زن و شوهری که رفیق نیمه‌راه شدند / قسمت به قسمت با پشت صحنه سریال «شوق پرواز»

مهری توکلیان: در سریال «شوق پرواز» نقش «ملیحه حکمت» همسر عباس بابایی در سه مقطع سنی و توسط سه بازیگر مختلف ایفاء شده است. مقطع اول که در قسمت سوم نیز شاهد آن بودیم، مربوط به دوران کودکی این شخصیت است و بازیگر آن ملیحه اکبری است. مقطع دوم مربوط به دوران جوانی این شخصیت است که الهام حمیدی این نقش را ایفاء می​کند و مقطع سوم نیز مربوط به دوران حال که نقش وی توسط افسانه بایگان ایفاء شده است. بخش مهم این انتخاب، یافتن بازیگرانی بود که به لحاظ ظاهر و چهره در دو مقطع جوانی و میانسالی شبیه به هم باشند که در نهایت گروه کارگردانی به انتخاب الهام حمیدی و افسانه بایگان رسید.

در ملاقات​های اولیه گروه کارگردانی و خانواده شهید بابایی، ایده​ای در ذهن یدالله صمدی کارگردان سریال جرقه زد و آن ایفای نقش فرزندان شهید بابایی توسط خود آنها بود. در بخشی از فیلمنامه ذکر شده بود که مسعود و لیلی با بازی ستاره اسکندری و کوروش تهامی برای تحقیق و جمع آوری مطالب کتاب به سراغ فرزندان شهیدعباس بابایی می​روند و با آن​ها گفت و گو می​کنند.

از میان سه فرزند شهیدعباس بابایی یعنی حسین، محمد و سلما، فقط حسین و سلما حاضر شدند مقابل دوربین بروند و محمد فرزند کوچک تر ـ که کمی هم خجالتی است ـ حاضر به ایفای نقش در مقابل دوربین نشد و به همین دلیل کارگردان در سریال فقط از بخش​های کودکی او استفاده کرد. حضور سلما بابایی ضمن آنکه ادای دینی به پدر بزرگوار این شخصیت ملی بود، سبب شد تا فضای کلی کار مستندتر شود.

در قسمت سوم سریال شوق پرواز بینندگان شاهد صحنه هایی از اجرای تعزیه عید قربان توسط عباس بابایی و پدرش بودند. پدر عباس کارمند اداره بهداری بود و بعد از ظهرها یک مغازه تزریقاتی را اداره می​کرد. در کنار این فعالیت، او یک گروه تعزیه را نیز داشت و به مناسبت​های مختلف همچون ایام ماه محرم و عید قربان نمایش تعزیه راه می​انداخت و در عید قربان همیشه خودش و پسرش نقش ابراهیم و اسماعیل را اجرا می​کردند.

برای به تصویر کشیدن این بخش از فیلمنامه از گروه تعزیه​ای استفاده شد که مدیریت آن به عهده رجب خوئینی عموی همسر شهید بابایی است.  او فعالیت در حوزه اجرای تعزیه را ادامه داده و گروه تعزیه معروفی در قزوین دارد که هر سال متنی مشخص را برای تعزیه روز عید قربان اجرا می​کنند. این گروه پس از تمرین​های فراوان و تطبیق متن آنها با متن موجود در فیلمنامه، یک بار تعزیه را اجرا کردند و در نهایت فیلمی از آن گرفته و با نظر صمدی ویرایش شد و با حذف بخش​هایی از آن، این فیلم مقابل دوربین مجددا بازسازی شد.

بد نیست بدانید در قسمت ابتدایی بهمن زرین​پور در نقش پدر عباس بابایی مقابل دوربین رفته بود. نقش مادر عباس بابایی را مینا جعفر زاده که همسر بهمن زرین​پور بود،  ایفاء کرد. قرار بود این زن و شوهر تا پایان سریال مادر و پدر عباس باشند، اما پس از ضبط قسمت​هایی از کار ـ که شامل صحنه​های تعزیه نیز می​شد ـ به آقای زرین پور که چند تله فیلم در مرحله تصویب داشت، خبر می دهند که تله فیلم​هایش تصویب شده و آماده ساخت است. زرین پور چند سالی بود که منتظر چنین اتفاقی و شروع مجدد فعالیت در مقام کارگردان بود و به همین دلیل با نظر مثبت کارگردان، از پروژه خداحافظی کرد و با پی گیری​های فراوان گروه کارگردانی، ایفای این نقش به فخر الدین صدیق شریف سپرده شد و صحنه های تعزیه نیز دوباره با بازیگر جدید مقابل دوربین رفت.

5757