ایران و آمریکا باز هم در تقاطع شهروند ـ جاسوس

مینا علی اسلام: ابتدای هفته جاری شبکه خبری سی. ان. ان از بازداشت 3 آمریکایی پس از ورود غیر‌قانونی آنها به خاک ایران از مرز کردستان عراق خبر داد.

بلافاصله پس از انتشار این خبر یکی از مقامات سفارت آمریکا در بغداد گفت که تحقیقات در این باره را آغاز کرده‌اند و بر اساس این تحقیقات افراد بازداشت شده نظامی نیستند.

اما این مقام آمریکایی در بیان هویت افراد بازداشت شده آنها را توریست معرفی کرد که برای گردش به منطقه گردشگری «احمد آوا» در کردستان که مرز آن با ایران چندان مشخص نیست رفته بودند و همزمان از سوی مرزبانان ایرانی دستگیر شدند.

پس از این اظهارات، یک مقام عراقی در گفت و گو با خبرگزاری فرانسه ضمن اعلام خبر دستگیری این افراد، آنها را سه فرد غربی که هویت و ملیت آنها مشخص نیست معرفی کرد.

تا دوشنبه دوازدهم مرداد هیچ یک از مقامات رسمی و بلند پایه آمریکایی در خصوص این افراد، هویت آنها و علت بازداشت‌شان در مرز غربی ایران اظهار نظر نکرده بودند اما روز گذشته هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا خواهان این شد که ایران به آمریکا برای تعیین سرنوشت سه بازداشت شده‌ای که او آنها را شهروند آمریکا نامید کمک‌های لازم را اعمال دارد.

وی بر لزوم تضمین ایران برای بازگشت هرچه سریعتر این سه آمریکایی بازداشت شده تأکید کرد و گفت که «واشنگتن از سفیر سوئیس، حافظ منافع آمریکا در ایران خواسته است اوضاع این سه افراد را بررسی کند.»

این در حالی است که علی رغم خودداری وزارت خارجه ایران از اظهار نظر یا اعلام خبری در این خصوص تاکنون احتمالاً با هدف بررسی جنبه‌های مختلف و جزئیات امر صورت گرفته است.

خبرگزاری فارس به نقل از یک مقام پلیس عراق اعلام کرد که سه آمریکایی که جمعه گذشته در نزدیک مرز ایران با کردستان عراق مفقود شدند، عضو سازمان جاسوسی آمریکا (سیا) هستند.

حجی عمر گفت که نیروهای پلیس عراق وسایلی از این سه آمریکایی از جمله پتو، مشروبات الکلی، کاغذ و نقشه را در روستای احمد آوا در جنوب شرق خورمال یافته‌اند. منطقه احمدآوا حدود 90کیلومتری شمال شرق «سلیمانیه» دومین شهر بزرگ منطقه کردستان عراق قرار دارد.

این آمریکایی‌ها که دو مرد و یک زن بودند عصر پنجشنبه از شهر اربیل در کردستان عراق به این منطقه آمده بودند اما به گفته یک مقام پنتاگون در این رویداد هیچ پرسنل ارتش آمریکا شرکت نداشته‌ است.

از سوی دیگر علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تأکید دارد که بازداشت 3 آمریکایی دستگیر شده در مرز ایران و عراق هم اکنون در حال طی کردن روال طبیعی خود است اما دولت آمریکا می‌گوید که سفیر سوئیس در تهران ضمن تماس با مقام‌های ایرانی در حال جمع‌آوری اطلاعات در مورد این سه شهروند آمریکایی است.

رابرت وود یکی از سخنگویان وزارت امور خارجه آمریکا این خبر را روز یکشنبه اعلام کرد. وزارت امور خارجه سوئیس هم اعلام کرد که دیپلمات‌های سوئیسی در تلاش هستند مشخص کنند که برای سه تبعه آمریکایی که گزارش شده است به وسیله نیروهای امنیتی ایران دستگیر شده‌اند، چه اتفاقی افتاده است.

گفته می‌شود که دولت آمریکا به دلیل احترام به حقوق شخصی این افراد، اسامی آنها را تاکنون اعلام نکرده است اما این مسئله خود بر ادامه برخی شائبه‌های شکل گرفته پیرامون تناقضات موجود در معرفی هویت واقعی این افراد می‌افزاید.

با این وجود مطبوعات آمریکا خبر داده‌اند که یکی از افراد دستگیر شده «شان باور» نام دارد. بر اساس اطلاعات مندرج در وب سایت شخصی آقای باور، او یک عکاس و خبرنگار آزاد اهل ایالت مینسوتاست است که به زبان عربی تسلط دارد. آمریکایی دیگر که گفته می‌شود در مرز ایران و عراق دستگیر شده «جاشوا فضال» معرفی شده است که بر اساس گزارش‌ها اهل ایالت پنسیلوانیاست و پدرش اصالتاً عراقی است. هویت فرد سوم هنوز به طور معتبر اعلام نشده است.

به این ترتیب هنوز هیچ سند معتبر یا خبر تأیید شده‌ای در ارتباط با هویت واقعی سه آمریکایی بازداشت شده در مرز غربی ایران در دست نیست و باید برای اطلاع از واکنش‌های وزارت امور خارجه ایران همچنان منتظر بود. اما این مطلب جای تأمل دارد که علت تناقض در اعلام هویت این افراد و دلیل حضورشان در مرزهای ایران چه بوده است؟