رحیم حسینی : برخی از کاربران می گویند سازمان سنجش آموزش کشور یکی از نهادهای اصلی توسعه در ایران به شمار «می‌رفت» که کارکرد بسیار خوب و بجایی «داشت.» ولی از آنجایی که اصولا کنکور دارای کارکردهای نامناسب شده است، سازمان سنجش هم رفته رفته کارکردهای اصلی خود را از دست داد و حالا تبدیل به یکی از بحران‌سازترین سازمانهای عمومی در ایران شده است.
در هفته گذشته ماجرای پرفراز و فرود سازمان سنجش و اخبار و گلایه های مربوط به تخلف و تقلبهایی که در کنکور ۱۴۰۱ صورت گرفته، توجه زیادی را از جامعه برانگیخت.
دامنه اعتراض به مسایل حاشیه ای کنکور آنقدر بالا رفت که پورعباس رئیس سازمان سنجش مجبور به توضیح درباره لورفتن سوالات کنکور شد و گفت: اولین عکسی که دیروز از جلسه بیرون آمده ساعت یک و نیم ظهر و یک عکس از یک صفحه دفترچه بود. تا ساعت یک و نیم هیچ گونه نشانه ای از عکس گرفتن پیدا نشد.
البته پیش از توضیح رییس سازمان سنجش، نیروی انتظامی گفته بود باند کلاهبرداری فروش سوالات کنکور را متلاشی کرده است، ولی آنقدر ماجرا پردامنه شد که یک روزنامه اصولگرا رسما از رئیس سازمان سنجش خواست استعفا بدهد و کنار گذاشته شود. رسالت نوشت: علی‌رغم مصاحبه رئیس سازمان سنجش، سؤالات کنکور حدود ساعت ۱۰ صبح در کانال های تلگرامی منتشرشده است که قابل‌پذیرش نیست. در این زمینه باید رئیس سازمان سنجش فورا عذرخواهی کرده و استعفا دهد.
به جز روزنامه رسالت، اخبار مربوط به تقلب در کنکور به صفحات اول روزنامه های دیگر هم راه یافت و نشان داد مساله کاملا جدی و ملی است.
دستگاه قضایی هم وارد قصه شد ودر برخی استانها، مقامات قضایی صراحتا خبر از «افشای سوالات کنکور» دادند و گفتند با باندهایی که این سوالات را به قیمتهای کلان می فروختند، برخورد قانونی کرده اند.
اخبار حواشی کنکور بسیار زیاد بود. در یک استان نابرخوردار، تجهیزات تقلب کشف شده در جلسه کنکور جنجالی و از آخرین تجهیزات تقلب و تخلف در کنکور در اخبار تصویری متعدد رسانه ها رونمایی شد. البته در طرف مقابل هم تلاش شد تا جلوی استفاده از تجهیزات تقلب در کنکور گرفته شود.
در این رابطه رئیس سازمان سنجش در شبکه یک گفت : با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان توانستیم دستگاهی را به نام آشکارساز را با مهندسی معکوس بسازیم و سیگنال دستگاه‌های تقلب را پیدا کنیم. به تمام مراکز آزمون اطلاع داده شد تا از این دستگاه استفاده کنند و به محض روشن شدن دستگاه تقلب آن را شناسایی کرده و سپس فرد متخلف را تحویل مراجع قضایی کنند.
پلیس فتا هم گفت ما دنبال برخورد با متقلبان کنکوری هستیم. سرهنگ رامین پاشایی معاون پلیس فتای فراجا درباره فروش ادوات و تجهیزات تقلب در کنکور اظهارکرد:در این مورد نیز پیش از برگزاری کنکور با چند مورد از این موارد که اقدام به تبلیغ فروش کرده بودند، برخورد شد. همچنین در طول برگزاری کنکور سراسری نیز در چند مورد معدود، تعدادی از این ادوات از شرکت‌کنندگان در کنکور کشف و ضبط شد. این موارد شامل تجهیزات هوشمند نظیر میکروچیپ، گوشی و ... بود که مورد شناسایی قرار گرفت.
پاشایی ادامه داد:این افراد عمدتا از غفلت مراقبین در کنکور استفاده کرده و اقدام به استفاده از این تجهیزات کرده بودند که بازداشت شدند. در بررسی لوازم همراه این افراد نیز برخی از تصاویر و ادله دیجیتال استخراج شد.
