در کوران رکود اقتصادی ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا، حفظ ارزش دارایی‌ها به یکی از دغدغه‌های اصلی مردم تبدیل شده است. بسیاری از سرمایه گذاران برای در امان ماندن از آسیب‌های ناشی از تورم به سراغ دارایی‌هایی همچون طلا و بیت کوین می‌روند، بلکه بتوانند از این رهگذر، مانع از افت ارزش دارایی‌های خود شوند. طلا، یکی از نخستین ابزارهای ذخیره ارزش است که پیشینه‌ای هزاران ساله دارد و همگان آن را به عنوان یک پناهگاه امن دارایی و سپر تورم می‌شناسند. اما کمی بیش از یک دهه است که رقیبی تازه‌نفس برای این فلز گران‌بها در بازارهای مالی جهان، سر برآورده و آن چیزی نیست جز بیت کوین. طی دهه اخیر، بهای بیت کوین با رشدی انفجارگونه مواجه شده است. این رمز ارز همچون طلا مزیت‌های ویژه خود را دارد؛ اما هر دو معایبی نیز دارند که نباید از آن‌ها غافل شد.
مزایا و معایب خرید بیت کوین
در سال ۲۰۰۸، فرد (یا گروه) ناشناسی با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو، بیت کوین را به عنوان یک پول نقد الکترونیکی فرد به فرد به جهانیان معرفی کرد. ناکاموتو، بیت کوین را سامانه‌ای توصیف کرده که به افراد اجازه می‌دهد بتوانند به طور مستقیم و بی‌واسطه و بدون اتکا به هیچ شخص ثالثی با هم تراکنش مالی انجام دهند. خرید بیت کوین در مقایسه با طلا به مراتب سریع‌تر و مخصوصا نگهداری آن راحت‌تر است.
محبوبیت فزاینده بیت کوین به چند دلیل اصلی باز می‌گردد؛ اما یکی از این دلایل را می‌توان نقش این رمز ارز در تنوع‌بخشی به سبد سرمایه گذاری جست و جو کرد؛ درست همانند نقشی که فلز گران‌بهای طلا ایفا می‌کند. بیت کوین از این قابلیت برخوردار است که ابزاری برای ذخیره ارزش در افق زمانی بلندمدت باشد. این رمز ارز، برخلاف ارزهای رایج و رسمی بر هیچ پشتوانه فیزیکی متکی نیست و عنان کنترل آن نه در دست دولت‌ها بلکه در اختیار جوامع نامتمرکز است.
اقبال فزاینده به ارزهای دیجیتال باعث شده تا این پدیده نوپا بتواند حامیان پروپاقرصی برای خود دست و پا کند. کسانی که به این ارزها ایمان قلبی دارند، می‌گویند که افزایش بهای آن‌ها تنها نوک کوه یخ است و باید منتظر پیامدهای انقلابی این پدیده بر اقتصاد جهانی باشیم. از میان کارآفرینان نیز چهره‌های سرشناسی، آشکارا به حمایت از بیت کوین برخواسته‌اند که از میان آن‌ها می‌توان به مایک نووگراتز، مدیرعامل شرکت گلکسی دیجیتال اشاره کرد. وی پیش‌بینی کرده که دیر یا زود، ارزش بازار بیت کوین از ارزش ذخایر طلا در جهان (چیزی در حدود ۱۱ هزار میلیارد دلار) پیشی خواهد گرفت. از این رو، بسیاری، بیت کوین را طلای دیجیتال نامیده‌اند.
