زینب کاظم‌خواه: سال 1297 بود که مظفر‌الدین شاه بعد از سفر به فرانسه صنعت سینما را به ایران آورد تا زمینه برای ثبت تصاویر مستند از آن مقطع تاریخی فراهم شود.
پس از ورود امکانات و ابزار تولید - به خصوص دوربین فیلمبرداری - آوانس اوگانیانس به همراه عده‌ای دیگر از دوستان خود نخستین پایه‌های سینمای ایران را بنا نهادند و با تشکیل گروهی در خیابان علاءالدوله (فردوسی کنونی) اقدام به تولید فیلم کردند. سینمای ایران که به تدریج پا گرفت، رابطه بین هنر هفتم و ادبیات هم پررنگ شد، اما این رابطه فقط محدود به اقتباس سینمایی از ادبیات داستانی ایران نبود.
برخی از سینماگران سرشناس ایرانی چه پیش از ایستادن پشت دوربین یا بازی در سینما و چه پس از آن به سرایش شعر، نگارش داستان و ترجمه دست زدند.
از سوی دیگر در بین اهالی ادبیات هم چهرههای سرشناسی بودند و هستند که در حیطههای مختلف هنر هفتم فعالیت کردهاند؛ از بازی جلو دوربین گرفته تا خلق فیلمنامه و کارگردانی.
برخی از چهرههای سینمایی‌هایی که درحوزه ادبیات هم فعالیت کردند
|
نام و نوع فعالیت سینمایی |
آثار ادبی یا ترجمه |
|
ناصر تقوایی / کارگردان |
«تابستان همانسال» (هشت داستان پیوسته) |
|
مسعود کیمیایی / کارگردان |
رمانهای «جسدهای شیشهای» و «حسد» به همراه مجموعه شعر «زخم عقل» |
|
عباس کیارستمی / کارگردان |
مجموعه شعرهای «به همراهی باد» و «گرگی در کمین» به همراه انتخاب آثار شاعران کلاسیک «حافظ به روایت عباس کیارستمی»، «سعدی از دست خویشتن فریاد»، «آتش: جزئی از کلیات شمس» و «آب» انتخاب شعرهای نیما یوشیج |
|
داریوش مهرجویی / کارگردان |
رمان «به خاطر یک فیلم بلند لعنتی»، ترجمه «بعد زیبایی‌شناختی و زیباشناختی واقعیت»، «جهان هولوگرافیک»، «یونگ، خدایان و انسان مدرن»، نمایشنامههای «غرب واقعی و طفل مدفون» و«آوازه‌خوان طاس و درس» |
|
علی نصیریان / بازیگر |
نگارش نمایشنامههای «بلبل سرگشته»، «افعی طلایی»،«بنگاه تئاترال» و «آقای هالو» |
|
مرتضی احمدی / بازیگر |
«پرسه در احوال ترون و ترونیا»، «فرهنگ بروبچه‌های تهرون» و«کهنه‌های همیشه نو» |
|
بهرام بیضایی /کارگردان |
نمایشنامههای«مترسک‌ها در شب»، «عروسک‌ها»، «غروب در دیاری غریب»، «قصه ماه پنهان»، «پهلوان اکبر می‌میرد»، «هشتمین سفر سندباد»، «دنیای مطبوعاتی آقای اسراری»، «سلطان‌مار»، «میراث و ضیافت»، «چهار صندوق»، «ساحل نجات»، «در حضور باد» |
|
داوود رشیدی / بازیگر |
ترجمه مشترک نمایشنامه «بازی کشتار» |
|
رضا کیانیان / بازیگر |
«این مردم نازنین» |
|
نیکی کریمی / بازیگر و کارگردان |
ترجمههای «آوازهایی که مادرم به من آموخت»، «نور ماه بر درختان کاج»، «اشعار زنان شاعر چینی» و رمان نزدیکی |
|
حسین پناهی / بازیگر |
«من و نازی»، «ستاره»، «چیزی شبیه زندگی»، «دو مرغابی درمه»، «گلدان و آفتاب»، «پیامبر بی‌کتاب» و «دل شیر» |
|
اندیشه فولادوند / بازیگر |
مجموعه شعر «عطسه‌های نحس» |
|
مرجان شیرمحمدی / بازیگر |
داستان «بعد از آن شب» و «یک جای امن» |
|
بهاره رهنما / بازیگر |
مجموعه داستان «چهار چهارشنبه و یک کلاه‌گیس» و «ماه هفت شب» |
|
بهنوش بختیاری / بازیگر |
مجموعه داستان «کلاغ‌های قیطریه» |
|
محسن مخملباف / کارگردان |
رمان «باغ بلور»، مجموعه داستانهای «دو چشم بی‌سو»،«نوبت عاشقی» و ... |
|
کیکاووس یاکیده / بازیگر و دوبلور |
مجموعه شعر «بانو و آخرین کولی سایه‌فروش»، مجموعه داستان «کوچه بابل»، مجموعه شعر «کولی پیراهن تنگ» و «یک خواب بلند» |
