دعوای قدرت،صدای انصارالله را هم درآورد/ضربه به امنیت ملی به چه قیمتی؟

ابوالفضل خدائی: مذاکرات وین بین هیأت ایران و کشورهای اروپایی در روزها و هفته های اخیر برگزار شد و ارزیابی های صورت گرفته نسبت به آن طبق اعلام طرف های دو طرف مثبت و سازنده اعلام شده اما در عین حال سختی و دشواری ادامه راه در مذاکرات آتی مساله ای مهم و چالشی پیش رو است. به گفته ناظران و تحلیگران بخش اعظم و سخت ماجرا به تعهدات آمریکا باز می گردد چرا که بازگشت ایران به اجرای کامل برجام می تواند به سرعت اجرایی شود. همه چیز به تعهدات کشورهای اروپایی و آمریکا باز می گردد تا بتوانند بی تعهدی چندساله خود را جبران کرده و بار دیگر توافق هسته ای با ایران را به مسیر اصلی و هدفمند خود وارد کند. علی رغم سنگ اندازی های تندروها در داخل آمریکا، اسرائیل و همچنین در داخل ایران، مساله دیگری که مورد توجه قرار گرفته برگزاری گفتگوها بین ایران و عربستان برای تنش زدایی است و باید دید این روند مثبت در هفته ها و ماه های آینده منجر به تغییری چشمگیر خواهد شد یا نه. در این باره با سیدجلال ساداتیان سفیر سابق ایران در انگلیس گفتگو کرده ایم که در ادامه مشروح آن را می خوانید:

ارزیابی شما از مذاکرات انجام شده بین ایران و هیات های اروپایی چیست؟ آیا می توان چشم انداز مثبتی را برای دستیابی به یک نتیجه مطلوب برای طرفین متصور بود؟

مذاکرات وین در روزها و هفته های اخیر در مسائل ساختاری، فنی و حقوقی برگزار شد. بحث ساختار مربوط به چگونگی لغو تحریم ها، حقوقی به معنای نحوه برگشت ایالات متحده آمریکا به برجام و فنی مربوط به عملیاتی شدن گام های بازگشتی ایران در مساله کاهش تعهدات برجامی است. موضوعاتی که در هیأت‌های کارشناسی دو طرف مورد بررسی قرار گرفته است؛ موضوع سانتریفیوژهای IR۶ و همچین غنی‌سازی ۶۰ درصدی و نحوه بازگشت ایران به غنی‌سازی ۳.۶۷درصدی همگی جز مباحثی فنی هستند که در رسانه‌ها هنوز جزئیاتی از آن منتشر نشده است. مذاکره تیم حقوقی ایران برای حذف مکانیسم ماشه یا همان اسنپ بک نیز باید صورت بگیرد تا تبدیل به اهرمی برای فشار علیه ایران نشود. در خصوص مسائل ساختاری نیز با توجه به ۱۵هزار تحریمی که دولت ترامپ در طیف های گسترده علیه ایران اعمال کرده باید مشخص شود که کدام تحریم ها باید لغو شوند و همچنین ساز و کار آن نیز مشخص گردد تا با انجام راستی آزمایی از سوی ایران نسبت به برقراری مبادلات مالی و بانکی اطمینان حاصل شود. مباحثی که تا زمان ضرب الاجل ایران یعنی سوم خرداد باید جمع بندی و اعلام شود. ارزیابی های صورت گرفته در خصوص کلیات این مذاکرات مثبت بوده و طرفین نسبت به آن ابراز امیدواری کرده اند.

رسانه‌های خارجی در بازتاب مذاکرات وین؛گفتگوی ایران و عربستان در بغداد را مورد توجه قرار داده اند.عمده این رسانه ها در تحلیل های خود می گویند اب شدن یخ روابط سعودی و ایران یکی از دستاوردهای مذاکرات وین است.تحلیل شما چیست؟

بله کاملا مرتبط است.مذاکرات جاری بین ایران و عربستان مساله ای است که در دوره ای دولت بایدن این درخواست را از دولت ایران داشت تا ابتدا به تعهداتش عمل کند، در دوره ای که ایران و آمریکا تنها از طریق رسانه خواسته های خود را مطرح می کردند. در این بین ایران آمریکا را مقصر اصلی خروج از برجام تلقی کرد که نه تنها این اقدام را عملی کرد بلکه کشورهای اروپایی را نیز برای عدم تجارت با ایران و ایفای تعهدات تحت فشار گذاشت. موضعی بسیار هوشمندانه از سوی ایران که شرایط را متفاوت ساخت و شاهد هستیم که آمریکایی ها توافق کرده اند تا قدم های اولیه را بردارند.

