
عدم آمادگی شهر کریس‌چرچ برای مواجه با فعالیت گسلی که تا همین چند روز پیش ناشناخته بود قابل درک است. اما دو دلیل باعث شد که خسارات این زلزله زیاد باشد. کانون زلزله تنها 5 کیلومتر زیر سطح زمین بود. در نتیجه اتلاف انرژی زمین‌لرزه، قبل از رسیدن به شهر کریس‌چرچ که در فاصله 10 کیلومتری از مرکز زلزله قرار داشت، ناچیز بود. همچنین به گفته ماسون، صخره‌های موجود در دو سمت گسل با شتابی سه برابر یک زمین‌لرزه معمولی جابجا شدند. این مساله باعث شد که شدت لرزش بسیار زیاد باشد؛ لرزشی که به طور واضح بیشتر از توانی بود که ساختمان‌های کریس‌چرچ برای تحمل آن طراحی شده بودند.
50
نظر شما