|
ایرج کریمی / کارگردان و منتقد |
«نرگس برای شب‌بو»،«عاشقانه‌های تهران»، «ادبیات از چشم سینما» و ترجمه «سفر: داستانهای کوتاه، روکو و برادرانش» |
|
محمد صالح علا / بازیگر |
ترجمه «تمامی آن‌چه که مردان در باب زنان می‌دانند!» ، مجموعه داستان «پریدن با یک بال» و ... |
|
افسر اسدی / بازیگر |
مجموعه شعر «چوب حراج» |
|
سیروس ابراهیم زاده / بازیگر |
مجموعه داستان «سوراخ کلید»، «رستوران لازاروس» ترجمه «وکیل تسخیری»، «طوفان بر فراز خیابان سایکمور» و «آقا پسر به خانه می‌آید» |
|
علیرضا خمسه / بازیگر |
آموزش پانتومیم، ترجمه آثاری از ژاکب برهور |
|
محمدرضا اصلانی / کارگردان |
«مهمان آن شب ما»، «مرغ حق»، «لاله کویر، «کهن بوم و بر»، «خواب لیلا»، «پسته‌های خندان» و «پاییز مادر بزرگ» |
برخی از اهالی ادبیات که وارد دنیای سینما شدند
|
نام و نوع فعالیت ادبی |
فعالیت سینمایی |
|
سیدمهدی شجاعی / نویسنده |
همکاری در نگارش فیلمنامههای «بدوک»، «دیروز بارانی»، «پدر»، «چشم خفاش» و «قلعه دبا» |
|
احمد شاملو / شاعر |
نگارش فیلمنامههای «اول هیکل»، «مردها و جادهها»، «تارعنکبوت»، «دختر کوهستان»، «فرار از حقیقت»، «بی عشق هرگز»، «من هم گریه کردم» و... ایفای نقشی کوتاه در فیلم «فرار از حقیقت»، کارگردانی فیلم «داغ ننگ»، خواندن نریشن مستند «باد جن» |
|
شمس لنگرودی / شاعر |
بازی در «فلامینگوی شماره 13» |
|
محمود دولت‌آبادی/ نویسنده |
بازی در فیلم «گاو» و بازی در نمایش‌های «شب‌های سفیدب، «قرعه برای مرگ»، «اینس مندو»٬ «تانیا»٬ «نگاهی از پل»، «شهر طلایی»، «قصه طلسم»، «حریر و ماهیگیر» و.... |
|
محمدعلی سپانلو / شاعر |
بازی در «آرامش در حضور دیگران» و «رخساره» |
|
نادرابراهیمی / نویسنده |
کارگردانی «آتش بدون دود»،«سفرهای دورو دراز»،«روزی که هوا ایستاد»، «صدای صحرا»، بازیگر «کوچه پاییز» |
|
فروغ فرخزاد / شاعر |
کارگردان «این خانه سیاه سیاه است» |
|
ابراهیم گلستان / نویسنده |
کارگردانی «چرا دریا توفانی شده بود»(ناتمام)، «خواستگاری»، «خشت و آیینه»، «اسرار گنج دره جنی»، «موج و مرجان و خارا» و«تپه‌های مارلیک» |
|
رسول یونان / شاعر |
بازی در «فلامینگوی شماره 13» |
|
یغما گلرویی / شاعر |
بازی در «هفت ترانه» |
|
شهرام شکیبا / شاعر و طنزپرداز |
بازی «یک سطر واقعیت» |
|
رضا رئیسی / نویسنده |
کارگردان «رز سرخ» |
|
هوشنگ مرادی کرمانی / نویسنده |
نگارش فیلمنامههای«کاکی»، «کیسه برنج» و «تیک تاک» |
|
غلامحسین ساعدی / نویسنده |
نگارش فیلمنامه «گاو» و ... |
|
حبیب احمدزاده / نویسنده |
مشاور کارگردان «برج مینو»، مشاور فیلمنامه «آژانس شیشهای»، نگارش فیلمنامههای «آنکه دریا میرود»، «اتوبوس شب»، «گفتگو با سایهها»، «روایت سهگانه (اپیزود اول؛یک آرزوی کوچک»، «روایت سهگانه (اپیزود دوم؛شوخیهای خدا)» |
|
احمدرضا احمدی /شاعر |
بازیگر «پستچی»، مشاور کارگردان «رگبار» |
|
منوچهر آتشی / شاعر |
«آرامش در حضور دیگران» |
|
فیروز زنوزی جلالی / نویسنده |
نگارش فیلمنامه«دیوانه وار» |
|
زکریا هاشمی / داستان‌نویس |
کارگردان «طوطی»،«سه قاپ» و ... |
|
محمدرضاکاتب / نویسنده |
همکاری درنگارش فیلمنامههای «لاک پشتها هم پرواز میکنند» و «سرخی سیب کال». کارگردانی مجموعه داستانی «گنجشک و ماه» |
|
سپیده شاملو / نویسنده |
همکاری در نگارش فیلمنامه «لاک پشتها هم پرواز میکنند» |
57244
نظر شما