دریا قدرتی‌پور: عضو شورای اسلامی شهر اصفهان از شوراهای اسلامی شهر، شهرستان و استان خواست به خاطر برخی تخلفات صورت گرفته در مدیریت زایندهرود به محاکم قضایی شکایت کنند. فتح‌الله معین از آب رودخانه زایندهرود به عنوان رگ حیاتی مردم اصفهان یاد کرده و با اشاره به سابقه تقسیم آب و ایجاد حقابه این رودخانه تصریح کرد: این حق شرعی و قانونی با قدمتی 500 ساله است که با تدوین طومار شیخ بهایی نظام‌مند و دارای ترتیب و نظم خاصی شد و حق آب هر روستا و وادی از رودخانه به طور شفاف و صریح مشخص شد.
او گفت: با احداث سد زایندهرود و ایجاد شبکه‌‌های آبیاری جدید، میزان آب رودخانه زایندهرود افزایش یافت و مکان‌هایی که قبلاً حق آب نداشته به علاوه برخی صنایع بزرگ و تعداد قابل توجهی از ساکنان شهرها و روستاهای گوناگون از این آب بهره‌مند شدند.
معین با اشاره به وظیفه قانونی دولت مبنی بر تأمین آب شرب مردم تصریح کرد: در ایام گذشته بعد از انقلاب حتی آب آشامیدنی نقاط دوردست استانهای یزد و اصفهان نیز توسط رودخانه زاینده رود تأمین می‌شد و میزان آب مصرف شده در این بخش از آب سیلاب زمستانی ذخیره شده بیشتر بوده است.
او توضیح داد: متأسفانه در استان همسایه بدون هیچ گونه محدودیتی در تمام مناطق اقدام به پمپاژ آب می‌شود به نحوی که به نظر می‌رسد حتی با بهره‌برداری کامل از تونل سوم کوهرنگ و اجرای تونل بهشت آباد هم مشکل آب اصفهان حل نخواهد شد چرا که این آب پیش‌خور شده است.
عضو شورای اسلامی شهر اصفهان همچنین از حرکت غیرکارشناسی مدیریت سد زاینده رود و اعمال خط مرزی در خط‌القعر رودخانه گلایه کرد و گفت: نمی‌توان تأسیسات حیاتی مستقر در این منطقه که آب شرب ده‌ها شهر و روستا را در استانهای اصفهان و چهارمحال و بختیاری تأمین می‌کند، مرزگذاری کرد چرا که ساخت سد زاینده رود با میلیاردها تومان هزینه انجام شده و با اعمال مرز در خط‌القعر، این مدیریت قابل کنترل نیست. معین در پایان از اعضای شوراهای اسلامی شهر، شهرستانها و استان اصفهان خواست با توجه به اختیارات قانونی و مسلم خود نسبت به این حق ضایع شده به محاکم قضایی شکایت کنند و مردم را از این نگرانی نجات دهند.
منتقل می‌شود؟ منتقل نمی‌شود؟
امسال به شکلی بارزتر خشکسالی به چشم مردم اصفهان آمد که زمین تفتیده کف زایندهرود به رخ‌شان کشیده می‌شد. در حالی که هنوز حرف و حدیث‌ها در رابطه با افتتاح تونل سوم کوهرنگ برای انتقال آب به زایندهرود وجود دارد. اما به گفته بسیاری تا زمانی که انتقال بی‌رویه آب از رودخانه وجود دارد و چشم مسئولان بر معضلات کشاورزان اصفهان بسته است نمی‌توان به آبادانی زمین‌های خشک کشاورزان به خصوص در ناحیه شرق اصفهان امیدوار بود. حال که بیشتر باغات این منطقه خشک شده و زمین‌های کشاورزی نیز چیزی برای به بار نشاندن محصولاتشان ندارند، اکثر مردم این منطقه یا حاشیه‌نشین شهرها شده‌اند و یا اگر هم مانده‌اند با ترک‌هایی که بر لب‌هایشان نشسته قدرت سخن گفتن در این‌باره را ندارند.
با اینکه همه مسئولان، انتقال آب زایندهرود به استانهای دیگر را تکذیب می‌کنند، اما تابلوهای انتقال آب در قسمت‌هایی از مسیر رودخانه شاهدی جدی بر این ادعاست که آب زایندهرود به کجا می‌رود. نبود کارشناسی صحیح در بخش کشاورزی و امور آب، خساراتی به بخش کشاورزی اصفهان وارد کرده و باعث شده که در این مناطق خانواده‌ها در تأمین مایحتاج زندگی خود با مشکل روبه‌رو شوند. این در حالی است که به گفته مسعود دایی، بازرس انجمن خبرگان کشاورزی شهرستان اصفهان، افتتاح تونل سوم کوهرنگ نیز باعث برطرف شدن مشکل خشکسالی اصفهان نخواهد بود.
این گمانه وجود دارد که زایندهرود جز آنکه منبع آبیاری زمین‌های کشاورزی در استان اصفهان است، شهر یزد را هم سیراب می‌کند و در آینده با اتمام تونل سوم کوهرنگ، پیش‌بینی می‌شود استان کرمان را نیز سیراب کند. اگرچه عده‌ای معتقدند، هم‌اکنون نیز کرمان در حال سیراب شدن از زایندهرود است. بازرس انجمن خبرگان کشاورزی شهرستان اصفهان در این رابطه تصریح می‌کند: آب زایندهرود، سهم کسانی است که حقابه‌دار هستند و در قدیم سهم آب را خریداری کرده‌اند، اما با گذشت زمان و افزایش تعداد کارخانه‌های صنعتی در حاشیه زایندهرود و بهره‌برداری از آنها باعث شد که از سهم حقابه‌داران در این کارخانه‌ها استفاده شود و همین امر اعتراضاتی را به دنبال داشته باشد.
