فرد وقتی خودکشی می کندکه دچار خلا اجتماعی شده باشد

انسیه فرمهینی :خودکشی پدیده ای اجتماعی است که در اثر ناامیدی ، افسردگی یا تجربه های ناموفق در زندگی شخص ، پدید می آید . دکتر امان الله قرائی مقدم- استاد دانشگاه وعضو انجمن جامعه شناسی ایران- معقتد است که خودکشی تحت تاثیر عواملی چون اقتصاد ، مذهب ، سن ، جنسیت و... قرار دارد که تغببر هر یک از آنها نقش تعیین کننده ای در آسیب پذیری فرد و شکل گیری این پدیده ی اجتماعی دارد.

تاثیر عوامل اجتماعی  دربالارفتن آمار خودکشی را چگونه می بینید؟

خودکشی صرفا یک پدیده ی اجتماعی است . وقتی ارزش ها وهنجار های فرهنگی فرو بریزد ، باورها و اعتقادها ضعیف بشود ، عصبانیت ، پرخاشگری و قاعده مندی از بین برود و به عبارت کلی جامعه مریض شود ، آمار خودکشی بالا می رود .

فرد وقتی به خودکشی دست می زند که دچار خلا اجتماعی شود . یعنی تنها ، بی هویت و دچار سرخوردگی شدید شود. زمانی که همبستگی فرد با اطرافیان ، جامعه و با کسانی که با آنها درارتباط است قطع شود، مثل یک بادکنک در آسمان رها شده و می ترکد . بادکنک ها را نخ هایی مثل پدر ، مادر ، خواهر ، شوهر ، بچه  و ... نگه می دارد . هرچه قدر فرد نخ ها ی نگهدارنده بیشتری داشته باشد ، احتمال خودکشی کمتر می شود . وقتی یکی یکی این نخ ها کنده شود ، فرد مثل یک بادکنک بالا رفته و به سمت خودکشی نزدیک می شود.

ریشه اصلی خودکشی چیست؟

اساس خودکشی بر همبستگی استوار است . همبستگی دو نوع است : همبستگی خودخواهانه و همبستگی    دگر خواهانه . همبستگی خودخواهانه یعنی فرد به چیزی به جز خودش فکر نمی کند . مثل عاشق هایی که به خاطر معشوقشان خودکشی می کنند  . وقتی همبستگی خودخواهانه از حد معینی بالا رور ، فرد به خودکشی دست می زند .

نوع دیگر خودکشی توسط کسانی انجام می شود که به خاطر دیگران خودشان را فدا می کنند ( همبستگی دگرخواهانه ) . مثلا خودکشی هایی که در جنگ جهانی دوم توسط خلبانان ژاپنی با اصابت هواپیمای خودشان به کشتی های آمریکایی صورت می گرفت . معمولا در زمان جنگ ، خودکشی کاهش می یابد چون همبستگی زیاد می شود . بعد از جنگ نیز خودکشی بالا می رود ، چون همبستگی کم می شود .

مکان زندگی افراد میتواند تاثیری روی خودکشی داشته باشد؟

در بعضی جاها خودکشی مصداقی از شرافت است . نظیر ژاپن که موسوم به هاراگیری است . حسب بررسی در سنوات قبل ، در ایران بیشترین خودکشی ها در استان های ایلام ، کرمانشاه ، کردستان و همدان انجام می شد .پیش ترآمارخودکشی  نسبت 12 در هر هزار نفر بود . مسئله ازدواج ها ی اجباری ، تهمت و سرزنش ها ، اعتیاد و فقر ، عوامل افزایش خودکشی است.

  چه میزان از خودکشی را میتوان به مشکلات اقتصادی نسبت داد؟

در بحران های اقتصادی خودکشی بالا می رود . مثلا در ایران واقعه ی دلار (سقوط قیمت دلار) بعد از انقلاب موجبات خودکشی برخی را فراهم آورد یا در بحران اقتصادی جهانی در سال های 1922 تا 1933 نیز آمار خودکشی بالا رفت . به عبارت دیگر یکی از عوامل اصلی خودکشی به اقتصاد معطوف است .

  اعتقادات مذهبی چقدردر پیشگیری از خودکشی موثر است؟

 اعتقادات مذهبی از عوامل مانع  خودکشی است . مثلا خودکشی در بین پروتستان ها بیشتر از خودکشی در کاتولیک هاست .چون کاتولیک ها به کلیسا می روند . همین جمع شدن ، دور هم بودن ها و خبر دار شدن از حال و روز همدیگر ، عاملی است که خودکشی را کاهش می دهد . اعتقادات مذهبی مثل اقتصاد در خودکشی یک اصل است . وقتی مذهب و دین ضعیف شود خودکشی بالا می رود و بالعکس خودکشی در ایام مذهبی کمتر دیده می شود.حتی فصول سال در این امر تاثیر گذار است. مثلا خودکشی از آخر اردیبهشت تا اوایل زمستان بیشتر و در فروردین و اسفند کمتر است .

 طبق آمار، خودکشی در مردان دو برابر خودکشی در زنان اعلام شده است. چرا مردان بیشتر در معرض خودکشی هستند؟

خودکشی در مردان با خودکشی زنان فرق می کند . درمردان عامل اقتصادی ، فشارهای کاری ، تورم ، بیکاری ، درماندگی در خصوص آینده ی فرزندان باعث افزایش خودکشی می شود . ضمن اینکه معمولا زنان ژست خودکشی می گیرند . مثلا با قرص خودکشی می کنند . اما مردان با حلق آویز کردن یا خوردن سم وارد خودکشی می شود که احتمال موفقیتشان بیشتر است . به همین خاطر میزان موفقیت خودکشی زنان کمتر است .البته در ایلام زنان با خودسوزی و خوردن گچ خودکشی می کنند که از بدترین نوع خودکشی است .

4545