از سویی دیگر، برخی از جمله پیروان جنبش سرمایه گذاری مسئولانه موسوم به SRI بیت کوین را به باد انتقاد گرفته‌اند و گفته‌اند که بقای این ارز دیجیتال، مستلزم صرف انرژی گزافی است. پیش‌تر هم تسلا، سازنده خودروهای الکتریکی اعلام کرد که به همین دلیل، دیگر پذیرای بیت کوین به عنوان یک ابزار پرداخت نیست. همزمان با اعلام این خبر در رسانه‌ها و اشاره ایلان ماسک، مدیرعامل پرآوازه شرکت تسلا به پیامدهای زیست‌محیطی زیان‌بار بیت کوین، بهای این رمز ارز با افتی نابهنگام مواجه شد.
افزون بر این، نگرانی‌هایی نیز در مورد امنیت معامله‌گری در حوزه ارزهای دیجیتال وجود دارد که باعث نگرانی نهادهای نظارتی شده است.
مزایا و معایب خرید طلا
هزاران سال است که طلا نقشی استثنایی در ذخیره ارزش دارد و همچنان هم در بر همین پاشنه می‌چرخد. افزون بر این، این فلز گران‌بها یک دارایی ملموس و مشهود است که طی نسل‌ها به راحتی می‌تواند منتقل شود. یکی از مزیت‌های انکارپذیر طلا، فرهنگی است که پیرامون آن شکل گرفته است. بدون شک، این فلز گران‌بها را می‌توان یک دارایی اصلی قلمداد کرد که تمامی معامله‌گران در هر شرایطی می‌توانند به آن دسترسی پیدا کنند. بنابراین، سرمایه گذاران خرده‌پایی که میانه خوبی با رمز ارزها ندارند، می‌توانند برای ذخیره ارزش، سراغ طلا بروند.
اعتقاد به طلا، تنها مختص مردم عادی نیست و بانک‌های مرکزی نیز برای ضمانت پایداری اقتصادی بر این فلز گران‌بها متکی‌اند. برای نمونه، ایالات متحده آمریکا تا دهه ۱۹۷۰ میلادی از استاندارد طلا برای چاپ و نشر پول و اسکناس استفاده می‌کرد. هنوز هم بسیاری از سرمایه گذاران می‌گویند که استاندارد طلا، روشی امن‌تر برای چاپ پول است و می‌تواند مانع از بروز نوسانات در نرخ برابری ارزها شود. عده‌ای دیگر هم بر این باورند که اطمینان‌پذیری و پایایی طلا حتی از ارزهای دیجیتال آینده دار بسیار بالاتر است. سیلویا کاراسکو، مدیرعامل و هم‌بنیان‌گذار گلدکس از جمله افرادی است که حامی این باور است. کاراسکو می‌گوید که تا به حال، چندین رمز ارز با سد مستحکم دولت‌ها مواجه شده‌اند و بیت کوین نیز شاید به سرنوشت مشابهی دچار شود.
با این حال، نباید از این واقعیت غافل شد که ارزش طلا همیشه یکسان نیست. قیمت این فلز گران‌بها همیشه در حال نوسان است و نمی‌تواند همچون دیگر دارایی‌های سرمایه‌ای، جریان درآمدی قدرتمندی ایجاد کند.
افزون بر این، استخراج و نگهداری طلا هم خالی از پیامدهای زیست‌محیطی نیست. استخراج این فلز در بسیاری از موارد با ریسک‌هایی همچون آلودگی آب، انتشار سموم کشنده و کاهش تنوع زیستی همراه است. همچنین پیشینه‌ای طول و دراز از نقض حقوق بشر و درگیری‌های مسلحانه در کارنامه استخراج و جابه‌جایی طلا وجود دارد.
مقایسه بیت کوین و طلا
بدون هیچ تردیدی، برگ برنده طلا، اعتماد راسخ سرمایه گذاران است. بت کوین هم اگرچه عمر چندانی ندارد، اما اقبال فزاینده به آن نشان می‌دهد که توانسته علاقه و اعتماد سرمایه گذاران را به خود جلب کند. در ادامه به واکاوی ابعاد دیگری از این دو دارایی ارزشمند می‌پردازیم.
