در تهیه تیرچه‌پیش تنیده بتن را با میلگردهایی از جنس بتن ترکیب می‌کنند و برای اینکه آستانه تحمل و باربری‌اش را بالا ببرند آن را تحت کشش می‌گذارند. امروزه مهندسین سازه از تیرچه‌پیش تنیده بیشتر استفاده می‌کنند درواقع تیرچه پیش تنیده یک نوع سازه بتنی است که قبل از شروع کار در کارخانه ساخته میشود. این روش برای ساخت‌وسازهای بزرگ و پروژه‌های ساختمانی سنگین باعث سرعت بخشی به ساخت‌وساز میشود. در واقع همان‌طور که از اسمش مشخص است پیش تنیده به این صورت است که ابتدا کابل‌ها و سیم‌ها به روش‌های مهندسی و دقیقی در داخل تیرچه کشیده می‌شوند سپس بتن‌ریزی را انجام می‌دهند، درنهایت هم گیره بتن و کابل‌ها را آزاد می‌کنند.
امروزه از تیرچه پیش تنیده در ساخت سقف استفاده می‌کنند.
ویژگی‌های تیرچه پیش تنیده
تیرچه پیش تنیده به حالت سپری ساخته میشود تا حالت پایه‌ای داشته باشد و بتوان بلوک‌های سیمانی و یونولیت‌ها را دو طرف آن قرارداد.
ارتفاع پاشنه تیرچه حداقل ۴ سانتی‌متر است و حداقل ۱۰ سانتی‌متر عرض قسمت تحتانی و حداقل هم ۴ سانتی‌متر فضا برای محل قرار گیری یونولیت‌ها و بلوک‌ها و همچنین ارتفاع تیرچه پیش تنیده معمولاً بین ۱۳ و ۱۷ سانتی‌متر است.
بعضاً در تیرچه‌ها مقاومت فشاری ۲۸ روزه آن باید حداقل ۳۵۰ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع باشد. همچنین این عدد باید از دو برابر تنش فشاری قسمت زیرین تیرچه بیشتر باشد. در قدیم از میلگردهای عرضی یا زیگزاگی در تیرچه پیش تنیده استفاده نمی‌کردند؛ اما با گسترش فنّاوری و آیین‌نامه جدید این استفاده اجباری شده است.
مزایای تیرچه پیش تنیده
تیرچه‌های پیش تنیده از قدیم و از وقتی‌که مهندسین سازه به این فناوری دست یافتند فواید زیادی را به همراه داشته‌اند از جمله:
■تیرچه‌های پیش تنیده مقرون به‌صرفه هستند. هزینه تهیه فولاد به نسبت زیاد است و از طرفی در بسیاری از کشورها، مانند آمریکا و کشورهای اروپایی با کمبود فولاد مواجه هستند. درنتیجه چون در ساخت تیرچه پیش تنیده از فولاد کمتری استفاده میشود با کاهش هزینه‌ی ۵۰ درصدی همراه است و در مقایسه با تیرچه بتنی هزینه‌هایش بسیار کمتر است. درواقع تیرچه پیش تنیده شده هم مقاومت خوبی دارد و هم هزینه‌ی کمتری برای سازنده به همراه دارد.
■ کاهش بار سقف یک مزیت در ساخت‌وساز است و دراین‌باره تیرچه پیش تنیده انتخاب خوبی است زیرا تیرچه‌های پیش تنیده در کارخانه ساخته می‌شوند و نسبت به تیرچه‌های سفالی و کرومیت با کاهش ۴۰ درصدی بتن همراه است و مصرف بتن را کاهش می‌دهد.
■هنگامی‌که از تیرچه پیش تنیده استفاده میشود می‌توان بلوک‌های کوچک‌تری را به کاربرد زیرا همان‌طور که در بالا اشاره کردیم ارتفاع تیرچه پیش تنیده بین ۱۳ و ۱۷ سانتی‌مترتغییر است.
■ کاهش زمان: یکی از مهم‌ترین فواید استفاده از تیرچه‌هایپیش تنیده کاهش زمان کار و کوتاه کردن مدت ساخت‌وساز است.
■ استفاده از جک کمتر میشود. در ساخت‌وسازهای بزرگ از جک کمتری استفاده می‌کنند و در ساخت‌وسازهای کوچک دیگر احتیاج به جک نیست؛ و همین امر هم در صرفه‌جویی از نظر زمان و هزینه‌ها بسیار کمک‌کننده است.
■ دوام بالای این نوع سقف‌ها
■ کیفیت مناسب تیرچه پیش تنیده در کار. این تیرچه‌ها چه ازنظر زمانی بتن گیری خوبی داشته‌اند و ازنظر کششی تست‌شده هستند درنتیجه از کیفیت بالایی در کار برخوردارند.
■سهولت به‌کارگیری این نوع تیرچه
■ کاهش مصرف بتن و آرماتور، که به‌تبع کاهش هزینه‌ها را به دنبال دارد و همچنین در زمان نیز صرفه‌جویی می‌کند.
■صرفه‌جویی در هزینه‌ها و همین‌طورهزینه‌ی کارگر
■ کاهش ایجاد ترک‌های کششی که در بتن به وجود می‌آید.
سطح مقطع تیرچه پیش تنیده در مقابل بار و فشار وارده مقاومت می‌کند زیرا بتن تیرچه ترک نمی‌خورد.
■ باربری سازه افزایش می‌یابد.
■ کاهش مصرف بتن و فولاد در استفاده از تیرچه پیش تنیده
■ تیرچه پیش تنیده البته که در برابر زلزله چندان هم مقام نیست ول در برابر حرکات زلزله از خود مقاومت نشان نمی‌دهد و در جهت حرکات زمین حرکاتی انجام می‌دهد.
■ از تیرچه پیش تنیده در تمام پروژه‌هامی‌توان استفاده کرد، در مجتمع‌های مسکونی، آسمان‌خراش‌ها، انبارها، آپارتمان‌ها و...
دو نکته مهم در به کاربردن تیرچه پیش تنیده
■بعد از این که بتن‌ریزی صورت گرفت، ۷۲ساعت بعد می‌توان تیرچه‌ها را جابجا کرد و در ساخت‌وساز به کاربرد. گاهی وقت‌ها برای سرعت بخشیدن به پروژه با دستگاه‌هایی به بتن گیری سرعت می‌بخشند.
■سیم فولادی که در تیرچه پیش تنیده به کار می‌رود را نباید با هر ماده‌ای اعم از شیمیایی یا غیر شیمیایی آغشته کرد. رنگ زدگی فولاد نباید به حدی باشد که مانع تماس بتن با فولاد شود.
سقف‌های پیش تنیده
امروزه معمولاً از سقف‌های تیرچه بلوک استفاده می‌کنند. تیرچه مهم‌ترین بخش در این نوع سقف‌ها است. در حال حاضر این سقف‌ها به علت مقرون به‌صرفه بودن و سادگی در طراحی و اجرا محبوبیت خاصی در بین مردم پیداکرده‌اند. البته هنگامی این اتفاقات پیش می‌آید که از تیرچه پیش تنیده به‌جای تیرچه‌های سفالی، پاشنه بتنی و کرومیت استفاده کنیم.
۲۱۲۱
