۰ نفر
۱۵ شهریور ۱۳۸۸ - ۰۹:۱۱

درحالی‌که به‌دست آوردن هرچه سریع‌تر اطلاعات به مهم‌ترین سلاح دولت‌های امروز تبدیل شده؛ اما تشکیک در موفقیت و اخلاقی بودن روش‌های بازجویی رایج، پای دانشمندان را به این ماجرا باز کرده است.

مجید جویا: کاخ سفید که در تلاش است خط بطلانی به‌روی روش‌های مشکوک جمع‌آوری اطلاعات دوران ریاست جمهوری جرج بوش بکشد، هفته گذشته اعلام کرد یک گروه بازجویی ویژه تشکیل می‌دهد که از روش‌های «اثبات شده علمی» برای استخراج اطلاعات از متهمینی که با گروه‌های افراطی با رویکرد خشونت‌آمیز رابطه دارند، استفاده خواهند کرد.

همچنین اعلام شد که یک برنامه تحقیقی برای مقایسه میزان تاثیرگذاری روش‌های مختلف بازجویی ترتیب داده خواهد شد. ولی علم تا چه حدی می‌تواند مشخص کند که یک روش بازجویی مناسب از چه بخش‌هایی تشکیل شده است.

به گزارش نیوساینتیست، علم تاکنون نقش کمی در این حوزه بازی کرده است. آخرین بازنگری جامع از تاثیرگذاری روش‌های بازجویی (که در سال 2006 / 1385 توسط هیئت علمی اطلاعاتی دولت ایالات متحده منتشر شد و یکی از انگیزه‌‌های صدور بیانیه هفته قبل دولت ایالات متحده بود) چنین نتیجه گرفته بود که تقریبا هیچ تحقیق تجربی در مورد روش‌های بازجویی در 40 سال گذشته انجام نشده است.

در نتیجه، همان‌گونه که رابرت فاین، از روانشناسان دانشکده پزشکی دانشگاه هاروارد و رییس هیئت بازنگری نوشته است، بازجویی واداشته شده بود تا «در حال حرکت تکمیل شود». به گفته او نبود روش‌های مبتنی بر تحقیق، احتمالا به «موارد تاسف برانگیزی از بدرفتاری» منجر شده است.

خلا تجربی به خصوص در مورد تکنیک‌های استخراج اطلاعات از زندانیان به شدت مقاوم، به شدت احساس می‌شود. دیک چنی معاون اول رئیس جمهور سابق ایالات متحده و دیگر همفکران او، ادعا می‌کنند که استفاده از روش‌هایی مانند غرق کردن مجازی، به پیشرفت‌های اطلاعاتی مهمی در مورد مظنونین به عضویت در القاعده ختم شده است.

داستان‌های عامیانه درد
با این وجود، داریوش رجالی، متخصص شکنجه و بازجویی در کالج رید واقع در پورتلند اورگون، ادعا می‌کند که چنین رویکردهایی هیچ گاه علمی نبوده‌اند، چرا که ظرفیت و تحمل افراد در مقابل انواع مختلف درد خیلی با هم تفاوت دارد. او می‌گوید: «شواهد تجربی خیلی کمی از وجود یک علم در شکنجه وجود دارد، تنها داستان‌های عامیانه گمراه کننده در مورد درد دیده می‌شود».

از آن گذشته، تحقیقات متعددی نشان داده‌اند که بازجویی اجباری و یا شکنجه، احتمال اعتراف دروغین را نیز افزایش می‌دهد، چرا که مردم اغلب حاضر می‌شوند هر چیزی بگویند تا فرایند شکنجه را متوقف کنند.

بزرگ‌ترین چالش پیش روی دولت اوباما می‌تواند قانع کردن جامعه اطلاعاتی به این باشد که تحقیقات تجربی می‌تواند نتایج را بهبود ببخشد. خیلی از بازجوها بر این باورند که بازجویی پیشه‌ای است که خود را به روش‌های علمی متکی نکرده است.

یکی از بازجویان دولت ایالات متحده می‌گوید: «اگر شما یک فرد واحد را در محیط یکسانی با روش‌های یکسان و رویکردهای یکسان بازجویی کنید، و فقط فرد بازجو عوض شود، به نتایج متفاوتی خواهید رسید».

آسیب
این که بازجویی موثر است یا نه، تنها سوالی نیست که دولت ایالات متحده باید به آن فکر کند. بلکه باید این امر را نیز در نظر بگیرد که آیا به لحاظ اخلاقی توجیه‌پذیر است یا خیر.

دانشمندان برای پاسخ به این سوال برتر نیستند، ولی می‌توانند با یافتن پاسخ یک سوال مرتبط، به این امر کمک کنند: آیا هیچ روش «تایید شده علمی» وجود دارد که آسیب‌های پایداری بر سلامتی فرد بر جا نگذارد؟ بیشتر روانشناسانی که با قربانیان شکنجه و بازجویی سر و کار دارند، در مورد پاسخ این سوال متفق‌القول هستند: چنین روشی وجود ندارد.

گیسلی گودیانسن، روانشناس در انستیتوی روان‌پزشکی کینگز کالج لندن، می‌گوید: «هر روش بازجویی، در صورتی که به طور نامناسب اعمال شود و یا اگر خود روش به لحاظ روانشناسی قهری باشد، می‌تواند به آسیب‌های پایدار منجر شود».

کد خبر 16441

برچسب‌ها

خدمات گردشگری

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
2 + 13 =