مهسا مژدهی: این هفته، هفته تلخی برای ایالات متحده از آب در آمد. بر خلاف تصور کاخ سفید ایده بازگشت تحریم ها به بهانه مکانیسم ماشه، به مذاق هیچ کس خوش نیامد و حملات به کاخ سفید برای گرفتن چنین تصمیمی تشدید پیدا کرد. این در حالیست که کاخ سفید مدعی بازگشت تحریم هاست اما عملا چنین اتفاقی به خاطر عدم همراهی کشورها و سازمان ملل با آمریکا رخ نداده است.
تحریم ها بازنگشتند
صبح بیست و هشتم شهریور، وزیر خارجه آمریکا با تکرار ادعای بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران در روز دوشنبه، گفت واشنگتن از همه کشورهای جهان می‌خواهد که تابع قطعنامه شورای امنیت باشند. کمی بعد مشخص شد که چند نفر از نماینده‌های جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا طی نامه‌ای خواستار قطع کمک آمریکا به کشورهایی شده‌اند که در تلاش آمریکا برای احیای محدودیت‌های تسلیحاتی علیه ایران مانع‌تراشی می‌کنند.
سی ام شهریور ماه، یک ماه بعد از آنکه ایالات متحده اعلام کرد مکانیسم ماشه را فعال می کند، وزارت خارجه آمریکا طی یک بیانیه مدعی شده است که تحریم های بین المللی علیه ایران بازگشته است اما ایران در پاسخ این ادعا را رد کرده است. بعد از این بیانیه، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد با بیان اینکه «مهلت غیرقانونی و دروغین ایالات متحده فرا رسیده و از بین رفته است»، گفت: ادعای آمریکا برای مکانیسم ماشه بی‌ربط و بی اعتبار است.
دبیرکل سازمان ملل متحد هم خطاب به شورای امنیت این سازمان از انجام نگرفتن هیچ اقدامی در ارتباط با ادعای آمریکا مبنی بر بازگشت تحریمها علیه ایران به دلیل نبود قطعیت در خصوص صحت این ادعا خبر داد. همزمان وزرای خارجه سه کشور اروپایی عضو برجام، در بیانیه‌ای مشترک در واکنش به ادعای آمریکا درباره بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، بر تعهد کامل خود به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که به موجب آن برجام در سال ۲۰۱۵ مورد تایید قرار گرفت، تاکید کردند.
مایک پمپئو در حالی که اتحادیه اروپا بطور رسمی با بازگرداندن تحریم یکجانبه آمریکا علیه ایران مخالفت کرد،روز یکشنبه مدعی شد که اروپایی‌ها در مکاتبات با ما نگران فروش تسلیحات به تهران هستند. مایک پمپئو در مصاحبه با شبکه فاکس نیوز گفت: اروپایی هایی که در این (تمدید تحریم تسلیحاتی ایران) به ما نپیوسته اند می دانند که حق با ماست.
سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان هم همان روز تاکید کرد: پیام تهران به واشنگتن روشن است، به جامعه جهانی برگرد، به تعهدات خود عمل کن، دست از یاغی‌گری بردارد که در این صورت جامعه جهانی تو را خواهد پذیرفت.
«جوسپ بورل»مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ کننده برجام روز یکشنبه ۳۰ شهریور ۱۳۹۹ با صدور بیانیه‌ای ادعای آمریکا مبنی بر از سرگیری تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را رد و تصریح کرد که تعهدات طرف‌های باقی‌مانده در این توافق به رفع تحریمها ادامه دارد.
در ایران وزیرخارجه کشورمان در توئیتر نوشت: ترامپ باید پیش از آنکه پمپئو شعار تبلیغاتی اش (عظمت را به آمریکا برگردانیم) را بیش از این به دستمایه خنده جهان بدل کند، مسیرش را تغییر دهد.وزیر امور خارجه همچنین با اشاره به توییت پامپئو که از تحریم‌های سازمان ملل با عنوان تحریم‌های «ما» یاد کرده و از همه کشورها خواسته این تحریمها را اجرا کنند، نوشت: مسئله‌ای که درباره مبتلایان به جنون دروغگویی - کسانی که نمی‌توانند از دروغگویی بیمارگونه دست بردارند - وجود دارد این است که آن‌ها عملا در تور فریب خود گم می‌شوند.
عصر سی و یکم شهریور دونالد ترامپ در یک بیانیه تاکید کرد که دولت او تحریم‌های جدیدی علیه ۲۷ نهاد و فرد مرتبط با برنامه های موشکی و هسته‌ای ایران وضع کرده است. کمی بعد مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا در نشستی خبری گفت: هر کشوری که تحریم ها علیه ایران را نادیده بگیرد، هدف تحریم های آمریکا قرار خواهد گرفت. همچنین نماینده آمریکا در سازمان ملل در نامه‌ای به رئیس شورای امنیت مدعی شده بازگشت تحریمها علیه ایران نیازمند اجماع میان اعضای این شورا نیست.
