گام ظریف برای مقابله با فشار حداکثری آمریکا

وی که در صدر یک هیات بلند پایه سیاسی و اقتصادی برای انجام دیداری دو روزه از چین وارد استان "یونن" در جنوب این کشور شد، در حالی مورد استقبال مقامات آن کشور قرار گرفت که یک روز قبل وزارت خزانه داری آمریکا در ادامه تحریم های ظالمانه خود علیه ملت ایران، تحریم‌های جدیدی را علیه ۱۸ بانک ایران وضع کرده بود.

اگرچه تا قبل از زمان اعلام برنامه این دیدار تاریخی برخی رسانه های معاند سعی کردند این اقدام ظالمانه آمریکا علیه ملت ایران را تکمیل انزوای سیاسی و اقتصادی ایران بنامند، اما رئیس دستگاه دیپلماسی ایران روز پنج‌شنبه این ادعاها را به سخره گرفت و حتی با دومینیک راب وزیر امور خارجه انگلیس به صورت تلفنی گفت‌وگو و با او در باره «مسائل دوجانبه و دیگر موضوعات مهم» مورد علاقه منطقه ای و بین المللی تبادل نظر کرد.

این دسته از رسانه های خارجی و بعضا فارسی زبان که عمدتا تحت هدایت صهیونیست ها و مترجعین منطقه ای قرار دارند، مدعی بودند که با شروع همه گیری کرونا نه تنها ایران نتوانست از یک دیپلماسی موفق برای حل مسائل داخلی و منطقه ای و بین المللی سود ببرد، بلکه در روابط بین‌الملل نیز منزوی شده است؛ درحالی که رایزنی های حضوری و حتی تلفنی چند روز اخیر وزیر خارجه ایران بر این ادعاها خط بطلان کشیده و می کشد.

این گروه از رسانه ها که هرگز فعالیت ها و روابط رو به توسعه ایران با دیگر کشورها را بر نمی تابند، امروز با دیدن و شنیدن مفاد مذاکرات ظریف و وانگ که با حضور هیات های عالی رتبه دو طرف در شهر «تنگ چونگ» استان «یونن» در جنوب چین برگزار شد، دریافتند که نه تنها این روابط دوجانبه راهبردی متوقف نشده بلکه این مناسبات حتی از ماه‌ها قبل برای اجرای اهداف مشترک برنامه ریزی شده و ادامه یافته است و فقط مفاد آنها محرمانه نگه داشته شده بود تا جایی که سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز در این خصوص گفته است تهران و پکن همواره در حال رایزنی و رد و بدل کردن اسناد مربوط به سند همکاری ۲۵ ساله خود هستند تا آن را به نتیجه نهایی برسانند.

وی دستور کار این سفر را تبادل نظر در مورد تحولات بین‌المللی، منطقه‌ای و گسترش روابط دوجانبه ذکر کرد و افزود: دو کشور در عرصه‌های مهمی مانند مقابله با یکجانبه گرایی و مداخله آمریکا در امور داخلی کشورها اتفاق نظر دارند.

در واقع در طول دو سال و نیم گذشته از زمانی که دونالد ترامپ ایالات متحده را از توافق هسته‌ای خارج کرد و تحریم‌های مختلفی را بطور ظالمانه بر تهران تحمیل کرد، روابط با چین یکی از گزینه‌های راهبردی ایران بوده است.

به همین دلیل در چنین شرایطی اعلام سفر ظریف با محورهایی از سوی دستیار وزیر خارجه در امور آسیا همراه شد. در همان روزی که بانک‌های ایرانی تحریم شدند، رضا زبیب گفت در این سفر وزیر امورخارجه کشورمان، روان‌سازی تجارت بین دو کشور به ویژه کمک به بخش خصوصی را پیگیری می‌کند و اسناد اقتصادی، گمرکی و گسترش روابط بهداشتی در دستور کار قرار دارد.

وی گفت: با توجه به کمک‌های مردمی و دولتی چین در شرایط شیوع کرونا به کشورمان، در این سفر برای افزایش همکاری‌های موثر در تولید واکسن کرونا گفت وگو می‌شود.

زبیب افزود: برای موضوع سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین از سال گذشته ارتباط مستمری در سطح کارشناسان بین دو کشور ایجاد شده است.

