آئین نامه داخلی تحریریه

همانطور که پیشتر عرض شد برخی همکاران رسانه ای از سر لطف ، قواعد حاکم بر موسسه مطبوعاتی خبر را مطالبه می کنند که تاکنون برخی از آنها راتقدیم کرده ایم . آن چه در زیر می آید آیین نامه تحریریه خبرآنلاین و روزنامه خبر است که در تیرماه 89 تدوین و اعلام شد . همچنین آیین نامه تکمیلی آبان 89 نیز در ادامه آمده است . ذکر این نکته نیز ضروری است که بعد ها قواعد کاملتری یا سخت گیرانه تری تدوین شد که منطقا در حال حاضر ، آنها ملاک عمل است ولی در هر صورت شاید ملاحظه رفتار تدریجی در هدف گذاری ، شاخص گذاری و ترازها بی مناسبت نباشد .

                                          *                            *                              *

1) منبعد روزنامه خبر با این فرمول انتشار می یابد که تمامی مطالب مندرج در آن باید تا قبل از ساعت 6 بعداز ظهر روز قبل روی سایت خبرآنلاین قرار گرفته باشد . به عبارت بهتر واحد صفحه آرایی ، مطالب را به جای pretext از روی سایت بر می دارد . غلط گیری نهایی ، ویرایش و گرفتن فواصل حروف توسط واحد فنی ، ترجیحا آنلاین و روی نمایشگر انجام می گیرد . نگران بهره برداری روزنامه های رقیب از مطالب تولیدی خودمان نیستیم زیرا به هر حال محتوا و نام خبرآنلاین تبلیغ می شود .

2) بارگذاری طنز،کاریکاتور، سرمقاله حداکثر و یک مطلب روزنامه در هر روز (به تشخیص سردبیری) از این قاعده مستثنی و مشمول قاعده زیر است :
طنز : ساعت 11 صبح (پس از توزیع روزنامه)
سرمقاله ، کاریکاتور و مطلب مورد نظر سردبیری : حداکثر 8 صبح . ضمنا"مسئولیت بارگذاری این 4 آیتم با حوزه سردبیری است .

3) اصلاح محتوایی روی نسخه روزنامه ای به شرطی قابل قبول است که همزمان نسخه سایتی نیز اصلاح شود (تلخیص از این قاعده مستثنی است)

4) توصیه می شود تیتر نسخه کاغذی و غیر کاغذی ، با توجه به تفاوت مخاطب ، تغییر کند .

5) از نصف تولیدات اختصاصی (مصاحبه و یادداشت ، ترجمه مصاحبه و ترجمه یادداشت) باید حداقل یک خبر نیز تولید شود . زمان مناسب و محل بارگذاری به تشخیص دبیر گروه است .

6) حداقل تولیدی گروه های مختلف در هر روز و برای قالب های مختلف به شرح زیر است (روز قبل تعطیل رسمی به ثلث کاهش می یابد) :

تاکید می شود ارقام بالا،حداقل های ضروری است و گروه ها تلاش داشته باشند در چارچوب اعتبارخود و ضمن رعایت نسبت های منطقی قالب ها تولید بیشتری داشته باشند . سایرگروه ها نیز همچنان به تولید و اقتباس (مطابق رویه قبلی و درچارچوب اعتبار گروه) ادامه خواهند داد .

7) پیرو تاکیدات قبلی ، یادداشت های کلیه کسانی که دارای وبلاگ خبر آنلاین هستند ابتدا در وبلاگ و سپس در صفحه سایت قرار گیرد .

8) ساعت خواب مجاز سایت برای گروه ها به شرح زیر است (اعم از تعطیل و غیر تعطیل) البته خبرهای مهم قابل پیش بینی باید بلافاصله بارگذاری شوند تا مشمول خبرخوری نشود .

 9) تازمان خروجی گرفتن صفحه ، حضور یک نماینده از گروه الزامی است .

10) حداکثر زمان انتشار خبرهای اقتباسی نسبت به اولین منبع به شرطی که در فاصله 8 تا 20 منتشر شده باشد ، یک ساعت و در غیر این صورت حداکثر تا ساعت 9 صبح فردا خواهد بود . ( روزنامه ها حداکثر تا ساعت 12 و مجلات حداکثر ، تا 48 ساعت پس از روز انتشار)

11) تغییر تیترهای خبرهای اقتباسی و افزودن بر جذابیت آن همچنان یک ضرورت است .

12) ترجمه یادداشت ها و ترجمه مصاحبه ها حداکثر 24 ساعت نسبت به زمان انتشار اصلی بارگذاری شود . قراردادن لینک زبان اصلی ، همچنان الزامی است .

13) اگرچه بهتر است کلیه مطالب هر شماره روزنامه خبر از تازه ترین مطالب سایت خبرآنلاین باشد اما رعایت این قاعده ضرورت ندارد (البته نه برای مطالب ترجمه ای) اما در هر صورت استفاده از مطالب خیلی قدیمی مجاز نیست . این زمان ، حسب مورد ، متفاوت است.