روس ها و چینی ها سنگ تمام گذاشتند؟
روز بیست و هفتم شهریور ماه، اولیانوف یکی از تندترین حملاتش را به آمریکا انجام داد. «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمانهای بین‌المللی مستقر در«وین» در توییتی به اظهارات اخیر مقام‌های آمریکایی درباره فعال شدن «مکانیسم ماشه» برای بازگرداندن تمامی تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران واکنش نشان داد. اولیانوف در پاسخ به توییت «ریچارد گلدبرگ»، عضو وابسته به بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها و دستیار سابق جان بولتون در شورای امنیت ملی آمریکا درباره مکانیسم ماشه گفت: «شما پیشنهاد می‌دهید که در یک بازی بد چهره خوبی داشته باشید؟ به شما هشدار دادیم که آمریکا را در موقعیت بدی قرار ندهید. لطفاً مراقب کشور خودتان باید. ما بارها این کار را کردیم. شما چیزی برای شکایت ندارید.»
عصر همان روز وزارت خزانه داری آمریکا در بیانیه ای اعلام کرد تحریم های جدیدی علیه ایران اعمال کرده است. وزارت خزانه داری آمریکا اعلام کرد ۴۵ فرد ایرانی و ۳ سازمان را به بهانه و ادعای مرتبط بودن با وزارت اطلاعات به لیست تحریم هایش علیه ایران افزوده است.
بعد از آنکه پمپئو مدعی فعال شدن مکانیسم ماشه شد، وزارت امور خارجه روسیه اعلام کرد تلاش برای حفظ برجام ادامه دارد و آمریکا نمی‌تواند از جانب شورای امنیت سازمان ملل سخن بگوید. وزارت امور خارجه روسیه در واکنش به تلاش آمریکا برای بازگرداندن تحریمها علیه ایران اعلام کرد، تلاش برای حفظ برجام ادامه خواهد یافت. این وزارتخانه افزود، قطعنامه ۲۲۳۱ همچنان برقرار و موثر است و واشنگتن باید با واقعیت مواجه شده وسخن گفتن از جانب شورای امنیت سازمان ملل متحد را کنار بگذارد.
همچنین اولیانوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه بیان کرد: مسکو علیرغم تهدیدهای آمریکا به اعمال تحریم، به همکاری دفاعی با ایران ادامه خواهد داد. دمیتری پولیانسکی معاون هیئت نمایندگی روسیه هم در توئیتی نوشت که آمریکا به دلیل خروج از توافق هسته ای از حق به کارگیری مکانیسم بازگردانی تحریم ها برخوردار نیست و تحریم های سازمان ملل علیه ایران همچنان لغو می باشند.
روز سی و یکم شهریور، سخنگوی وزارت امور خارجه چین در واکنش به ادعای آمریکا مبنی بر بازگرداندن تحریم های ایران اعلام کرد که چین در کنار جامعه جهانی معتقد است آمریکا با خروج از برجام، حق و حقوق خود در قبال این قرارداد بین المللی را از دست داده است بنابراین هرگونه اقدامی در این مورد از جمله درخواست بازگرداندن تحریم های ایران بی اساس است.
در کنار دفاع روس ها و چینی ها مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا در یک مصاحبه جدید بدون توجه به انتقادهای بین‌المللی درباره مواضع غیرقانونی این کشور در قبال ایران و نقض آشکار قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل، چین و روسیه را به اعمال تحریمها تهدید کرد.
نشست سازمان ملل علیه یک جانبه گرایی کاخ سفید
به خاطر کرونا امسال نشست سالانه سازمان ملل متحد به صورت مجازی انجام گرفت. رهبران جهاندر ویدئوهای ضبط شده که در آن به مسائل روز اشاره کرده بودند، ظاهر شدند. این جلسه برخلاف آنچه ترامپ تصورش را می کرد تبدیل به محلی برای موضع گیری علیه ترامپ و یک جانبه گرایی او شد.
«امانول مکرون»، رئیس‌جمهور فرانسه در هفتاد و پنجمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفت که پاریس و شرکای این کشور خود را ملزم به اجرای برجام می‌دانند. مکرون در این سخنرانی گفت: «راهبرد فشار حداکثری [علیه ایران] که طی سال‌های گذشته به کار گرفته شده، امکان خاتمه دادن به فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران را فراهم نیاورده است.» وی اضافه کرد: «همان‌طور که احتمالاً به خاطر دارید، فرانسه کشور آغازکننده مذاکراتی که به برجام منتهی شد نبود، اما فرانسه و شریکانش، کماکان الزام به اجرای کامل این توافق را حفظ خواهند کرد و عدول ایران از این توافق را نخواهند پذیرفت.»
