گالبرایت کتابی دارد به نام «نظریه قدرت همسنگ» که میگوید وقتی دو کشور با یکدیگر مبادله میکنند، درصورت داشتن قدرت اقتصادی برابر، هر دو طرف سود میبرند. اما وقتی سطح قدرت اقتصادی آنها متفاوت است، حتما آن کشور دارای قدرت اقتصادی بالاتر از مزایای تجارت بهره بیشتر میبرد. نظریه پربیش میگوید: دو کشور وجود دارند؛ کشورهای مرکز و کشورهای پیرامون. کشورهای مرکز همان صنعتیها هستند که قدرت اقتصاد بالا دارند و کشورهای پیرامون به کشورهای در حال توسعه میگویند. طبق این نظریه ازطریق رابطه مبادله، منافع تجارت از کشورهای پیرامون به کشورهای مرکز انتقال مییابد.
با بررسی آن، مشاهده میکنیم گروه اول تولیدکنندگان مواد خام هستند که قیمت آنها نسبت به محصولات صنعتی، در حال کاهش است. این مبادله مزایای تجارت را از این کشورها به کشورهای مرکز انتقال میدهد، پیوستن به سازمان تجارت جهانی، زمانی خوب است که یک اقتصاد حرفی برای گفتن داشته باشد. در اقتصاد ایران بیشتر واردات صنعتی، منشأ بیرونی دارند و کالای تولیدی نیز حتی کفاف مصرف را نمیدهد و تمام اینها در حالی است که ما واردکننده محصول کشاورزی هستیم. کشاورزی فعلی ما پاسخگوی پیوستن به WTO نیست. زمینها خرد و غیرمکانیزه است. باید اول زمینهها را تجمیع کرد و تعاونیهای کشاورزی تشکیل داد تا با بهرهوری بالاتر، تولید کشاورزی انجام شود. درمورد صنعت نیز همین است.
پرسش اینجاست که دولت در دهه 40 صنعت را با یارانه راه انداخت اما چرا هنوز صنعت نتوانسته روی پای خودش بایستد؟ موضوع حمایت از صنایع نوپا سالهاست در کشور ما ادامه دارد و هنوز صنعت به کمک دولت وابسته است. با این صنعت و با آن کشاورزی، پیوستن به سازمان تجارت جهانی چه حاصلی دارد؟ حاصل آن بیکاری است چون عده زیادی فرصت شغلی خود را در بخشهای صنعت و کشاورزی از دست میدهند. پیوستن به WTO چه لطفی دارد؟
باید اول توان اقتصادی را بالا برد و سپس به WTO پیوست. آلمان بههرحال میتواند کالا صادر کند و صادراتش چندان ربطی هم به پایینآمدن تعرفه واردات در کشورهای واردکننده ندارد؛ سوال اینجاست که ما میخواهیم چه چیزی صادر کنیم؟ الان مشکل اقتصاد ما، واردات است که در حال شکستن کمر اقتصاد است. بیکاری موجود، حاصل واردات است. پیوستن به سازمان تجارت جهانی، تعرفههای ما را کمتر و واردات را بیشتر میکند. نتیجهاش تشدید بیکاری است. کسانی که پیوستن به WTO را تبلیغ میکنند این واقعیات را در نظر نمیگیرند. پیوستن به WTO برای کسی که قدرت تولید ندارد سبب له شدن او میشود.
نظر شما