14) تکرار مطلب در صفحه اول روزنامه حداکثر40 کلمه باشد .

15) اندازه مقدمه مصاحبه باید متناسب با اندازه مصاحبه باشد . (بعضا مشاهده می شود برای یک مصاحبه نسبتا کوتاه ، مقدمه طولانی نوشته می شود )

16) نوشتن پیشوند دکتر ، مهندس و ... قبل از اسم نویسنده درکلیه یادداشت ها (روزنامه) ممنوع است اما در پاورقی ، تخصص فرد و جایگاه دانشگاهی وی ذکر شود . البته برای پزشکان در صورتی که بحث پزشکی مطرح می کنند ، پیشوند دکتر ، توصیه می شود .

همچنین در روتیتر یا لید مصاحبه های اصلی صفحه ، کاربرد عنوان دکتر و مهندس در صورت اطمینان از وجود این مدرک بلامانع است . برای عناوین حوزوی نیز ، سازمان صدا و سیما ملاک است . متقابلا" نوشتن پیشوند در سایت ، الزامی است .

17) نحوه درج منبع و مآخذ برای مطالب تولیدی ، ترجمه ای و تصویری مطابق قواعد قبلی است .

18) کلیه همکاران اصلی سایت (کسانی که قرارداد دارند) در کنار یادداشت خود ، آدرس ایمیل رسمی روزنامه را درج کنند (هم در سایت و هم روزنامه)

19) به منظور افزایش نقش تعاملی و همچنین ضرورت پاسخگویی رسانه ، دبیران گروه ها مرتبا ایمیل های رسمی گروه را که در بالای صفحات روزنامه چاپ شده است ، بازبینی نمایند و واکنش لازم ( ارسال جواب ، تشکر و احیانا چاپ در روزنامه ) را داشته باشند .

20) برای چندمین بار تاکید می شود اسم مستعار در موسسه مطبوعاتی خبر جایگاهی ندارد . چنانچه نویسنده اصرار به محفوظ ماندن نام خود دارد و اصرار او نزد حوزه سردبیری منظقی می نماید با تصریح «امضاء محفوظ» ، قابل انتشار است .

21) انتشارکلیه مطالبی که در آنها عبارت منبع آگاه یا مقام مطلع آمده است (اعم از اقتباسی و تولیدی) قبل از هماهنگی با مدیرمسئول، ممنوع است (ترجمه ای ها معافند)

22) هنوز اقتراح ، مناظره مکتوب ، سفارش به صاحب نظران برای پاسخگویی به تحلیل منتشره فرد دیگر ، استفاده از کافه خبر ، بازخورد از کامنت ها ، دریافت سوژه از مخاطب نگاه به ، آینده و .... به استانداردهای مورد قبول نرسیده است .

23) هرمطلب ، حداکثر 15 دقیقه پس از انتشار باید 2 مطلب مرتبط داشته باشد (بهترین و تازه ترین مرتبط ها و نه انتخاب تصادفی)

24) اندازه عکس مصاحبه شونده ، با توجه به تراز او چاپ می شود . همچنین عکس نویسنده یادداشت نیز در صورت با توجه به تراز او و تائید حوزه سردبیری انتشار می یابد .

25) از یک نویسنده (چه همکار و چه بیرونی) در یک شماره روزنامه ، دو مطلب امضادار چاپ نمی شود .

26) نام تهیه کننده / تهیه کنندگان کلیه مصاحبه ها و گزارش ها باید درسایت و روزنامه منتشر شود .

27) به منظور تشویق خبرنگاران فعال ، نام آنها در ابتدا یا انتهای خبرهای تولیدی ارزشمند انتشار یابد (درسایت یا روزنامه یا هردو ، به تشخیص دبیر ذیربط)

28) موارد زیر مشمول پاداش روزانه سردبیری به خبرنگار و یا دبیر گروه است :
مطالب کلیک خور ، مطالب پرکامنت ، مطالبی که انعکاس مطلوب در سایر رسانه ها یافته باشد ، بهره گیری از چهره های تراز بالا

29) کلیه قواعد شامل روزهای تعطیل و غیر تعطیل است مگر آن که تصریح شده باشد و یا موضوعیت نداشته باشد .

                                                          آیین نامه تکمیلی (آبان 89)

ضمن تاکید بر آیین نامه های قبلی ،‌ موارد زیرنیز توسط گروه ها انجام پذیرد :

1) چاپ گفت و گوی «س ، ج» در قالب مطلب اول یا دوم صفحه روزنامه (دقت شود : روزنامه) نیاز به تایید قبلی دارد .
تبصره : ستون گپ فعلا از این قاعده مستثنی است . گزارش مصاحبه و گفتگوی خبری نیز کلا از این قاعده مستثنی است .

2) چنانچه از گفتگویی ، یک هفته بگذرد و متن برای مصاحبه شونده ارسال نشده باشد ، موضوع با ذکر دلیل به سردبیری اطلاع داده شود .