۱- بیت کوین و طلا در مقایسه با دیگر دارایی‌ها عرضه محدودی دارند
در حال حاضر، تعداد کل بیت کوین‌های در گردش برابر با ۱۸.۷۹ میلیون واحد است و در نهایت هم تنها ۲۱ میلیون واحد از این رمز ارز وارد چرخه معاملات بازار می‌شود. طلا نیز همچون دیگر منابع طبیعی، محدود و متناهی است. در نتیجه، طبق قاعده عرضه و تقاضا قیمت این دو دارایی، همواره روی مدار رشد قرار دارد.
۲- امنیت و شفافیت
طلا در مقایسه با دیگر دارایی‌ها و سرمایه گذاری‌ها ریسک‌های بسیار کمتری دارد. سامانه‌های کنونی که برای دادوستد این فلز گران‌بها توسعه داده شده‌اند، نسبتاً قدرتمند هستند و جعل، تقلب و فساد در این دارایی، بسیار دشوار است. بیت کوین نیز به دلیل ماهیت غیرمتمرکز و بهره‌مندی از الگوریتم‌های پیچیده، از چنبره فساد، بیرون است. با این حال، دادوستد این رمز ارز، خالی از ریسک نیست. یک اشتباه کوچک در خرید و فروش بیت کوین می‌تواند فاجعه‌بار باشد و منجر به وارد آمدن زیان‌های هنگفتی به سرمایه گذاران آن شود. از جمله می‌توان به هک صرافی ام‌تی گاکس (Mt. Gox) اشاره کرد که زیان‌های جبران‌ناپذیری را به کاربران خود تحمیل کرد.
۳- بیت کوین و طلا هر دو نقدشوندگی بسیار بالایی دارند
طلا یکی از نقدشونده‌ترین دارایی‌های ممکن است. همیشه خریداران و فروشندگان پابه‌کاری برای این فلز گران‌بها وجود دارد. بنابراین شما می‌توانید با هزینه بسیار ناچیزی، طلای خود را به پول نقد تبدیل کنید. بیت کوین نیز همچون طلا نقدشوندگی بسیار بالایی دارد.
۴- طلا به اندازه بیت کوین، نوسانی نیست
قیمت بیت کوین بسیار پرنوسان است که در دنیای رمز ارزها رخدادی متعارف به شمار می‌آید. کمیابی بیت کوین در کنار فقدان حضور یک نهاد موتمن مرکزی و همچنین فرهنگ عامه، نوسانات این رمز ارز را به اتفاقی گریزناپذیر بدل کرده است. افزون بر این، وقایع سیاسی و اجتماعی، تأثیر بیشتری بر ارزهای دیجیتال و بیت کوین می‌گذارند و در این میان طلا رفتار قیمتی آرام‌تری دارد. برای مثال، بهای بیت کوین در سال ۲۰۱۷ از زیر ۱۰۰۰ دلار به بیش از ۱۹ هزار دلار رسید و در اواسط سال ۲۰۱۸ اما به زیر ۸ هزار دلار سقوط کرد.
۵- ارزش پایه
طلا تنها یک دارایی سرمایه‌ای نیست و کاربردهای بسیاری از صنعت جواهرسازی گرفته تا دندانپزشکی و ساخت قطعات الکترونیک دارد. این فلز به سادگی مخدوش‌پذیر نیست و جابه‌جایی آن نیز بسیار ساده است. از آن طرف، بیت کوین هم به رشد کاربردهای واقعی فناوری بلاک چین در صنایع مختلف، کمک شایانی کرده است. این ارز دیجیتال باعث شده تا جمعیت کثیری از افرادی که فاقد دسترسی به خدمات بانکی هستند، بتوانند از مزایای یک سیستم پولی جهانی بهره‌مند شوند.
