مینا علی اسلام: گرچه هنوز مشخص نیست که سفرای کدام یک از کشورهای اروپایی در این مراسم حضور داشته‌اند اما به تعبیر برخی از کارشناسان حضور سفیران این کشورها خود نشانه‌ای از پذیرش دوفاکتوری شرایط موجود سیاسی داخلی است و شاید نشانه دیگری از عمل‌گرایی این کشورهاست که در قالب آن به دنبال حل و فصل مشکلات منطقه‌ای خود با استفاده از ایران در راستای منافع ملی‌شان باشد.
اما اکنون بنا به اخبار رسانه‌های داخلی پادشاه عمان وارد ایران شده است، سلطان قابوس بن سعید ـ پادشاه عمان اولین مهمان خارجی دولت دهم است که در رأس هیأتی بلندپایه متشکل از وزیران خارجه، بازرگانی و اقتصاد از طریق بندر شهید رجایی وارد بندرعباس شد و مورد استقبال منوچهر متکی قرار گرفت و امروز نیز با محمود احمدی‌نژاد در تهران دیدار و گفت و گو خواهد کرد.
اهمیت روابط ایران و عمان
این اولین بار است که پادشاه عمان راساً به همراه یک هیأت بلند پایه برای دیدار و گفت و گو با مقامات ایرانی به تهران سفر می‌کند، اهمیت این سفر را باید در جایگاه منطقه‌ای عمان جست‌وجو کنیم چراکه عمان یکی از مهمترین متحدان استراتژیک غرب به ویژه آمریکا و انگلیس در خاورمیانه به خصوص خلیج فارس است.
عمان همچنین تنها کشور حاشیه خلیج فارس است که با اسرائیل رابطه دیپلماتیک دارد. این کشور از جمله کشورهای خاورمیانه است که روابط خود را با جامعه بین‌المللی و دیگر کشورهای منطقه بر اساس رخدادهای سیاسی عام منطقه تعریف نمی‌کند.
یاران ایران در عرصه سیاست خارجی
اما اولین مهمان خارجی دولت دهم ذهن را به یاد اولین مهمان خارجی دولت نهم می‌اندازد، بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه که در طول فعالیت چهارساله این دولت مهمترین متحد استراتژیک ایران در خاورمیانه بوده و انتظار می‌رود این روند اتحاد و همکاری و نزدیکی در طول چهار سال آینده نیز ادامه یابد همان طور که در ارسال پیام‌های تبریک مقامات ارشد و رؤسای جمهور دیگر کشورها به محمود احمدی‌نژاد به مناسبت انتخاب مجدد وی برای تصدی مسئولیت ریاست جمهوری ایران اسد از مقدمین بود.
اما هوگو چاوز رئیس جمهو‌رونزوئلا نیز یکی دیگر از افرادی بود که به سرعت در پی انتشار خبر انتخاب مجدد احمدی‌نژاد برای وی پیام تبریک فرستاد و گفت که دنیا باید به ایران و پیروزی محمود احمدی‌نژاد احترام بگذارد.
به نظر می‌رسد که سیاست خارجی ایران در دولت نهم شرکا و متحدان استوار و مشخصی را در عرصه سیاست خارجی و تعاملات جهانی برای خود تعیین کرده بود، این شرکا یا متحدان بیشتر از هر کشور یا نهاد و سازمان منطقه‌ای و بین‌المللی دیگر شامل کشورهای زیر می‌شوند:
با دقت در اسامی این کشورها به خوبی می‌توان مشاهده کرد که رؤسای اکثر آنها پیام تبریک خود را برای انتخاب مجدد احمدی‌نژاد به تهران ارسال داشتند و این نوید چهارساله دیگری را برای همکاری تهران و این کشورها در چارچوب سیاست خارجی ایران در صورت فقدان رخدادهای پیش‌بینی نشده را می‌دهد.
اما این کشورها اکثراً در ردیف کشورهای درحال توسعه و از اعضای جنبش عدم تعهد نیز هستند، برخی از آنها در کنار ایران از عمده تولیدکنندگان نفت و انرژی در جهان بوده و همکاری‌های اقتصادی تعریف شده‌ای میان ایران و آنها موجود است.
در عین حال بیشتر رفت و آمدهای دیپلماتیک ایران با دیگر کشورها در طول چهار سال اخیر نیز محدود به این کشورها -به استثنای برخی موارد- بوده است.
حال باید دید که دولت دهم در مدت چهار سال آینده که روزشمار آن از همین امروز آغاز شده است چه رویکرد را در سیاست خارجی خود در پیش خواهد گرفت، آیا محدوده عمل و تعامل دیپلماتیک ایران طی این مدت گسترده‌تر خواهد شد یا با محدودیت بیشتر و گزینش معدودی از کشورها برای همکاری و هم‌اندیشی حوزه عمل خود را برای پیگیری منافع ملی کشور تنگ خواهد ساخت؟
این گونه به نظر می‌رسد که تنوع در انتخاب متحدان منطقه‌ای و بین‌المللی، شرکت، عضویت و حضور مؤثر در اجلاس‌ها، پیمان‌ها، سازمان‌ها و نهادهای منطقه‌ای و جهانی همچنین طراحی و تنظیم استراتژی‌های منعطف و برقراری اتحادیه‌ای مرکب برای ایفای نقش سازنده در جامعه جهانی و فضای پیرامونی ایران بسیار حائز اهمیت خواهد بود ضمن آن که با چشم‌پوشی از چنین راهکارهایی می‌تواند علاوه بر زمینه‌سازی توسعه چالش‌های سیاست خارجی ایران، زمینه انعکاس هرچه بیشتر شرایط داخلی در عرصه روابط خارجی را نیز فراهم سازد.
نظر شما