محمد منصور
چهل و هشت ساعت پیش مصر دومین دولت خود در کمتر از شش هفته را تشکیل داد. این دولت مرد جدیدی را در جامه وزیر امور خارجه دارد که طبق شواهد امر قرار است بر اسرائیل سخت تر بگیرد و رابطه با تل آویو را از دوران حسنی مبارک پرتنش تر شود. نخست وزیر تازه منصوب مصر عصام شرف است در حال و هوایی کابینه خود را چید که مصر هنوز هم آرامش را تجربه نمی کند و مشاجره میان جریان های دموکراسی خواه و نیروهای ارتش ادامه دارد . معترضان مصری با وجود رفتن مبارک هنوز مطالبات خود را محقق شده نمی بینند و به چاقو و چماق مجهز هستند. ارتش هم تمام تلاش خود را برای حفظ خویشتن داری به کار برد اما اوضاع هر روز در مصر نابسامان تر می شود. بسیاری از تحلیل گران از ماجرای مصر با عنوان انقلاب نیمه تمام یاد می کنند.
شورای نظامی که از زمان رفتن حسنی مبارک قدرت را در مصر در اختیار دارد اواخر هفته گذشته عصام شرف را به عنوان نخست وزیر معرفی کرد تا شاید به سر و صداهای معترضان پایان داده باشد. مطالبه معترضان مصری عیان است: دولتی باید در راس قرار بگیرد که هیچ سیاستمداری از دوران حسنی مبارک در ان فعالیت نداشته باشد . آخرین بار در واپسین روزهای ماه ژانویه بود که حسنی مبارک برای بستن دهان معترضان و به خانه بازگرداندن آنها کابینه را خانه تکانی کرد.
تغییر نخست وزیر شاید چندان به چشم مصری ها نیامد اما رفتن مردی که وزیر امور خارجه دیکتاتور بود و بعد از اعتراض ها همچنان نماینده مصر در محافل دیپلماتیک می تواند تا حدی نقش آب بر آتش را بازی کند. احمد ابوالغیظ که تا همین چهل و هشت ساعت پیش جامه وزارت بر تن داشت جای خود را به دیپلماتی داد با نام و نشان نبیل العربی. دیپلماتی که چند روز پیش از رفتن حسنی مبارک اعتبار خود را با پیوستن به معترضان احیا کرد. العربی با همین حرکت جایگاه خود را در شورای نخبگان که برای اداره امور کشور پس از حسنی مبارک تعیین شد باز کرد. شورایی که قرار است کشور را به سمت دموکراسی پیش ببرد.
از هم اکنون تجزیه و تحلیل های شخصیت العربی آغاز شده است . وی بخشی از تیمی بود که بر سر میز مذاکره با اسرائیل در کمپ دیوید نشست. همین پیشینه تاریخی کافی است تا ما را مجاب کند که او به تعهدات مصر به اسرائیل پایبند خواهد بود. مصطفی کمال السید از اساتید دانشگاه علوم سیاسی قاهره در این خصوص می گوید: العربی هم در آن تاریخ و هم در این دوره با برخی موضع گیری های انور سادات در قبال مساله فلسطین و اسرائیل مشکل داشت . او این اختلاف را شفاهی نیز بر زبان رانده بود . او تا کنون بارها تاکید کرده که حضور اسرائیل در سرزمین های اشغالی را نمی پذیرد.
این استاد دانشگاه در این خصوص می گوید: افکار عمومی در مصر به دنبال موضع گیری جدی تر در مقابل اسرائیل هستند. العربی هم بی شک در همین مسیر قرار خواهد گرفت. او بی شک در جایگاهی نیست که بتواند همان هزینه ای را پرداخت کند که دولتمردان حسنی مبارک به دلیل حمایت از اسرائیل وادار به پرداخت شدند. دولت حسنی مبارک در جنگ میان اسرائیل و حماس در غزه در سال 2009 میلادی مرزهای خود با غزه را بست و خشم مسلمانان را برانگیخت.
العربی همچنین مزیت دیگری هم برای مصری های پس از مبارک دارد. او به برقراری رابطه با تهران متمایل تر از خاندان مبارک است. بهبود رابطه با دمشق را می پسندد و بی میل به گفتگو با حزب الله لبنان هم نیست .
با این تفاسیر به نظر می رسد که مصر جدید نمی تواند متحدی قابل اطمینان برای ایالات متحده در منطقه باشد. در زمان حسنی مبارک مصر در حقیقت برادرخوانده واشنگتن در منطقه و بیخ گوش اسرائیل بود . منصور العیسوی که وزارت حساس کشور را بر عهده گرفته قرار است مراقب تظاهرات و تحریکات عمومی در مصر باشد. سرویس های خبری تاکید دارند که وزیر کشور قرار است در کوتاه ترین زمان ممکن برای وضعیت فوق العاده اعلام شده در مصر هم کاری بکند. به گفته این منابع قرار است تنها رسالت نیروهای امنیتی در این کشور مبارزه با ترور باشد و تمام. معترضان اصرار دارند که آژانس تحقیقات امنیتی که تنها برای سرکوب معترضان تعریف شده بود باید منحل شود. این نهاد مسئولیت بسیاری از شکنجه ها در زمان حسنی مبارک را بر عهده داشت . بسیاری از افسران و چهره های فعال در این نهاد پس از آنکه شایعه انحلال آن به گوش رسید به خارج از مرزهای مصر گریختند. سربازان مصری عقب ایستادند و یورش مردم به سازمان اطلاعات را نگاه کردند. اسنادی که به یغما رفت و انها که زیر دست و پا له شد . البته یک روز پس از این حادثه زمانی که مردم برای دومین بار دورتادور ساختمان را احاطه کردند، کاسه صبر سربازان لبریز شد و به شلیک هوایی برای متفرق کردن انها متوسل شدند.
بی اعتمادی به ارتش
در قاهره برای نخستین بار از زمان آغاز ناآرامی ها نیروهای امنیتی با معترضان وارد برخورد فیزیکی شدند . البته سرویس های امنیتی این برخورد را تکذیب کرده و ادعا می کنند که لباس شخصی ها دست به این حرکت زده اند. این لباس شخصی ها هم به گفته شاهدان عینی از مناطقی هستند که حزب دموکرات ملی حسنی مبارک در ان مناطق برو و بیایی برای خودش دارد .
محمود سالم وب لاگ نویس و فعال سیاسی در این خصوص می گوید: باید به دولت جدید فرصت نفس کشیدن بدهیم. برخی مردم در این روزها آسیب دیده اند و این نفرت و دلخوری سیاسی می تواند بعدها به خصومت تبدیل شود . مردم عادی اما خواهان عبور ما از این وضعیت هستند. چهل و هشت ساعت پیش ارتش مجوز ورود 22 وب لاگ نویس و فعال صلح را به درون این نهاد نظامی داد تا برای آنها تشریح کند که ارتش همچنان کنار ملت است و نه دولت. مصری ها اما تاکید دارند که ما به این ارتش اندک اطمینانی نداریم.
واشنگتن پست 6 مارس/ ترجمه : سارا معصومی
48
نظر شما