3) حداکثر تاخیر انتشار مصاحبه ها در سایت 20 روز پس از انجام است . در غیر این صورت باید به اطلاع سردبیری برسد .

4) چاپ مطلب دنباله دار در روزنامه و لایه اول و دوم سایت پیش از موافقت شورای سردبیری ممنوع است .

5) هر چهره ای که در هر یک از صفحات روزنامه در قالب گفت وگو ، گپ ، یادداشت یا اقتراح ، مطرح شده است تا 10 شماره بعد در هیچیک از قالب های یادشده نباید دوباره مطرح شود . موارد استثناء با مجوز مدیرمسئول است (همکاران روزنامه و نویسندگان ستون های مصوب از این قاعده مستثنی هستند) دبیر صفحه و سردبیری مسئولیت اجرای این بند را به عهده دارند.

6) از ابتدای دی ماه جاری ، یک سوم یادداشت های هر گروه در روزنامه در طول هفته باید از وبلاگ برداشته شود و آیکون وبلاگ نیز در ابتدای آن یادداشت قرار گیرد و آدرس مستقیم وبلاگ در انتها بیاید . بدیهی است قواعد زیر نیز رعایت می شود :

- بلاگرها ، آموزشهای لازم را در زمینه بارگذاری ، تائید کامنت ، امکانات انحصاری فضای دیجیتال ، حفاظت از رمز عبور ، قاعده 70 دقیقه و ... ببیند . مسئولیت همه موارد با فرد معرفی کننده است .

- بارگذاری توسط بلاگر انجام گیرد ، نه گروه . زیرا بارگذاری توسط گروه ، گردشکار اضافی و البته نقض غرض است (تا آشنایی بلاگر با نحوه کار ، بارگذاری نیابتی حداکثر تا یک ماه پس از ایجاد هر وبلاگ بلامانع است)

- گروه می تواند مطلب را از وبلاگ برداشته و در صفحه گروه (سایت) نیز کپی کند .

- بلاگرهای غیر فعال (کمتر از 2 مطلب در ماه) با ذکر فرد معرفی کننده در پایان هر ماه به مدیریت گزارش شوند (توسط دبیر گروه وبلاگ)

- دسترسی بلاگرهایی که45 روز از آخرین بارگذاری آنها گذشته است بلافاصله قطع شود (فعال سازی مجدد صرفا پس از موافقت مدیریت)

- ‌ اسامی کسانی که از آخرین بارگذاری آنها 3 ماه گذشته است از فهرست نمایش حذف شود . (حذف آنان از بانک لازم نیست)

- در پایان آبان ماه اسامی کسانی که هیچ بارگذاری نداشته اند به همراه فرد معرف و تاریخ ایجاد ، به مدیریت گزارش شود (توسط دبیر گروه وبلاگ)

- وبلاگ ها همچون کافه خبر متعلق به همه گروه هاست و چنانچه گروهی تشخیص داد پست یک بلاگر ، مناسب انتشار در صفحه گروه (سایت و یا روزنامه) است صرف نظر از گروه معرف یا رابط می تواند از آن مطلب بهره برداری کند .

- بلاگرهای جدید توسط دبیرگروه به دبیر وبلاگ معرفی می شود و پس از تائید مدیریت ، ‌رمز عبور در اختیار معرف قرار می گیرد . کل گردشگار نباید از 3 روز تجاوز کند . مسئولیت پیگیری با دبیر وبلاگ است .

- به منظور برخورد فعال (و نه صرفا" منفعل) انتظار می رود دبیران گروه ها به بلاگرها ،‌ موضوع پیشنهاد دهند .

- در حال حاضر ، هر بلاگر به دو نفر اتصال دارد . معرف (اولویت اول) و دبیر وبلاگ (اولویت دوم) اما از ابتدای دی ماه همه می توانند با او در تماس باشند و سفارش موضوع بدهند .

- پرداخت حق التحریر به بلاگرها در قالب اعتبار گروه ها بلامانع است (‌و بلکه توصیه می شود)

7) از ابتدای آذرماه مطالب روزنامه (دقت شود : روزنامه) عمدتا"به یادداشت ، مصاحبه ، اقتراح ، مناظره مکتوب ، میزگرد و قالب های تعاملی (بازخورد، خوانندگان ، نظرسنجی) معطوف می شود . از این تاریخ قالب گزارش برای هر گروه ، حداکثر هفته ای یک عدد است . گزارش تحقیقی و گزارش خبری (با تعریف رایج در مکتب موسسه خبر و نه مرسوم روزنامه نگاری داخلی) از این قاعده مستثنی هستند . سایر گزارش ها به صورت جدول چاپ می شوند نه متن (متن حداکثر 300 کلمه ای درکنار جداول بلامانع است)

8) بعضا مشاهده می شود درخانه های جداول،‌جملات طولانی و بعضا پاراگراف چاپ می شود.این کار، ‌نقض غرض است و مطلقا انجام نشود.

9) از ابتدای دی ماه تمامی یادداشت های صفحه آخر باید از وبلاگ برداشته شود .