وی با بیان اینکه مسئولان استان، آب کشاورزی را به صنعت اختصاص داده‌اند اظهار داشت: در حال حاضر نیز که زایندهرود خشک است اما از فولاد مبارکه به سمت بالادست که حرکت کنیم، آب تا حدودی وجود دارد. بازرس انجمن خبرگان کشاورزی شهرستان اصفهان همچنین تصریح کرد: پمپاژ کردن آب اصفهان به شهرهایی همچون یزد، رفسنجان، کاشان و شهرهای دیگر از جمله علت‌های به وجود آمدن مشکل آب و خشکسالی در اصفهان است. این گفته دایی در حالی مطرح می‌شود که حاج‌رسولیها، رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان، ضمن اظهار بی‌اطلاعی از تغییر مسیر آب زایندهرود و اعتراضاتی که ایجاد شده می‌گوید: سهمیه‌بندی و حقابه مربوط به سال‌ها قبل می‌باشد و سهمیه‌بندی آب زایندهرود در رابطه با صنعت، کشاورزی و شرب، کاملاً روشن است. رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان توضیح می‌دهد که اگر پروژه خدنگستان به بهره‌برداری برسد، سالانه بالغ بر 70 میلیون مترمکعب به ظرفیت آب زاینده رود اضافه خواهد شد که در این صورت سهم استان اصفهان 400 میلیون مترمکعب خواهد بود.
خشکسالی بی‌سابقه در 150 سال گذشته
با وجود همه توضیحاتی که مسئولان اصفهانی درباره خشکی زاینده رود می‌دهند، کارشناسان با نگاهی علمی‌تر اعتقاد دارند که آب زایندهرود نمی‌تواند به زمین‌های بایر و کویری دوردست فرستاده شود، در حالی که زمین‌های مرغوب و آباد اصفهان تشنه‌اند. در حال حاضر با توجه به گفته‌های کشاورزان، این آب به ارتفاعات بالای 2 هزار و 500 متر از سطح دریا برده می‌شود که هیچگونه توجیه اقتصادی نداشته و تنها به تضییع حق و تضعیف کشاورزی در اصفهان ختم می‌شود.
در این رابطه ناصر حاجیان، فارغ‌التحصیل رشته هیدرولوژی و مهندسی آب نیز نظری مشابه داشته و می‌گوید: آب براساس قوانین مربوط به همان حوضه آبریز و مناطقی که پتانسیل آن‌را دارند و آباد شده‌اند باید برسد و تقسیم‌بندی شود. غلامحسین حیدرپور، معاون بهره‌برداری آب منطقه‌ای استان اصفهان نیز علت خشکسالی‌های اصفهان و به خصوص رودخانه زایندهرود را شرایط بی‌باران دو سال اخیر دانست وگفت: طی 150 سال اخیر این خشکسالی بی‌سابقه بوده و ما اکنون 2 میلیارد مترمکعب آب وارد نشده به رودخانه داریم و به همین نسبت از سهمیه‌ها کم می‌شود.
معاون بهره‌برداری آب منطقه‌ای استان اصفهان عامل اصلی و اساسی کمبود آب در حوضه زاینده رود را همین مسئله برشمرد و گفت: باید 3 میلیارد و 200 میلیون مترمکعب آب وارد زایندهرود می‌شد اما اکنون تنها یک میلیارد و 200 میلیون مترمکعب وارد شده، با توجه به اینکه طبق اولویت‌بندی، ابتدا باید به آب شرب توجه شود، سپس به صنعت با اعمال صرفه‌جویی و بالاخره کشاورزی مدنظر است. حیدرپور همچنین از تشکیل ستاد بحران حفظ باغات خبر داد و بیان کرد: ما در حال حاضر 50 درصد در حجم ذخیره آب پشت سد نسبت به متوسط دراز مدت با کاهش مواجه هستیم و امیدواریم با افتتاح و بهره‌برداری از تونل کوهرنگ این مشکلات پایان پذیرد.
حیدرپور، در حالی از حل شدن مشکل آب در اصفهان سخن می‌گوید که قبل از افتتاح تونل کوهرنگ، پمپاژ آب به مناطق دیگر صورت گرفته و بنا به سیاست دولت‌های گذشته، قبل از افتتاح این تونل، پمپاژ به مناطق مختلف انجام شده است؛ این در حالی است که تسریع در روند احداث تونل سوم کوهرنگ و کوتاهی مسئولان در جذب بودجه لازم برای این طرح و برخی از بودجه‌های اختصاص یافته به این پروژه تنها به منظور تخصیص مبالغی برای کارگران و بخش تأسیسات بوده است. این مباحث در حالی مطرح می‌شود که دایی، بازرس انجمن خبرگان کشاورزی شهرستان اصفهان با انتقاد از مسئولان دولتی که در زمینه تأمین زندگی کشاورزان در شرایط سخت گفته بودند به کارهای دیگر اقدام کنند، اظهار می‌دارد: کسانی که صدها سال است به این فعالیت مشغول هستند و در این زمینه نیز تخصص دارند برای تأمین زندگی و خانواده خود باید به چه کاری مشغول شوند؟
نظر شما