با این وجود، چنین به نظر می‌رسد دست کم فعلا سیاست ایران تلاش برای حداکثرسازی روابط با چین است که طبق شواهد موجود و دستور کار اعلام شده برای سفر دکتر ظریف هم اصل بر همین قرار خواهد داشت، یعنی مقابله با سیاست های یکجانبه گرایی آمریکا در مقابله با کشورهایی چون ایران و چین. 

زیرا چین که با تصمیم آمریکا به خروج از برجام و بازگشت تحریم‌ها علیه ایران مخالفت کرده، خود نیز در چند سال گذشته با اقدامات یکجانبه و مستبدانه آمریکا مواجه شده است. بنابراین به نظر می‌رسد که در سفر ظریف به چین راهکارهایی برای تبادل مالی بین تهران و پکن قبل از نهایی شدن سند راهبردی ۲۵ ساله اندیشیده و تدبیر شود.

ظریف در این خصوص گفته است که ایران و چین درباره موضوعاتی مانند پیشبرد همکاری ۲۵ ساله و سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیارد دلاری چینی‌ها در ایران توافق نظر دارند.

وی حتی امروز بعد از دیدار با همتای چینی خود در توییتی به زبان چینی اعلام کرد: دیدار رو در روی پرثمری با دوست خوبم وانگ یی، عضو شورای دولتی و وزیر خارجه چین داشتم. دیدارهای حضوری در این بازه زمانی خاص کافی است تا نشان دهد که دو طرف اهمیت زیادی برای روابط میان دو کشور قائل‌ هستند.

ظریف گفت: ما اجماع بر سر گستره‌ای از مسائل همچون عمیق‌تر کردن روابط دوجانبه، توسعه برنامه همکاری ۲۵ ساله، حفاظت از توافق هسته‌ای ایران و مخالفت با یکجانبه‌گرایی را تقویت کردیم.
وی در ادامه آورده است‌: با درنظر گرفتن پنجاهمین سالگرد روابط دیپلماتیک دو کشور در سال ۲۰۲۱ به عنوان فرصتی تازه، باور دارم که مفهوم مشارکت جامع راهبردی بین دو کشور در آینده غنی‌تر خواهد شد.

وی در توییت دیگری به انگلیسی نوشت: مذاکرات پرثمری در تنگ چونگ زیبا با دوستم وانگ یی در خصوص همکاری استراتژیک جامع داشتم‌. ما یکجانبه‌گرایی و تلاش آمریکا برای ایجاد جهان تک قطبی را رد کردیم. همچنین در خصوص تقویت روابط از جمله برنامه ۲۵ ساله، همکاری‌های منطقه‌ای، حفظ برجام و همکاری در خصوص واکسن توافق کردیم‌.

ظریف به تازگی نیز در یک پیام توئیتری دیگر درباره تحریم‌های جدید آمریکا نوشت: «در بحبوحه شیوع کووید-۱۹، رژیم آمریکا می‌خواهد کانال‌های باقی مانده ما برای پرداخت هزینه غذا و دارو را از بین ببرد. ایرانی‌ها این بی رحمی‌های اخیر را دوام خواهند آورد. توطئه برای گرسنگی دادن به یک جمعیت جنایتی علیه بشریت است. مقصران و کسانی که این شرایط را ایجاد می‌کنند، کسانی که پول ما را بلوکه می کنند- با عدالت مواجه خواهند شد.». 
وی گفت: جمهوی خلق چین و جمهوری اسلامی ایران مورد فشار تحریمی آمریکا هستند و اکنون فشار روی چین در حوزه تجاری، دیپلماسی و روابط سیاسی به چشم می خورد، دخالت‌هایی که آمریکا در موضوع تایوان، هنگ کنگ و دیگر مناطق انجام می‌دهد چین را هم تحت فشار قرار داده و پکن به همین دلیل درصدد پیدا کردن شریک‌های تازه است.

پس می توان گفت که سفر ظریف به چین ضمن بی اثر کردن تحریم های آمریکا، موجب می شود دو کشور به عنوان دو قدرت منطقه‌ای همکاری های اقتصادی و سیاسی رو به رشدی داشته باشند.