مریم صدرالادبایی، الناز محمدی: افزایش کرایه‌های تاکسی در چند ماه اخیر یکی از موضوعاتی بوده که تعداد زیادی از مسئولان کشور، از اعضای شورای شهر گرفته تا استانداری و فرمانداری در مورد آن اظهارنظر کرده اند؛ اما در این میان این مردمند که هنوز هم سوالاتی در مورد چگونگی افزایش این کرایه ها دارند و شاید هنوز هم این ابهام در آنها وجود دارد که چرا باید حالا، دوبرابر قبل، برای کرایه‌های تاکسی و حمل و نقل عمومی پول بپردازند.
برای بررسی بیشتر این موضوع، از فضل الله اسلامی، مدیرعامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران دعوت کردیم که مهمان ما در کافه خبر باشد. اسلامی در گفتگو با ما گفت که هنوز امیدوار است دولت یارانه مخصوصی را برای حمل و نقل عمومی در نظر بگیرد. او معتقد است که یارانه نقدی‌ای که در حال حاضر به مردم داده می‌شود کافی نیست و برای حل مشکل افزایش کرایه تاکسیها باید حمل و نقل عمومی ما ارتقا پیدا کند تا جایی که مردم از تاکسی کمتر استفاده کنند. او میگوید که به طور کلی تاکسی در فرهنگ ما به جایگاه مناسب خود نرسیده است. تاکسی در تعریف خود این وظیفه‌ای که الان دارد، ندارد و تقریبا میتوان گفت که در هیچ جای دنیا، تاکسی به این صورتی که در ایران هست، نیست.
مشروح گفتگوی مارا با این مسئول شهری می‌خوانید.
آقای اسلامی افزایش کرایه‌های تاکسی در یک ماه اخیر، حرف و حدیث‌های بسیاری به دنبال داشت که باعث شد دوباره اعضای شورای شهر و البته مردم در این مورد سخن سر بدهند. همانطور که خودتان هم می‌دانید، موضوع افزایش کرایه‌ها هم در بخش تاکسیها و هم در بخش حمل و نقل عمومی، یکی از موضوعاتی بود که سازمان‌های زیادی را درگیر خود کرد و هنوز هم گاهی اختلافاتی میان این سازمانها در این مورد به چشم می‌خورد. فکر می‌کنید چه شد که این اتفاقات افتاد؟ با توجه به اینکه ما این افزایش قیمتها را در مورد بیشتر کالاها داشته‌ایم، اما افزایش کرایه تاکسیها، روند پر پیچ و خم‌تری را داشت.
برای پاسخ به این سوال، لازم می‌دانم که این موضوع را ریشه‌ای‌تر بررسی کنم. از نظر من، به طور کلی تاکسی در فرهنگ ما به جایگاه مناسب خود نرسیده است. تاکسی در تعریف خود این وظیفه‌ای که الان دارد، ندارد. تقریبا می توان گفت که در هیچ جای دنیا، تاکسی به این صورتی که در ایران هست، وجود ندارد؛ هیچ جا نیست که در تاکسیها، دونفر غریبه کنار هم بنشینند. در حال حاضر، استانداردترین تاکسی در کشور، تاکسیهای تلفنی‌اند. بنابراین خیلی از مشکلات به همین نبودن تاکسی در جایگاه خودش برمی‌گردد. موضوع دیگر این است که در حال حاضر چهار و نیم میلیون جابجایی توسط تاکسیها در روز و در شهر تهران صورت می‌گیرد. از سوی دیگر هشتاد هزار خودرو و تاکسی، 110 هزار راننده تاکسی و سی هزار راننده کمکی به همراه راننده‌های تاکسی تلفنیها، حدود نیم میلیون راننده تاکسی در شهر تهران وجود دارند که با خانواده‌هایشان بیشتر هم می‌شوند. پس ما می‌بینیم که یک میلیون نفر آدم تاثیرگذار در شهر تهران وجود دارد که اگر آنها را خوب مدیریت کنیم، وضع خیلی فرق خواهد کرد. حالا به سوال شما می‌رسیم. ببینید! نرخ یک پروسه خاص خود و نیاز به کار کارشناسی زیاد دارد که به تصویب برسد؛ مثلا مسافت، چراغهای قرمز، تعداد جابجایی مسافر، مسیرهای پرشیب یا کم شیب و ... در تصویب یک نرخ برای یک خط تاکسی تاثیرگذار است. وقتی یک نرخ در سازمان تاکسیرانی تصویب شد، به معاونت حمل و نقل ترافیک و شهرداری می‌رود و بعد از آن به شورای شهر و کمیسیونهای مختلف آن می‌رود و در آنجا تصویب می‌شود و بعد به فرمانداری می‌رود، بعد از تایید فرمانداری، دوباره به شهرداری تهران می رود و اجرایی می شود. در حال حاضر دو گروه وجود دارند: مردم و تاکسیرانها. ما خودمان را در گروه مردم قرار می‌دهیم؛ ما به عنوان مردم دوست نداشتیم که کرایه‌ها افزایش پیدا کند؛ ضمن اینکه موافق سیاست استفاده بیشتر مردم از حمل و نقل عمومی هم نبودیم چون اگر بخواهیم که مردم از حمل و نقل عمومی بیشتر استفاده کنند، باید کیفیت آن را هم بالا ببریم و تسهیلات دیگری را هم به آنها بدهیم. مثلا در حال حاضر در بسیاری از کشورهای دنیا، یارانه حمل و نقل وجود دارد؛ یعنی مثلا همه یارانه‌هاشان حذف شده ولی برای سفرهای با حمل و نقل عمومی، یارانه‌هایی در نظر گرفته شده است.