این در حالی است که آمریکایی ها پیش تر تنها خواستار مذاکرات بر سر برنامه هسته ای ایران نبودند و مسائل موشکی و نفوذ منطقه ای ایران را نیز برای گفتگو مطرح می کردند. موضوعی که در نهایت با مخالفت جدی ایران روبرو مواجه شد. اما در ادامه و مقطعی که در آن قرار داریم مباحثی چون نفوذ منطقه ای ایران در قالب گفتگوها در خصوص یمن با عربستان از طریق کشور عراق در حال پیگیری است. این مساله نشان می دهد که ایران در این زمینه در حال نشان دادن انعطاف از خود است. اگر به یاد داشته باشیم عربستان سعودی نیز پیش تر خواستار این بود تا در مذاکرات ۱+۵ حضور داشته باشد اما با مخالفت ایران گفتگوها به مسیر دیگری وارد شد که هم اکنون طرفین در حال پرداختن به آن هستند. هنگامی که مذاکرات در عراق برگزار می شود این بدان معناست که آمریکا نیز در جریان نتایج آن قرار خواهد گرفت. نکته ای که باید بدان توجه داشت این است در این مذاکرات گفتگویی بر سر توان دفاعی ایران از جمله مسائل موشکی صورت نخواهد گرفت.

در این بین اقدامات گروه های مخالف از جمله رژیم صهیونیستی نیز قابل توجه است که قرار است هیأتی را به محل مذاکرات وین اعزام کنند. از سوی دیگر جمهوری خواهان تندرو در آمریکا بیکار ننشسته اند و به دنبال سنگ اندازی برای جلوگیری از هر گونه توافق هستند. به نظر شما این گروه ها از قدرت تاثیرگذاری بر نتایج مذاکرات وین برخوردار هستند؟

تندروها در داخل آمریکا و رژیم صهیونیستی تمام تلاش خود را برای عدم پیشرفت این روند به کار گرفته اند اما باید گفت که زور آنها به دولت بایدن نخواهد چربید، چرا که پیش تر فشارهای خود را وارد کردند؛ در دوره ای که شاهد تعلل آمریکا برای ورود به مذاکرات غیرمستقیم بودیم. در همین حال نتانیاهو، لابی صهیونیستی ایپک در آمریکا و همچنین طرفداران ترامپ نامه ای به بایدن نیز نوشتند اما تاثیری بر تصمیم بایدن نداشت. همانطور که در حال حاضر شاهد هستیم که مذاکرات ۱+۴ در وین برگزار و رابرت مالی نماینده آمریکا در نزدیک محل مذاکرات مستقر می شود تا اگر ضروری بود با او نیز گفتگو صورت گیرد. این بدان معناست که آمریکایی ها پشت خط ایستاده اند و اراده بر آن دارند تا مسیر در این چارچوب ادامه یابد. از همین رو این تلاش ها در مسیر سنگ اندازی نمی تواند تأثیری بر این روند بگذارد؛ به نوعی جو بایدن خواستار عدم دخالت اسرائیل در این زمینه شده است. اما اسرائیلی ها همچنان جوسازی در این زمینه را دنبال می کند. از طرفی لابی عربستان که در آمریکا پول خرج می کند در حال حاضر و در پی گفتگوهای تهران و ریاض از تحرکات خود کاسته است.

این سنگ اندازی ها تنها به خارج معطوف نیست و در داخل ایران نیز شاهد برخی موضع گیری ها علیه دولت و همچنین پخش مستند و سریالی هستیم که هدفش مخدوش کردن مذاکرات است. به نظر شما اینگونه از اقدامات تا چه حد می توانند برای کشور هزینه داشته باشد؟

اظهارات و مواضع نسنجیده از برخی جریان ها در داخل ایران تا جایی پیش رفته که صدای انصارالله یمن را نیز در آورده است!! مواضع جریان هایی که خط تبلیغی جدی علیه دولت دارند کار را به جایی رسانده اند که روزنامه هایی چون جمهوری اسلامی نیز به شدت به آن انتقاد دارند و حتی صدای برخی از اصولگرایان را نیز درآورده است. آن حزب مورد نظر که بر صدا و سیما و دیگر جریان ها حاکم است از طریق رسانه ها در حال تخریب مذاکرات جاری هستند. مذاکراتی که بی اذن رهبری نبوده و با اجازه ایشان برگزار می شود و در جریان گزارشات حاصل از آن نیز قرار می گیرند. کسانی که خود را مدافع و حامی ولایت فقیه می دانند در شرایط فعلی بدتر از منافقین رفتار کرده و خلاف منافع ملی عمل می کنند. جناح هایی که به دنبال توسل به مشارکت حداقلی برای پیروزی در انتخابات مانند انتخابات مجلس شورای اسلامی هستند در این شرایط ترس از شکست دارند. همچنین شاهد هستیم که آنها با عصبانیت هر چه تمام و در راستای منافع اسرائیل تبلیغات مخرب علیه دولت را پیگیری می کنند. انتقادات می توانند به دور از تخریب و در قالب گفتگوهای سازنده مطرح شوند اما آنچه هم اکنون صورت می گیرد دورویی و ریا و تبلیغات در راستای حزب معلوم الحال و زیرزمینی خود است.

>>> این مطالب را هم بخوانید:
مذاکرات وین؛استخوانی در گلوی سعودی
معمای مذاکره سعودی و ایران ؛ آیا گفتگوها جدی است؟
چرا بر تکذیب دیدار سعودی-ایران در بغداد پافشاری می‌شود؟

۳۱۰۳۱۱