پاسارگاد، میزبان حرفه‌ای‌ترین رقابت رصدی جهان

محمدجواد ترابی: نزدیک به 110 رصدگر و منجم آماتور از 19 شهر ایران برای شرکت در سومین رقابت رصدی صوفی در محوطه تاریخی پاسارگاد عازم شهر سعادت شهر استان فارس شدند. این رقابت رصدی قرار است در صورت مساعد بودن شرایط آب و هوایی، عصر امروز سه‌شنبه 27 مرداد، در محوطه تاریخی پاسارگاد برگزار شود.

رقابت رصدی صوفی، رقابتی است که در آن رصدگران خبره ایرانی به رقابت بر سر رصد اجرام کم فروغ آسمان شب می‌پردازند. در این دوره از رقابتها 19 داور در برگزاری این رقابت حاضرند که از برگزیدگان رقابت‌های پیشین رصدی مسیه و صوفی یا از برترین رصدگران ایرانی هستند. هر یک از داورها وظیفه نظارت بر رصد اجرام 5 تا 6 نفر را در این رقابت رصدی برعهده دارد.

رقابت رصدی صوفی قرار است از ساعت 20 و 30 دقیقه سه‌شنبه آغاز شود و تا ساعت 5 بامداد چهارشنبه ادامه یابد. با احتساب استراحت احتمالی نیم ساعته میان رقابت، رصدگران فقط 8 ساعت وقت دارند تا توان رصدی خود را در قیاس با دیگر رصدگران خبره، محک بزنند. در سومین رقابت رصدی صوفی، حدود یک سوم از شرکت‌کنندگان به صورت گروهی و باقی به صورت انفرادی شرکت کرده‌اند. هر رصدگر یا گروه رصدی که موفق به دیدن بیشترین اجرام شده باشد، در زمره برگزیدگان رقابت رصدی صوفی قرار خواهد گرفت.

رقابت رصدی صوفی از دشواری رصد، در مرتبه بالاتری نسبت به رقابت رصدی مسیه (ماراتن مسیه) قرار دارد و یکی از تمایزهای بارز آن، عدم اعلام فهرست تمامی اجرام رصدی تا دقایقی پیش از آغاز رقابت است. از مجموع حدود 150 جرم رقابت رصدی صوفی، 124 جرم از پیش مشخص و باقی تا زمان برگزاری رقابت اعلام نمی‌شوند. اجرام رصدی سومین رقابت صوفی، مجموعه‌ای از کهکشانها، خوشه‌های ستاره‌ای باز و کروی و انواع سحابی‌ها هستند.

شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران، برگزارکننده رسمی سومین رقابت صوفی است. کمیته برگزاری سومین رقابت صوفی در نظر دارد در صورت ابری بودن آسمان و نامساعد بودن شرایط جوی عصر سه‌شنبه، رقابت را به عصر چهارشنبه تا بامداد پنجشنبه موکول کند.

سومین رقابت صوفی، پس از برگزاری موفق دو دوره از این رقابت در منطقه عباس آباد استان سمنان و روستای لادیز استان سیستان و بلوچستان برگزار می‌شود. انتخاب محوطه تاریخی پاسارگاد در استان فارس برای اجرای رقابت صوفی به شناخت این آثار تاریخی در زمینه تاریک آسمان و حفظ حریم آلودگی نوری آنها نیز کمک خواهد کرد.

در رقابت صوفی امسال، حداقل شرط پذیرش شرکت کننده‌ها، آشنایی با صورت‌های فلکی و توانایی کار با ابزارهای رصدی بود. در گزینش رصدگران خبره، میزان سابقه فعالیت‌های رصدی و مطالعات نجومی داوطلبان و شرکت یا عدم شرکت آنها در دوره های قبلی و مقام آنها نیز موثر بوده است.

محمدحسین الماسی، دبیر مشترک رقابت صوفی در مورد نحوه شرکت رصدگران در سومین رقابت صوفی به «خبر» گفت: در این دوره از رقابت صوفی شرکت‌کنندگان می توانند به صورت انفرادی، دو نفره یا گروهی در رقابت صوفی شرکت کنند. در رقابت گروهی تعداد نفرات هر گروه بین 3 تا 5 نفر با داشتن حداقل سه ابزار رصدی است. الماسی درباره شروط شرکت به صورت گروهی و نحوه اعلام برندگان رده گروهی گفت: تنها شرط شرکت نفرات به صورت گروهی در این رقابت، هم استانی بودن رصدگران است. گروه‌هایی که میزان میانگین اجرام رصد شده آنها بیشتر باشد، جز برگزیدگان سومین رقابت صوفی در رده تلسکوپی قرار خواهند گرفت.