در این مطلب صرافی های متمرکز و غیرمتمرکز را معرفی میکنیم، از مزایا و معایب آنها میگوییم و در آخر به پاسخ این سوال که کدام یک بهتر است میپردازیم.
صرافی متمرکز (Centralized Exchange) چیست؟
همانطور که در والکس گفتهایم، صرافی متمرکز (CEX) یک پلتفرم معاملاتی است که زیر نظر قوانین دولتی مدیریت میشود و خرید و فروش ارز دیجیتال را به صورت متمرکز تسهیل میکند. صرافی متمرکز به دلیل عملکرد راحت و سرعت انجام تراکنشها در آن، میان معاملهکنندگان و سرمایهگذاران، محبوبیت زیادی پیدا کرده است.
مزایای صرافی متمرکز
حجم معاملات
صرافی متمرکز معمولاً نقدینگی بالایی دارد. به عنوان مثال، بایننس، به عنوان یک پلتفرم متمرکز، در روز بیش از 30 میلیارد دلار حجم معامله ثبت میکند. این صرافیهای فعال به تازهکارها تضمین میکنند که داراییهایشان دائماً مبادله شود. برای معاملهگران باتجربه نیز، امکان انتقال مقدار زیادی از دارایی به داخل یا خارج از صرافی را در عرض چند دقیقه فراهم میکنند.
ابزارهای متنوع
جدا از تنوع بالای ارزهای دیجیتال که صرافی متمرکز از آنها پشتیبانی میکند و علاوه بر مبادله یک دارایی با دارایی، امکانات بیشتری نیز ارائه میدهد مثل معاملات حاشیه، معاملات مشتقات ارز دیجیتال، وامدهی ارز دیجیتال و سایر موارد.
سهولت در استفاده
یکی از ویژگیهای جذاب اکثر صرافیهای متمرکز رابط کاربری آن است. با توجه به اینکه بیشتر تازهکارها با نحوه کار با ابزارهای مختلف و یا اصطلاحات مربوط به بلاک چین آشنا نیستند، این صرافیها طوری طراحی شدهاند که کاربران را برای انجام یک معامله آسان و پرسود راهنمایی کنند. برخی از صرافیهای آنلاین، قابلیت خرید و فروش آزمایشی را برای اجتناب از ضرر در بازار واقعی نیز در دسترس کاربران قرار دادهاند.
معایب صرافی متمرکز
احراز هویت
درحالی که احراز هویت میتواند از کلاهبرداریهای احتمالی جلوگیری کند اما برای کاربرانی که به دنبال حفظ حریم خصوصی در حین معامله هستند، صرافی متمرکز گزینه مناسبی نیست چرا که صرافیهای متمرکز کاربران را مشمول سیاستهای سختگیرانه احراز هویت میکنند.
کلید خصوصی
در حالی که صرافیهای متمرکز معاملات آسان، نقدینگی بالا و غیره را ارائه میدهند؛ داراییهای شما نیز در کیف پول مخصوص صرافی نگهداری میشوددرواقع آنها به کلید خصوصی و ارز دیجیتال شما دسترسی دارند. این دسترسی میتواند یک خطر امنیتی برای دارایی معاملهکنندگان و سرمایهگذاران محسوب شود.
هک
طی این سالها هرچه به ارزش ارز دیجیتال افزوده شده است، خطر مورد حمله قرار گرفتن سیستم صرافیها توسط هکرها نیز زیاد شده است. از آنجایی که صرافیهای متمرکز دارایی کاربران را در اختیار دارند، هدف اصلی هکرها هستند.
صرافی غیرمتمرکز (Decentralized Exchange) چیست؟
صرافی غیرمتمرکز (DEX) یک پلتفرم معاملاتی مبتنی بر بلاک چین است که در آن تراکنشها مستقیماً بین معاملهکنندگان انجام میشود. این صرافی در بستر آنلاین وظیفه اصلیاش ایجاد تراکنشها بین معاملهکنندگان بدون تأثیر واسطه است. در یک صرافی غیرمتمرکز، نهادهایی مثل بانکها یا سازمانهای دولتی قدرتی برای نظارت یا کنترل تراکنشهای درون سیستم ندارند. این صرافیها معمولاً به استخرهای نقدینگی و قراردادهای هوشمند متکی هستند که باعث میشوند معاملهکنندگان به راحتی ارزهای دیجیتال خود را با توکنهای مورد نظر موجود در استخر مبادله کنند.
