علی پاکزاد: در حالی که دولت عنوان می کند در کاهش میزان واردات و رشد صادرات موفق عمل کرده است گزارش منتشر شده از سوی گمرک ایران جزئیات بیشتری از فضای حاکم بر تراز تجاری کشور را به نمایش می گذارد و امکان ارزیابی آنچه در این دوره مورد افتخار واقع شده را فراهم می سازد.
بر اساس گزارش منتشر شده در حالی که میزان صادرات 5 ماهه نخست امسال به رقمی بیش از 12 میلیارد دلار رسیده است و میزان واردات به چیزی حدود 23.8 میلیارد دلار رسیده، ارقامی که خبر از افزایش صادرات و کاهش حدود 700 میلیون دلاری در واردات به کشور دارد.
صادرات
تراز بازرگانی خارجی جمهوری اسلامی ایران بدون احتساب صادرات نفت خام و سایر موارد مندرج در توضیح کالاهای غیرنفتی طی پنج ماهه نخست سال 1390 با کسری 7,754میلیون یورو (معادل 11.067 میلیارد دلار) مواجه بوده است. طی این مدت، تراز بازرگانی خارجی کشوربدون احتساب نفت، گاز و خدمات با 104 کشوردنیا، منفی و با 79 کشور دیگر مثبت بوده است.
میزان صادرات قطعی کالاهای غیر نفتی، بدون احتساب میعانات گازی، طی پنج ماهه نخست سال جاری، به مقدار 26,404 هزار تن و به ارزش 8,920 میلیون یورو (معادل 12,768 میلیون دلار ) بوده است که نسبت به سال قبل، از نظر وزن 5.81 درصد و از نظر ارزش دلاری 22.84 درصد، افزایش داشته است.
همچنین در پنج ماهه نخست سال جاری، بیش از 60 درصد از سهم وزنی و ارزش ی صادرات را سوخت های معدنی، محصولات شیمیایی آلی، مواد پلاستیکی، میوههای خوراکی و سنگهای فلزات تشکیل داده اند. این فصول، در سال گذشته نیز در مجموع با سهم کمتری نسبت به مدت مشابه سال جاری، رتبه های یکم تا پنجم را به خود اختصاص داده بودند.
از میان کشورهایی که در پنج ماهه نخست سال گذشته در رده بیست کشور عمده مقصد صادرات قرار داشته اند، بلژیک، تایوان، فیلیپین و هلند، خرید محصولات ایرانی را کاهش داده اند.
در عوض، در این مدت، کشورهای هند، سنگاپور، جمهوری کره، ترکیه، اندونزی، ژاپن ، آذربایجان و روسیه ، بیشترین افزایش ارزش را در بین بیست کشور عمده مقصد محصولات صادراتی داشته اند . افزایش 800 و با ،« ترکیه » 150 درصدی ارزش صادرات به کشورهای سنگاپور و جمهوری کره، باعث شده است که کشور وجود افزایش بیش از 80 درصدی ارزش خرید محصولات ایرانی، در میان کشورهای مقصد کالاهای صادراتی،رتبه پایینتری نسبت به مدت مشابه سال گذشته، اتخاذ کند.
واردات
واردات کشور، طی پنجماهه نخست سال 1390 ، به میزان 14,043 هزار تن، به ارزش 16,674 میلیون یورو (معادل 23,835 میلیون دلار) بوده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن، از نظر وزن 29.09 درصد و از نظر ارزش 3.02 درصد کاهش داشته است.
در پنجماهه نخست سال جاری، بیش از 36 درصد از وزن و نزدیک به 50 درصد از ارزش واردات را ماشین آلات و دستگاههای مکانیکی، آهن و فولاد، ماشین آلات و دستگاههای الکتریکی، قطعات منفصله برای مونتاژ وسایل نقلیه و لوازم پلاستیکی تشکیل داده اند.
در پنجماهه نخست سال جاری، از میان بیست کشور عمده مبدأ واردات، کشورهای چین و اوکراین، هم در وزن و هم در ارزش واردات، افزایش نشان میدهند. اما کشورهای بلژیک و مالزی، با وجود افزایش ارزش، کاهش وزن واردات را تجربه کرده اند.
از میان کشورهایی که در پنجماهه نخست سال گذشته، در رده بیست کشور عمده مبدأ واردات قرار داشته اند، آلمان، ترکیه، ژاپن، روسیه، انگلستان و هلند، صادرات کالاهای خود را به کشورمان کاهش داده اند.
بررسی سهم گروهای کالایی درصادرات
در ترکیب صادرات کشور بر اساس گزارش گمرک کشور بالغ بر 25 درصد مربوط به میعانات گازی و 36 درصد مربوط به محصولات پتروشیمی بوده است، یعنی دو گروه کالایی که به طور مستقیم تابعی از قیمت نفت بوده و در سال جاری به رغم بحران اقتصادی جهانی سطح قیمت نفت رشد فزاینده ای داشته است بر اساس گزارش اوپک قیمت سبد نفتی این سازمان از 77.45 دلار متوسط سال 2010طی نه ماهه منتهی به سپتامبر سال 2011 به رقمی معادل 107.39 دلار رسیده است که این خود گویای رشد 39 درصدی درآمدهای نفتی است و با سهم 61 درصدی میعانات گازی و محصولات پتروشیمی در صادرات کشور اگر امسال شاهد رشد صادرات هستیم از 5 قلم از 8 قلم تاثیر گذار بر این رشد دراین دو گروه کالایی قراردارند که 61 درصد صادرات کشور را تشکیل می دهند.
دولت در حالی به این افزایش صادرات افتخار می کند که به هیچ وجه حاضر به قبول دستاوردهای دولت های قبلی در توسعه محصولات پتروشیمی و در عمل فازهای فعال در پارس جنوبی نیز برآیندی از فعالیت های چندین دولت بوده اند و نه تنها یک دولت که به دلیل موقعیت زمانی در دوره ای قرار گرفته که بازارهای جهانی با افزایش قیمت نفت مواجه شده است.
بررسی کاهش واردات
از پنج قلم عمده ای که به عنوان کالاهای موثر در کاهش واردات کشور سه قلم مربوط به محصولات فولادی و سنگ آهن بوده است که البته با توجه به عدم انتشار گزارش عملکرد صنایع نمی توان گفت این کاهش ناشی از رشد تولید داخلی بوده است و یا ناشی از رکود فعالیت های تولیدی در کشور هرچند معاون وزیر صنعت ،تجارت و بازرگانی خبر از رشد تولید به خصوص در بخش صنایع فولادی داده است ولی هنوز هیچ گزارش رسمی از سال 87 تا به امروز از سوی وزارت صنایع در زمینه عملکرد بخش صنعت منتشر نشده است و تمامی آمارهای تنها ارقامی است که به صورت شفاهی بیان می شوندو البته با تجه به مشکلات فراوان بخش صنعت در سالهای اخیر حداقل بنابر اظهارات دست اندرکاران صنعت فضا با رشدهای اعلام شده همخوانی چندانی ندارد.
در مورد دوقلم دیگر یعنی واردات شکر و گندم نیز با توجه به آنکه کاهش واردات ناشی از افزایش تعرفه واردات بوده نمی توان گفت دستاورد چندان درخشانی ارایه شده است.
/22231
نظر شما