مقایسه بیت کوین و طلا؛ کدام‌یک برای شما بهتر است؟
تنوع‌بخشی به سبد سرمایه گذاری می‌تواند به کاهش ریسک‌ها و زیان‌های احتمالی کمک کند. اکثر سرمایه گذاران به این قاعده مهم در سرمایه گذاری‌های خود پایبند هستند و بسیاری بر این باورند که طلا و بیت کوین می‌توانند به تنوع‌بخشی سبد سرمایه گذاری کمک کنند. بیت کوین را عده‌ای یک دارایی ناهمبسته توصیف می‌کنند؛ به این معنی که ارزش آن مستقل از بازارهای مالی است. بنابراین اختصاص بخشی هرچند اندک از سبد سرمایه گذاری به این ارز دیجیتال می‌تواند افزون بر تنوع‌بخشی، بازده فراوانی را نصیب افراد کند.
طلا هم گزینه‌ای دیگر برای تنوع‌بخشی به سبد سرمایه گذاری است و می‌تواند سپر امنی در برابر تلاطمات بازارهای مالی جهانی باشد. این فلز گران‌بها قادر است ارزش سبد سرمایه گذاری شما را در برابر تورم‌ها یا بحران‌های مالی حفظ کند؛ چرا که معمولاً رابطه‌ای معکوس با دلار آمریکا دارد. سرمایه گذارانی که ریسک‌گریز هستند و بیش از هر چیز به دنبال یک دارایی امن می‌گردند، می‌توانند به سراغ طلا بروند.
از آن سو، بیت کوین به‌طور کلی با ریسک بیشتری همراه است. این دارایی، ماهیتی غیرمتمرکز و ناپایدار دارد و می‌تواند زیان‌های هنگفتی را به سرمایه گذاران خود تحمیل کند. اگرچه بسیاری از سرمایه گذاران دوست دارند تا در لبه فناوری حرکت کنند، اما تنها کسانی که توان تحمل زیان‌های احتمالی رمز ارزها را دارند، باید روی آن‌ها سرمایه گذاری کنند. اگرچه سرمایه گذاری در طلا نیز با ریسک‌هایی همراه است، اما این فلز گران‌بها پیشینه‌ای به عمر تاریخ دارد و خرید و فروش آن نیز بسیار ساده‌تر است و همین از جمله برتری‌های این فلز زردرنگ بر رمز ارزها است.
تمامی سرمایه گذاران بیت کوین نباید از این واقعیت غافل شوند که روزانه تغییرات بسیاری در جهان رخ می‌دهد. با این حال، یکی از بزرگ‌ترین نقاط قوت این دارایی، دسترسی فراگیر و جهان‌شمول آن است؛ اما در این میان نباید از محدودیت‌های این رمز ارز غافل شد. برای نمونه، چندی پیش، چین، استخراج بیت کوین را به طور سراسری، ممنوع اعلام کرد. این اقدام ناگهانی ممکن است آغازگر حرکتی جهانی برای سرکوب بیت کوین و وضع مقررات سخت‌گیرانه بر آن باشد.
کلام آخر
تا اینجا از مقایسه بیت کوین و طلا دریافتیم که هر دو نقشی ویژه در بازارهای جهانی دارند. هر کدام، مزیت‌ها و معایب خاص خود را دارند که برای شماری از سرمایه گذاران، فریبنده و برای برخی دیگر غیرجذاب است. بیت کوین وعده سود هنگفت و تنوع‌بخشی بالا را به سرمایه گذاران خود می‌دهد؛ اما این دو به بهای امنیت کم‌تر محقق می‌شوند. طلا اما به دلیل بهره‌مندی از چتر نظارتی، ریسک‌های بسیار کمتری به همراه دارد و بدیهی است که نمی‌توان انتظار داشت سود چندانی را نصیب سرمایه گذاران خود کند. افزون بر این، سرمایه گذاری در بیت کوین و طلا با شماری از مسائل انسانی پیوند خورده‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان به مسئله محیط زیست اشاره کرد.
نظر شما