رئیس‌جمهور فرانسه در ادامه خاطرنشان کرد آمریکا به دلیل خروج از توافق هسته‌ای برجام قادر به فعالسازی ساز و کار موسوم به «مکانیسم ماشه»، برای بازگرداندن قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت علیه ایران نیست. او گفت: «ما بر سر فعالسازی مکانیسمی که ایالات متحده به دلیل خروج از برجام قادر به فعالسازی آن نبود، مصالحه نخواهیم کرد. این اقدام، (اقدام آمریکا) به منزله تضعیف شورای امنیت و مرجعیت تصمیم‌های آن خواهد بود، ضمن آنکه تنش‌ها در منطقه را تشدید خواهد کرد.»
رئیس جمهوری چین با بیان اینکه هیچ کشوری حق ندارد مزایای توسعه را در انحصار خود داشته باشد و اعمال هژمونی را در جهان گسترش دهد تاکید کرد: «هیچ کشوری حق تصرف امور بین‌الملل و تسلط بر سرنوشت سایر کشورها را ندارد». «شی جین پینگ» دوشنبه شب به وقت محلی در سخنرانی ویدیویی خود در نشست سران به مناسبت گرامیداشت هفتاد و پنجمین سالگرد تاسیس سازمان ملل تاکید کرد: سازمان ملل باید عدالت را حفظ کند و کشورهای بزرگ و کوچک به یکدیگر احترام بگذارند. او افزود: هیچ راهی برای یک جانبه‌گرایی وجود ندارد همه کشورها باید با پایبندی بر مشورت، ساخت و اشتراک مشترک، از امنیت عمومی حفاظت کنند و مشترکا از ثمرات توسعه بهره مند شوند تا سرنوشت جهان به طور مشترک تحت کنترل قرار گیرد.
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه در سخنرانی ضبط شده در هفتاد و پنجمین اجلاس مجازی مجمع عمومی سازمان ملل گفت: برای منع اشاعه سلاح‌های کشتار جمعی تلاش خواهیم کرد. ما برای گسترش صلح در جهان و برای همه ملت‌ها تلاش می‌کنیم. روسیه طرح عدم نظامی کردن فضا را داریم.
از سوی دیگر سخنرانی اردوغان در مجمع عمومی سازمان ملل هم به موضوع ایران پرداخت. اردوغان گفت: موضوع هسته‌ای ایران تنها از طریق دیپلماسی قابل حل است. در سایه تداوم سیاست‌های خشونت‌آمیز اسرائیل، فلسطین امروز به زخم خونین در امت ما تبدیل شده است. حل نزاع بین فلسطین و اسرائیل جز با ایجاد کشور فلسطینِ دارای حاکمیت ملی مستقل در مرزهای سال ۱۹۶۷ محقق نخواهد شد.
نشریه گاردین در گزارشی نوشت: آمریکا ا با اعلام بازگشت تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران راه خود را از اعضای شورای امنیت و حتی نزدیک ترین متحدانش جدا می‌کند.
روزنامه آمریکایی در مطلبی با اشاره به ادعای بی شرمانه آمریکا در خصوص عضو بودن در برجام می نویسد که حتی تندروهایی مانند جان بولتون این استدلال را ریاکارانه و غیرسازنده می‌دانند.
به نظر می رسد که برخلاف آنچه کاخ سفید تصورش را می کرد، ادعای فعال شدن مکانیسم ماشه، بیش از تهران واشنگتن را تحت فشار قرار داده است. کشورهای اروپائی و روسیه و چین در کنار سازمان ملل یک صدا معتقدند خواسته آمریکا غیرقانونی است و حاضر به تن دادن به آن نیستند. این امر نشان می دهد که ایالات متحده به دلیل نحوه سیاست هایی که انتخاب کرده، روز به روز در حال منزوی شدن بیشتر است و سیاست خارجی این کشور تا سال ها پس از خروج ترامپ از کاخ سفید هم درگیر اشتباهات او خواهد ماند.
>>> در همین رابطه بیشتر بخوانید:
آیا ترامپ با این کارنامه جواز اتاق بیضی را می‌گیرد؟
ترامپ برای زدن زیر میز بازی چه نقشه‌ای دارد؟
مکانیسم ماشه‌ای وجود ندارد
312 310
نظر شما