اقدامات پلیسی، آشکارساز تقلب یا تجهیزات جدید مقابله با تخلفات کنکور چاره وضعیت نابسامان نبود. به این وضع نابسامان، مجلس هم ورود کرد. شیوا قاسمی‌پور، نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون آموزش درباره پیگیری‌های مجلس از حواشی مطرح شده درباره کنکور امسال گفت: پیگیر مسائل پیش آمده برای کنکور امسال هستم، تمام تخلفاتی که این روزها درباره کنکور گفته می‌شود را مد نظر دارم و دنبال مستندات آن هستم. من امروز پیگیری کردم و مکتوب نامه‌ای برای دکتر پورعباس نوشتم تا ایشان به کمیسیون آموزش مجلس درباره حواشی کنکور اخیر گزارش کاملی بدهد، رونوشت همین نامه را برای وزیر علوم و رئیس کمیسیون آموزش مجلس هم فرستادم.
سازمان سنجش در مقابل این سوالات البته موضع همیشگی خود را دارد. مثلا پورعباس رئیس سازمان سنجش آموزش کشور از شناسایی ۴۸۰ متخلف کنکور امسال خبر داده و بدون اینکه مسئولیت مشکلات کنکور امسال را به عهده بگیرد، می گوید: اما تقلب به معنای افشای سؤالات یعنی اینکه داوطلبان قبل از آزمون به سؤالات دسترسی داشته باشند، امکان ندارد. تا اینجا می‌توان قسم خورد که تا حالا اتفاق نیفتاده است و تا جلسه آزمون هیچ کس سؤالات را ندیده است.
با قسم خوردن، شاید بتوان گفت وجدان گوینده راحت می شود ولی در افکار عمومی آیا قسم خوردن برای عدم تقلب، کافی است؟ کامنتهایی که کاربران خبرآنلاین زیر نظرخواهی درباره مسایل و حواشی کنکور گذاشته اند، چیز دیگری می گوید.
برخی سمن ها مانند کمیسیون دیده بان شفافیت هم می گویند ابعاد تازه ای از تخلفات در کنکور را یافته اند. در این رابطه علی امرایی، عضو کمیسیون آموزش دیده‌بان شفافیت و عدالت با اشاره به حواشی لو رفتن سوالات کنکور قبل از شروع آزمون ادامه می‌دهد: «در بسیاری از آزمون‌ها لو رفتن سوالات قبل از برگزاری آزمون منتفی است، اما امسال بسیاری مدعی شدند که سوالات گروه تجربی در ساعات چهار الی پنج صبح لو رفته است، حتی معلمی ادعا کرد که صبح آزمون دانش‌آموزان از او خواسته‌اند سوالات را حل کند، این معلم در فضای مجازی مدعی شد که به هیچ کدام از سوال‌ها پاسخ نداده و بعد از اینکه سوالات در کانال‌های مختلف منتشر شد، متوجه می‌شود همان سوال‌هایی است که صبح به او داده بودند. این معلم این مواجهه با سوالات کنکور را در استوری اینستاگرام خود منتشر کرده بود.»
امرایی یادآور می‌شود: «اینکه کسی ادعا می‌کند قبل از کنکور سوالات به دستش رسیده است قطعاً به عواقب قضایی آن آگاه است، چون می‌داند اگر حرفش دروغ باشد، مجرم شناخته می‌شود، بنابراین اگر کسی با این وضعیت چنین موضوعی را مطرح می‌کند حتما قابل بررسی است. لذا ادعاهای قبل از آزمون باید به‌طور دقیق بررسی شود تا صحت آن‌ها مشخص شود، ادعاهایی که نه رد شده و نه تایید شده است، پلیس فتا و نهادهای امنیتی باید در این مسئله ورود کنند تا ابعاد کامل آن مشخص شود و اکنون با قسم خوردن کاری حل نمی‌شود چرا که سوگند از ادله اثبات دعوا است و در زمان دادرسی قضایی و محاکمه به کار می‌آید.»
فشار افکار عمومی، برخی نمایندگان مجلس و البته سر و صدایی که در فضای شبکه های اجتماعی بلند شده بود، واداشت تا دولت نیز نسبت به مساله واکنش نشان دهد. سید ابراهیم رئیسی، در جلسه هیئت دولت با اشاره به برخی شبهات مطرح شده درباره کنکور ۱۴۰۱، گروهی به ریاست معاون اول رئیس جمهور را مأمور تحقیق و بررسی دقیق ابعاد این موضوع کرد و گفت: کنکور نقطه اطمینان مردم به سازوکارهای سنجش و پذیرش دانشجو در کشور است و نباید اجازه دهیم هیچ خدشه‌ای به این اعتماد وارد شود.این کار جایز نیست.
با این حال سه‌شنبه‌ای که گذشت هیات منتخب رئیس‌جمهور برای بررسی شبهات کنکور اعلام کرد که با اطمینان می‌گوییم حق هیچ داوطلبی در کنکور ۱۴۰۱ تضییع نشده است. با این تفاسیر باید صبر کرد و دید که نتیجه شکایات و پیگیری‌های موردی داوطلبان کنکور امسال به کجا می‌رسد.
۴۷۲۳۱
نظر شما