تاملاتی در باب آخرین رویدادهای برجامی

دولت فرانسه که از آغاز مذاکرات اولیه گاه و بیگاه چوب لای چرخ مذاکران میگذاشت، بجای پوزش از ایران بخاطر عهد شکنی در اجرای نقش خود و نیز سایر شرکای جرم اروپایی خود، دست به فرافکنی و به اصطلاح فرار به جلو زده و طلبکارانه و بر خلاف چارچوب مذاکرت برجام که صرفا در خصوص مساله هسته ایران تنظیم شده و جلو رفته، موضوع توسعه صنعت موشکی ایران را که جنبه تدافعی دارد، پیش کشیده و به اصطلاح زده زیر معامله!

اکنون که طشت رسوایی سیاست های دونالد ترامپ از هفت آسمان به زمین افتاده و همه جهانیان بد عهدی آمریکا را در خروج از برجام در سیاهه اعمال شنیع ترامپ قرار داده اند، باید دید که این خروس بی محل با چه انگیزه و هدفی این سخنان نابخردانه را بر زبان رانده است. بدون شک، جاه طلبی های منطقه ای و بین المللی فرانسه آن هم در جو سیاسی نامطلوب آن کشور و بی اقبالی بیش از شصت در صد از ملت فرانسه نسبت به آقای امانوئل مکرون و سیاست های او، شاید یکی از انگیزه های فرانسوی ها برای پوشاندن ضعفهای داخلی باشد. شکی نیست که خساراتی که مماشات و بی عملی اروپایی ها در راه اندازی نوعی از تعاملات مالی-تجاری، که سیستم های ابداعی خودشان بود و بارقه ای از امید را در دل ایرانیان روشن کرده بود, با تشر قلدر مآبانه ترامپ، از آن به راحتی شانه خالی کردند، به بار آورد، شاید بیشتر از خروج آمریکا از برجام، به اقتصاد ایران ضرر و زیان وارد کرده و آخرین میخ ها را بر تابوت برجام کوبیده است.

بدون شک، پاسخ مناسب وزیر خارجه به این اظهار نظر سخیف و بی منطق، مورد انتظار بود.  در فردای خروج آمریکای ترامپ از مذاکرات، همه طرفهای امضاء کننده توافق مانند چین، روسیه و نیز رهبران اروپایی و مقامات اتحادیه اروپا، اظهار کردند که برجام را ادامه خواهند داد و از ایران خواستند تا ضمن خویشتن داری و ماندن در برجام، به آنها فرصت ادامه کار را با ساز و کاری ویژه، بدهد.

شوربختانه، آنچه که در عمل از اتاق فکرهای نهادهای اتحادیه اروپایی و دولتهایی همچون فرانسه، انگلیس و آلمان دیده شد، وعده های تو خالی بود که در نهایت به شکست کامل منتهی شد و موضع دشمنان داخلی و هم فکران آمریکایی، اسراییلی، سعودی و ...آنها را در آرزویشان که بخاکسپاری برجام بود، به واقعیت نزدیک تر کرد.

 از دست اندر کاران سیاست خارجی و امنیت ملی کشورمان با پیشتازی و نمایندگی دستگاه دیپلماسی که تجربه سخت و تاریخی مذاکرات برجام را در حد توان خود و مصالح و مقدورات کشور، در یک بزنگاه تاریخی به پیش بردند، انتظار میرود که بدون شتابزدگی و با آرامش کامل، این روزهای سخت ورود بایدن به کاخ سفید را دندان بر جگر گذاشته و به رییس جمهور جدید دموکرات فرصت دهند تا نقش تاریخی خود را که در دوره مبارزات انتخاباتی وعده اش را داده بود، به شرط صداقت و وفای به عهد، ایفا کند تا سیه روی شود هر که در او غش باشد!

*استاد دانشکده روابط بین الملل

310311