کم​رای​ترین و پر رای​ترین وزرای کابینه دهم چه کسانی هستند؟

نسرین وزیری: به عبارت دیگر اگرچه هیچ وزیری در دولت دهم تا کنون همچون وحیدی نتوانسته است، 227 رای اعتماد از مجلس بگیرد اما به نسبت نمایندگان حاضر در جلسه بررسی صلاحیت او، وزیر دفاع تنها 83 رای بیش از نصاب کسب کرد در حالی که غضنفری با کسب 218 رای اعتماد، 94 رای بیش از نصاب را در سبد آرای خود جای داد.

جالب آنکه در حالی غضنفری از این منظر به پر رای اعتمادترین وزیر کابینه دوم احمدی نژاد بدل شده است که در اولین دور از رای گیری برای این کابینه به عنوان وزیر بازرگانی، مخالفینی جدی داشت و تنها 158 رای (14 رای بیش از نصاب) کسب کرد. اتفاقا همین قاعده کم و بیش در مورد دیگر وزرای وزارتخانه​های جدیدالتاسیس نیز صدق می​کند. کما اینکه یکباره آرای نمایندگان به عبدالرضا شیخ​الاسلامی از 193 رای در تصدی وزارت کار به 204 رای در تصدی وزارت «کار، رفاه و تعاون» افزایش یافت. محمد عباسی هم که به عنوان وزیر تعاون، 163 رای اعتماد اخذ کرده بود، با 165 رای به عنوان وزیر ورزش انتخاب شد.

تنها استثناء، علی نیکزاد است که زمانی به عنوان وزیر مسکن، 219 رای اعتماد گرفت اما به عنوان وزیر راه و شهرسازی که با ادغام دو وزارتخانه مسکن و راه تاسیس شده است، 205 رای را از آن خود کرد. البته اختلاف آرای وی از حد نصاب نشان دهنده رشد وی در میان دیگر وزرا بود. چه انکه از 75 رای بیش از نصاب، به 86 رای رسید.

در مورد وزارتخانه​هایی هم که با عزل و نصب یا عدم رای اعتماد و استیضاح مواجه بودند، همواره وزیر بعدی در کسب رای اعتماد موفق​تر بوده است. نمونه بارز از این دست آرای رستم قاسمی دومین وزیر پیشنهادی نفت است که 216 رای اعتماد (92 رای بیش از نصاب) به نسبت مسعود میرکاظمی که 147 رای اعتماد (3 رای بیش از نصاب) کسب کرده بود را اخذ کرد.

البته این قاعده هم یک استثنا دارد و آن هم علی​اکبر صالحی دومین وزیر خارجه دولت دهم است. چه آنکه منوچهر متکی با اخذ 173 رای وزیر شد اما صالحی 146 رای کسب کرد.

البته تفاوت آرای نمایندگان به این دو نفر بیش از آنکه متوجه کارآمدی و توانمندی​هایشان در عرصه دیپلماسی باشد، متاثر از جو حاکم بر مجلس بود. صالحی در شرایطی برای اخذ رای اعتماد به مجلس معرفی شد که نمایندگان گلایه​های جدی از رئیس جمهور داشتند. مشابه اتفاقی که برای حمید سجادی نخستین وزیر پیشنهادی ورزش رخ داد. به گفته محمدقسیم عثمانی نماینده بوکان، او با اینکه از بدنه ورزش، یک قهرمان ملی و مدیر ورزشی بود تنها 87 رای از مجلس گرفت اما عباسی که به زعم مخالفانش در مدیریت وزارت تعاون موفق نبوده، هیچ سابقه ورزشی مشخصی هم نداشت، 165 رای اعتماد گرفت که می​شد کمی کمتر از دو برابر رایی که به سجادی داده شد!