یعنی شما فکر می‌کنید اگر ما می‌خواهیم که این کرایه‌ها افزایش پیدا نکند یا اینکه مردم را به استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی ترغیب کنیم، باید یارانه‌های مخصوص برای آن در نظر بگیریم؟
بله ما همان موقع هم اعتقادمان بر این بود و هنوز هم امیدواریم که یارانه مخصوصی برای حمل و نقل عمومی در نظر گرفته شود. ما همچنان امیدواریم در مورد سی ان جی، یارانه مخصوصی در نظر گرفته شود. در حال حاضر سیاستها به سمتی دارد پیش می‌رود که اساسا استفاده از سی ان جی در تاکسیها به صرفه نیست؛ الان در مقایسه با بنزین چهارصدتومانی و سی ان جی سیصد تومانی، بنزین به صرفه‌تر است چرا که مدت زمانی که افراد در پمپ بنزین‌ها معطل می‌شوند کمتر از مدت مشابه در جایگاه‌های سی ان جی است، مدت پیمایش بنزین در مقایسه با سی ان جی بیشتر است، خودروی بنزین دار در مقایسه با خودروی سی ان جی دار، در شیب‌های تهران راحتتر حرکت می‌کند و ... . من معتقدم وقتی که ما سیاستهایمان درست نباشد، ناوگان بزرگی مانند راننده تاکسیها به ما اعتماد نخواهند کرد. از طرف دیگر ما داریم کارهایی می‌کنیم که ناوگان عمومی را نو کنیم، خودروهای با کیفیت بالاتر و مدل‌های بالاتر به ناوگان اضافه کنیم تا مردم هم در قبال رضایت کامل داشته باشند.
اما در حال حاضر هم خودروهایی که به عنوان تاکسی استفاده می‌شوند، امکاناتی دارند که امکان استفاده از آنها هم توسط مردم وجود ندارد؛ مثلا در حال حاضر این سوال در میان مردم وجود دارد که چرا وقتی سوار تاکسیها می‌شوند، راننده تاکسیها حتی کولر آنها را هم روشن نمی‌کنند!
ما باید بپذیریم که وقتی می‌خواهیم با ماشین سریعتر برویم، راحتتر باشیم و کولر آن هم کار کند، باید پول بیشتری بپردازیم. هواپیما، تاکسی و اتوبوس هرکدام تعاریف مخصوص به خودشان را دارند. اما موضوعی که در این میان وجود دارد این است که ما امسال موضوع هدفمند کردن یارانه‌ها در بخش سوخت را بررسی کردیم و دیدیم که خب بنزین صدتومانی، چهارصد تومان شد، سی ان جی 40 تومانی، 300 تومان شد؛ یعنی قیمت بنزین چهاربرابر و سی ان جی هفت برابر شد. و در این میان، برخی راننده تاکسیها، از بنزین 700 تومانی استفاده می‌کنند که میانگین قیمت هر لیتر برای آنها 550تومان می‌شود. ما این موضوع را که بررسی کردیم، دیدیم که این اتفاق، 30 تا 35 درصد، اثر مستقیم در افزایش نرخ دارد. همه اینها باعث شد که حتی در مکالمه تلفنی دکتر چمران با رئیس جمهور هم قرار شود که نرخ کرایه تاکسیها، 15 درصد قبل از عید و 15 درصد در اردیبهشت ماه افزایش پیدا کند که البته تیرماه عملی شد و همه اینها هم به خاطر 30 درصد اثری بود که افزایش قیمت سوخت، به تاکسیها تحمیل کرده بود؛ الان هم به جرات می‌توانم بگویم که با همه اینها هم، قیمتی که در حال حاضر از مردم بابت کرایه تاکسی گرفته می‌شود، همان قیمت سال 89 است و در اصل هیچ افزایشی نداشته‌ایم.
اما به هرحال این میزانی که به کرایه تاکسیها اضافه شد، به چشم مردم آمد و خیلی‌هایشان را ناراضی کرد.
