سید ابراهیم علیزاده ـ در شرایط سکوت مرکز آمار و اعلام خوش بینانه نرخ 10 درصدی بیکاری توسط رییس جمهوری، برخی کارشناسان اقتصادی ایران این نرخ را 17 درصد و فعالان عرصه اشتغال حتی بیش از 20 درصد برآورد کرده اند. این نرخ ها مبین وجود بیش از چهار میلیون بیکار در کشور است.
وقتی آمارهای رسمی از سوی مراجع رسمی کشور اعلام نمی شود طبیعی است برآوردها بهترین جایگزین برای شاخص ها شوند و وقتی هم بعد از 9 ماه سکوت مرکز آمار، ناگهان رییس دولت از کاهش چهار درصدی نرخ بیکاری کشور سخن می گوید فعالان اقتصادی و کارشناسان آن را نپذیرند. فراتر از این، برآورد این قشر نیز نشان می دهد که وضعیت بیکاری کشور در وضعیت چندان خوبی به سر نمی برد.
در حالی که رییس جمهوری از ایجاد بیش از یک میلیون و 600 هزار شغل و کاهش نرخ بیکاری از 6/14 درصد فصل بهار به 10 درصد در پایان سال 89 خبر داده ، 10 کارشناس اقتصادی کشور (هیات چشم انداز اقتصاد ایران) شامل استادان دانشگاه های کشور و مسئولان سابق کشوری، میزان نرخ بیکاری کشور در سال گذشته را معادل 17 درصد برآورد کرده اند.
از سوی دیگر وقتی به سراغ فعالان عرصه اشتغال کشور هم که می رویم مشخص می شود هیچ کدام نرخ بیکاری 10 درصدی را قبول ندارند و برآورد آن ها حتی به بیش از 20 درصد نرخ بیکاری در کشور هم می رسد.
برآورد چهار میلیون بیکار در کشور
برآورد نرخ بیکاری 17 درصدی تعدادی از کارشناسان مبین این است که با احتساب 24 میلیون نفر جمعیت فعال در کشور، بیش از چهار میلیون نفر در ایران بیکار هستند. این درحالیست که رییس جمهوری تعداد بیکاران کشور در شرایط فعلی را دو میلیون و 400 هزار نفر اعلام کرده است.
این فاصله آماری دولت با کارشناسان را می توان مربوط به باور نداشتن کاهش بیکاری در ماه های اخیر دانست که یکی از فعالان بخش خصوصی در این مورد می گوید: «در سال گذشته اگر نرخ رشد اقتصادی کشور در خوش بینانه ترین حالت سه تا چهار درصد هم بوده باشد باز هم اشتغال های ایجاد شده کفاف نمی دهد. چرا که همان طوری هم که در برنامه چهارم عنوان شده بود رشد سالانه هشت درصدی برای کشور لازم است و رشد اقتصادی چهار درصدی که بیکاری را کاهش نمی دهد.»
پدرام سلطانی اضافه می کند: «فکر نکنم در سال گذشته نرخ بیکاری کشور کاهش یافته باشد و از آن نرخ 14 درصد اعلام شده در فصل بهار سال گذشته بیکاری کمتر شده باشد. برای امسال هم کاهش قابل ملاحظه نرخ بیکاری کشور بعید به نظر می رسد، چرا که فضای اقتصادی کشور مجال افزایش فرصت های شغلی را نمی دهد. ایجاد شغل با اتکا به بودجه عمرانی کشور نیز موقت خواهد بود.»
یکی از اعضای کمیسیون اجتماعی مجلس نیز تقریبا این گونه اعتقاد دارد. به گفته علی موسوی، «نرخ بیکاری اعلامی موجود یک سوم یا یک دوم نرخ واقعی بیکاری است و در حقیقت بیکاری واقعی دو برابر نرخ اعلام شده است.» به عبارتی طبق اظهارات این نماینده مجلس نرخ بیکاری کشور نه تنها کاهش نیافته، بلکه در حد دو برابر نرخ اعلام شده رییس جمهوری و بیش از 20 درصد است.
«نرخ بیکاری بیش از 20 درصدی» مورد تایید عضو سابق شورای عالی اشتغال نیز است. داود قادری در گفت وگو با خبرآنلاین در این مورد توضیح می دهد: «نرخ بیکاری بالاتر از عددهایی است که مرکز آمار و دولت ارائه کرده اند. چرا که اطلاعات وآماری که این ها ارائه می دهند براساس بیکارها و جویندگان کار و احیانا برحسب مقرری بگیران بیمه بیکاری است اما یک سری افراد هم هستند که مشاغل کاذبی مانند دست فروشان دارند که اگر این ها هم در آن محاسبات در نظر گرفته شوند آن وقت نرخ بیکاری بالای 20 درصد است.»
از این نرخ پایین تر، رقم های برآورد شده بالای 6/14 درصدی اعلام شده نرخ بیکاری توسط مرکز آمار در بهار سال 89 است که یکی از این افراد برآورد کننده عضو سابق شورای عالی کار است. اصغر برشان، در این مورد اظهار می کند: «هرچند دولت اعلام کرده که در سال 89 بیش از تعهدات خود شغل ایجاد کرده اما در تداوم این شغل ها ابهام وجود دارد. آنچه که آمارها نشان می دهد با آنچه که در سطح جامعه ملموس است یک سری تناقض هایی وجود دارد که اگر شغل های پایدار و با تداوم را در مساله آمار اشتغال در نظر بگیریم، آن وقت نرخ بیکاری بالاتر از عددی است که مرکز آمار و دولت اعلام کرده است.»
عضو هیات رییسه اتاق ایران نیز تقریبا این گونه نظر دارد. مسعود دانشمند در این مورد بیان می کند: «در حال حاضر شغل های غیرمولد را هم در آمار شاغلان محسوب می کنند که اگر این گروه را مدنظر قرار ندهیم، نرخ بیکاری بیشتر از 10 درصد اعلام شده توسط رییس جمهوری خواهد بود. البته این موضوع طبیعی هم است که وقتی برای بیکاران شغل ایجاد شد آن وقت کارهای غیرمولد به سمت مولد حرکت کنند. اما اگر کارهای غیرمولد را کنار بگذاریم، میزان نرخ بیکاری کشورمان همان 14 درصدی است که مرکز آمار پیش از این اعلام کرده بود.» اما در این میان، نماینده کارگران در شورای عالی اشتغال برآورش رقمی پایین تر از نرخ های اعلام شده است. محمد روحی اعتقاد دارد نرخ بیکاری کشور بین 11 تا 5/11 درصد است.
با در نظر گرفتن این سخنان و برآوردها آنچه که می توان برداشت کرد تردید در نرخ بیکاری اعلام شده دولت است که گویا این رقم با آنچه کارشناسان و فعالان اقتصادی کشور برآورد دارند، فاصله فاحشی دارد.
/32
نظر شما