چالش‌های وزیر آینده نفت

یکی از بزرگترین مشکلات کشورمان علاوه بر اتلاف سرسام‌آور انرژی، عدم استفاده بهینه از حامل‌های انرژی است. جلوگیری از اتلاف انرژی موضوعی است که دغدغه مسئولان کشور بوده و صحبت‌های زیادی درباره آن شده است. با توجه به چند وجهی بودن مصرف انرژی نیاز به برنامه‌ریزی همه‌جانبه و مدیریتی کار آشنا و با دیدگاه سیستمی و عزمی راسخ وجود دارد که باید منتظر آینده بود.

اما به موضوع عدم استفاده بهینه از حامل‌های انرژی کمتر پرداخته می‌شود، زیرا اهمیت آن بر متولیان امر کاملاً روشن نیست، که به نظر من مهم‌ترین چالش است.

با توجه به منابع عظیم گاز کشورمان و قیمت تمام شده و مشکلات و قیمت حمل و نقل گاز، مزیت نسبی کشور ما استفاده از گاز به جای نفت است که در چهار سال اخیر و علیرغم تأکید برنامه چهارم کمتر به آن توجه شده است. در این برنامه مقرر بود گازسوزکردن خودروها درصد قابل توجهی از نیاز به مصرف بنزین را بکاهد که چنین نشد. اگر به این مسئله توجه کافی می‌شد امروز مسئله تحریم صادرات بنزین به ایران نمی‌توانست مشکل جدی برای کشور باشد.
همچنین بسط و توسعه پالایشگاه‌های گازی، گازرسانی به اقصی نقاط کشور و ایجاد صنایع انرژی بر می‌توانستند توسعه قابل توجهی را در کشور ایجاد کنند که چنین نشد.

دلیل آن را در یک جمله نداشتن نگاه استراتژیک به منابع کشور و انتخاب راه حلهای ساده در محدوده دید تصمیم‌گیران باید جست‌وجو کرد. تصمیماتی که بدون طی فرآیند صحیح تصمیم‌سازی اخذ و بلافاصله اجرا می‌شود. از دیگر چالش‌های پیش رو نداشتن منابع کافی برای توسعه و ایجاد پالایشگاه‌های جدید گازی، صنایع مرتبط، پتروشیمی و صنایع انرژی‌بر است. این مهم نیاز به مدیریتی آگاه و در کلاس بین‌المللی دارد، زیرا صنعت نفت یک صنعت بین‌المللی است و رشد و توسعه آن نیز اینگونه همکاری​ها را می‌طلبد. بدون شک یکی از بزرگترین مشکلات کشور در شرایط فعلی مشکل بیکاری است. روی آوردن به راه حل‌هایی که از ذهن‌های ساده می‌تراود همچون طرحهای زودبازده که نه از زود و نه از بازده آن خبری در دسترس نیست، نه تنها مشکل بیکاری را حل نمی‌کند بلکه مشکلات کشور را بیش از گذشته خواهد کرد. صنعت نفت می‌تواند خلأ کارآفرینی در کشور را تا حدودی حل کند.

صنعت نفت با توجه به ویژگی‌های آن و تکنولوژی مورد استفاده و نقش کلیدی آن در اقتصاد و توسعه کشور احتیاج به مدیرانی استراتژیست، نوآور و خلاق در مقیاس بین‌المللی دارد. این در حالی است که در دولت نهم صنعت نفت نیز همانند سایر وزارتخانه‌ها نه تنها مدیران رده اول و دوم و حتی سوم خود را از دست داده، بلکه تعداد زیادی از کارشناسان منحصر به فرد خود را نیز از رده خارج کرده است و این یکی از دیگر مهمترین چالش‌های پیش روی صنعت نفت است.

آیا می‌توان امیدوار بود این چالش‌ها را برطرف کرد؟! حداقل از بیانات عمومی رئیس دولت چنین برداشتی نمی‌شود.

معاون پیشین وزارت نفت