مزایای غیرمتمرکز
حریم خصوصی و ناشناس بودن
کاربر برای استفاده از صرافی غیرمتمرکز نیازی به تأیید هویت ندارد و فقط مستلزم اتصال کیف پول و امضای تراکنش به صرافی است.
امنیت
صرافیهای غیرمتمرکز معمولاً به دو دلیل امنتر از صرافیهای متمرکز هستند. مورد اول کوتاه بودن دست هکرها به دارایی کاربران در صرافی است. دومین مورد این است که صرافی هیچ اطلاعات شخصی از کاربران خود ندارد.
یکپارچه سازی DeFi و NFT
DeFi و NFT دو مرز فضای بلاک چین هستند و صرافیهای غیرمتمرکز به کاربران اجازه میدهد تا به دنیای قراردادهای هوشمند و DAppهایی که خدمات مالی مختلف مثل وامدهی و همچنین پروژههای NFT ارائه میدهند، دسترسی داشته باشند.
معایب صرافی ارز دیجیتال غیرمتمرکز
نبود قابلیت مبادله ارز فیات با ارز دیجیتال
صرافیهای غیرمتمرکز به دلیل اینکه از طرف بانکها و نهادهای مالی پشتیبانی نمیشوند، قابلیت تبادل ارز فیات با ارزهای دیجیتال را نیز ندارند.
کارایی
صرافیهای غیرمتمرکز به دلیل مشکلات مقیاسپذیری که اکثر بلاک چینها با آن مواجه هستند، به اندازه صرافیهای متمرکز سریع و کارآمد نیستند.
عدم وجود تنوع در خدمات معاملاتی
در حال حاضر صرافیها از نظر عملکرد محدود هستند. ویژگیهایی مثل معاملات آتی و دیگر ابزارها معمولاً در این صرافیها وجود ندارد.
صرافی متمرکز یا غیرمتمرکز؛ کدام را انتخاب کنیم؟
اینکه بگوییم متمرکز بهتر است یا غیرمتمرکز؛ نسخهای است که نمیشود برای همه پیچید. ماهیت اصلی دو صرافی یک چیز است و به کاربران امکان خرید و فروش ارز دیجیتال را میدهد. اما تفاوت در عملکرد و کارایی آنها است که قبل از انتخاب باید مفصل بررسی کنید.
برای مبتدیانی که به دنبال پیوستن به فضای کریپتو هستند، صرافیهای متمرکز یک راه ساده و سریع برای معامله ارائه میدهند و البته اگر برای اولین بار میخواهید با ارز فیات، ارز دیجیتال خریداری کنید، گزینهای به جز صرافی متمرکز ندارید.
از سوی دیگر صرافی ارز دیجیتال غیرمتمرکز بیشتر برای معاملهکنندگان با تجربهای مناسب است که به دنبال حفظ حریم خصوصی و کنترل کامل بر دارایی دیجیتال خود هستند. اگر برای شما امنیت داراییهایتان در اولویت قرار دارد، بهتر است دنبال یک صرافی غیرمتمرکز باشید.
کلام آخر
با معرفی کامل این دو صرافی ارز دیجیتال نتیجه میگیریم که صرافیهای متمرکز و غیرمتمرکز مزایای قابل توجهی را ارائه میدهند اما چالشها و نگرانیهای خاص خود را نیز دارند. برای اینکه صرافیها برای برآورده کردن انتظارات جامعه بلاک چین تکامل یابند، شاید باید یک ادغام خلاقانه بین دو نوع صرافی بوجود بیاید. مادامی که به محبوبیت ارز دیجیتال افزوده میشود یک چیز مسلم است؛ ما همچنان شاهد نوآوری و پیشرفت در صرافیهای متمرکز و غیرمتمرکز هستیم.
نظر شما