موضوعی که وجود دارد این است که به هرحال شهروندان دوست ندارند که افزایش قیمتی وجود داشته باشد اما خلط مبحثی که در این میان شد این بود که مردم احساس کردند که رانندگان تاکسی از مصوبه جدید تخلف می‌کنند. قبل از توضیح بیشتر این موضوع باید بگویم که در مورد هدفمند کردن یارانه‌ها، یک سال و شش ماه کار کارشناسی شد و به مردم اطلاع رسانی شد که قیمتها تغییر خواهد کرد اما در مورد تاکسیها این اطلاع رسانی انجام نشد و این باعث شد که هم مردم و هم سازمان تاکسیرانی غافلگیر بشوند. اما بررسی‌ای که ما کردیم به این نتیجه رسیدیم که رانندگان تاکسی نه تنها تخلفی ندارند، بلکه گاهی این افزایش قیمتها را هم نمی‌گیرند از مسافران. اما سازمان بازرسی این گزارش ما را نپذیرفت و 261 خط را توسط بازرسان خود بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که 252 خط هیچ تخلفی ندارند، در ده خط تخلف دیده شد، مثلا در یک خط، یک راننده 25 تومان بیشتر گرفته بودند. در مجموع می‌خواهم بگویم که نزدیک به 95 درصد از راننده تاکسیها، هیچ تخلفی نداشتند اما موضوعی که باعث ابهام میان شهروندان شده بود این بود که به همه اطلاع رسانی نشده بود که 15 درصد به کرایه‌ها اضافه شده و خیلی‌ها فکر می‌کردند که رانندگان تاکسیها، تخلف می‌کنند و کرایه اضافه می‌گیرند. از نظر من دولت باید هزینه تاکسی، مترو و اتوبوس را بدهند تا ما افزایش قیمت ندهیم، یا اگر هم ندهند و ما هم افزایش ندهیم، دیگر تاکسیرانها از این کار کنار می‌روند و خب این به نفع هیچکس نیست.
جدای از این، موضوعی که وجود دارد این است که در برخی خطوط، خیلی بیشتر از 15 درصد به کرایه‌ها اضافه شده و اعتراض مردم هم دقیقا همینجاست.
مصوبه، معدل 15 درصد افزایش را درنظر گرفته است. مثلا 375 تومان، 15 درصدش می‌شود 455 تومان و خب چون دیگر پنج تومانی گیر نمی‌آید، ما 14 درصد افزایش دادیم و 450 در نظر گرفتیم. بالعکسش هم وجود داشته است که مثلا به همین خاطر و یا به دلیل اینکه در برخی مسیرها، افزایش مسیر وجود داشته است، مثلا کرایه آن 18 درصد افزایش یافته است.
اما برخی مسیرها هستند که کرایه تاکسی‌هایشان از 700 تومان به هزار تومان افزایش یافته است که خب این بیشتر از همان 18 درصدی است که شما می‌گویید؛ این موضوع را باید چگونه توجیه کرد؟
خب اینطور می‌شود 30 درصد افزایش. به هرحال باید رفت و اینها را بررسی کرد. ولی باید گفت که وقتی مثلا در سازمان تاکسیرانی، فردی اشتباه می‌کند و نرخی را به اشتباه به تصویب می‌رساند، نباید رانندگان را مواخذه کرد. ما به مردم گفتیم که نرخ های تاکسیها در سایت سازمان و در همه پایانه‌ها و خطوط روی تابلوها وجود دارد، پس می توانند به آنها رجوع کنند و اگر تخلفی دیدند به ما گزارش کنند. اما اینکه کرایه‌ای از 700 بشود هزار تومان، باید بررسی شود و اگر اینطور باشد گزارش می‌شود و درست می‌شود.
آقای اسلامی اینطور که به نظر می‌رسد در چندماه اخیر، هم رسانه‌ها و هم برخی مسئولان بیشتر، اعتراضات مردم را شنیدند تا مشکلاتی که رانندگان تاکسی دارند. در حال حاضر بحثی که از طرف راننده‌ها وجود دارد این است که غیر از سوخت، تمام هزینه‌های خودروها مانند تعمیرات و تجهیزات و ... هم افزایش پیدا کرده و دولت هم توجه خاصی به این بخش نشان نمی‌دهد. نظر شما در این مورد چیست؟
بله در حال حاضر قیمت روغن، کلاچ، لاستیک و خیلی از اجناس دیگر چند برابر شده‌است. ما اجناسی داریم که از 40 درصد تا 200 درصد افزایش داشته است. یک تصمیم اقتصادی برای کشور گرفته شده و طبیعی است که تبعات اجتماعی هم دارد و همه باید آن را بپذیریم. باید ببینیم که اگر برای یک فرد 40 هزار تومان مثلا در ماه یارانه در نظر گرفته شده، جوابگوی هزینه حمل و نقل او هم است یا خیر. یعنی 15 درصدی که به کرایه‌ها اضافه شده، تامین می‌شود یا خیر.
برآوردی که از نظرات مردم شده این است که خیر، جوابگو نیست.
بله جوابگو نیست ولی من نمی‌توانم جواب آنها را بدهیم. رانندگان تاکسی هم جزو همین جامعه‌اند و واقعا کار سختی است و مسئولیت بالایی را می‌طلبد. از طرف دیگر هم جریمه‌های سنگین برای آنها وجود دارد. من معتقدم که برای حل این مشکل باید حمل و نقل عمومی ما ارتقا پیدا کند تا جایی که مردم از تاکسی کمتر استفاده کنند. مثلا در شهر سئول کره، سهم استفاده از تاکسیها شش درصد است و درصد مشابه در ایران 22 است و این به نفع مردم نیست.
47/231
نظر شما