فارغ از ادله تصمیمات کارشناسی یا سیاسی مجلس در ارائه رای اعتماد به وزرای پیشنهادی دولت، اگر بخواهیم وزرای کابینه دهم را به نسبت رای اعتماد ارائه شده به آنها برشماریم، احمد وحیدی وزیر دفاع پر رای اعتماد ترین و علی​اکبر صالحی وزیر امورخارجه کم رای اعتمادترین است.

بر این اساس ترتیب وزرای کابینه دهم از پررای اعتماد ترین به کم رای اعتمادترین در هشت بار ترمیم کابینه به این شرح خواهد بود:

احمد وحیدی(227)، مرتضی بختیاری(225)، شمس​الدین حسینی (224)، مهدی غضنفری(218)، حمیدرضا حاجی​بابایی (217)، رستم قاسمی(216)، مجید نامجو (210)، علی نیکزاد(205)،  عبدالرضا شیخ​الاسلامی (204)، صادق خلیلیان(202)، رضا تقی​پور(197)، حیدر مصلحی(194)، محمد حسینی(194)، کامران دانشجو (186)، مصطفی محمدنجار(182)، مرضیه وحید دستجردی(175)، محمد عباسی(165) و علی​اکبر صالحی(156).

اما اگر مبنا را بر اساس آیین​نامه داخلی مجلس، میزان تفاوت آرا بیش از حد نصاب قرار دهیم، شاهد این ترتیب در چینش وزرای کابینه دهم خواهیم بود:

مهدی غضنفری (94+)، رستم قاسمی (92+)، علی نیکزاد (86+)، احمد وحیدی(83+)، حمیدرضا حاجی بابایی (83+)، مرتضی بختیاری (81+)، عبدالرضا شیخ​الاسلامی (80+)، شمس الدین حسینی(80+)، مجید نامجو (77+)، صادق خلیلیان (66+)، رضا تقی​پور (53+)، حیدر مصلحی (50+)، محمد حسینی(50+)، کامران دانشجو (40+)، محمد عباسی (41+)، مصطفی محمدنجار(38+)، مرضیه وحیددستجردی (31+) و علی​اکبر صالحی(24+).

جالب آنکه در هر دو مورد مقایسه، وزیر امورخارجه کم رای ترین وزیر کابینه است. مبنای این رتبه بندی را در جدول زیر ببینید:

 توضیح جدول:

نصاب آرای وزرای پیشنهادی از محاسبه نصف بعلاوه یک آرای ماخوذه به دست می​آید. از این رو مبنای تفاوت آرای وزرای پیشنهادی از نصاب در جدول فوق، به نسبت تعداد متغیر نمایندگان حاضر در جلسه و آرای ماخوذه است.

لازم به ذکر است که نخستین رای گیری برای کابینه دهم در 12 شهریور 88 و با حضور 286 نماینده برگزار شد. دومین رای​گیری برای تعیین سه وزیر باقی​مانده از کابینه در 24 آبان 88 و با حضور 265 نماینده برگزار شد. رای گیری برای انتخاب صالحی با حضور 243 نماینده در 10 بهمن 89 و رای گیری برای نیکزادر در کسوت وزیر راه و شهرسازی در 5 تیر 90 و با حضور 237 نماینده برگزار شد.

همچنین جلسه روز 12 مرداد ما برای بررسی صلاحیت چهار وزیر نفت، صنعت و تجارت، رفاه و کار و تعاون و ورزش با حضور 246 نماینده برگزار شد. این در حالی است که صلاحیت حمید سجادی نخستین وزیر پیشنهادی ورزش در 31 خردادماه 90 با حضور 247 نماینده بررسی شده بود.

*ردیف​هایی که با رنگ زرد متمایز شده​اند معرف وضعیت دومین وزرای پیشنهادی برای تصدی یک وزارتخانه هستند. وزارتخانه​هایی که نخستین فرد برای تصدی آنها موفق به کسب رای اعتماد نشده (مثل وزارت رفاه) و یا نخستین وزیر برکنار شده است (مثل وزارت خارجه).

/29