یکی از بهترین کارهایی که برای بهبود عملکرد سازه‌ای ساختمان در برابر بارهای لرزه‌ای و سایر موارد می‌توان انجام داد، مقاوم سازی ساختمان است. در این مقاله به راه‌های تقویت ساختمان و برآورد هزینه مقاوم سازی ساختمان می‌پردازیم.
مقاوم سازی ساختمان یعنی شناسایی مشکل، حذف و یا تقویت بخش آسیب دیده و بهبود سیستم سازه‌ای.
محاسبه هزینه مقاوم سازی ساختمان قبل از اجرا
در شرایطی به مقاوم سازی نیاز داریم که ساختمان‌ها یا فرسوده شده‌اند یا نزدیک پایان عمر سازه‌ای خود هستند. علاوه بر عمر سازه، خطا در طراحی، ایجاد تغییر در بارگذاری سازه به دلیل حوادث طبیعی یا افزایش طبقات از دیگر عوامل نیاز به مقاوم سازی است. نشست‌کردن پی ساختمان، خوردگی اسکلت فولادی، لایه‌لایه شدن بتن و ترک‌خوردگی دیوارها در این ساختمان‌ها از مشکلات عمده هستند. ازآنجاکه روش واحد و یکسانی برای اجرای پروژه‌های مقاوم‌سازی وجود ندارد، برآورد هزینه مقاوم سازی نیز مشکل‌تر از برآورد بودجه ساخت از ابتدا است.
به‌صورت کلی مقاوم سازی ساختمان یک عملیات اجرایی پرهزینه است. بنابراین باید پیش از هرگونه اقدامی، هزینه مقاوم سازی ساختمان تا حد ممکن محاسبه و مناسب‌ترین روش را انتخاب کرد. در برآورد هزینه مقاوم سازی ساختمان عواملی نظیر، منطقه مورد نظر، نوع ساختمان، اسکلت بتنی یا فلزی سازه، شرایط و مصالح مورداستفاده، عمر، تعداد طبقات و کاربری ساختمان دخیل هستند. درصورتی‌که هریک از این عوامل به‌درستی کارشناسی شود، علاوه بر کاهش هزینه مقاوم سازی می‌توان از آسیب‌های مالی و جانی نیز پیشگیری کرد. بنابراین هزینه مقاوم سازی ساختمان به روشی بستگی دارد که کارشناس برای مقاوم سازی انتخاب می‌کند.
نکته مهم در برآورد هزینه مقاوم سازی، کارشناسی درست و انتخاب روش مناسب است.
ازآنجاکه مقاوم سازی مانند ساخت یک امر از قبل برنامه‌ریزی شده نیست و همواره قابلیت تغییر دارد، این امکان وجود دارد که با اشتباهات اجرایی همراه باشد. کاهش حتی‌الامکان اشتباهات در مرحله اجرا از دیگر عوامل برآورد و کاهش هزینه مقاوم سازی ساختمان است. هرچه ساختمان قدیمی‌تر باشد شرایط اجرا و برآورد هزینه مقاوم سازی پیچیده‌تر می‌شود. در این موارد حتماً توجه کنید که میزان مقاوم سازی را متناسب با عمر باقی‌مانده فونداسیون ساختمان انتخاب کنید.
عوامل مؤثر در هزینه مقاوم سازی ساختمان
هزینه مقاوم سازی شامل موارد زیر است:
-
هزینه کارشناسی و طراحی روش مقاوم سازی
شامل ارزیابی سازه‌ای، آزمایش و نمونه‌برداری‌ها از ساختمان، بررسی ساختمان و پایه‌ریزی طرح مقاوم سازی می شود.
-
اطلاع دقیق از هزینه‌های موردنیاز برای تهیه مصالح
شامل توجه به نوع، کیفیت و برند مصالح مورداستفاده می شود.
-
هزینه تخریب و هزینه اجرا
شامل نحوه دسترسی، کیفیت و دشواری اجرا، استفاده از متخصصان و هزینه‌های تخلیه موقت ساختمان در صورت نیاز می شود.
-
هزینه تست‌های تخصصی مقاوم سازی
شامل استفاده از تجهیزات مختلف برای تعیین میزان تأثیر مقاوم سازی می شود.
استفاده از مصالح باکیفیت مانند تیرآهن و میلگردهای استاندارد مانند میلگرد و تیرآهن ذوب آهن نیز می‌تواند در مقاومت نهایی ساختمان و کاهش هزینه‌های مقاوم سازی تأثیرگذار باشد. در این میان قیمت پروفیل مانند قوطی، تیرآهن و میلگرد با توجه به وزن این مقاطع می‌تواند یک فاکتور مناسب برای انتخاب شما باشد.
هزینه مقاوم سازی ساختمان های فولادی و بتنی
سازه‌های رایج در ایران شامل اسکلت فولادی و بتنی هستند. در ادامه هزینه مقاوم سازی هر سازه را بررسی می‌کنیم:
هزینه مقاوم سازی ساختمان های فولادی
سازه‌های فولادی به دلیل گران‌تر بودن قیمت تیرآهن نسبت به ساره‌های بتنی کمتر ساخته می‌شوند. سازه‌های فولادی معمولاً برای بهبود موارد زیر به مقاوم سازی ساختمان نیاز است:
-
افزایش مقاومت در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی
-
افزایش مقاومت در برابر آتش‌سوزی
-
رفع نقص در اجرا و بهبود خستگی سازه
-
رفع آسیب ناشی از سطح مقطع کم ستون
-
رفع آسیب ناشی از عدم رعایت اصل تیر ضعیف و ستون قوی
-
رفع آسیب ناشی از پایین بودن کیفیت جوش در اتصالات
روش‌های مقاوم سازی اسکلت فلزی به شرح زیر است:
-
افزایش مقاومت اسکلت فولادی به‌وسیله مهاربند فلزی
-
افزایش مقاومت اسکلت فولادی به‌وسیله ورق‌های فولادی
-
افزایش مقاومت اسکلت فولادی با ترکیب مهاربند و دمپر
-
افزایش مقاومت اسکلت فولادی به روش ژاکت بتنی
-
افزایش مقاومت اسکلت فولادی با استفاده از الیاف FRP
-
افزایش مقاومت اسکلت فولادی به‌وسیله افزودن قاب پیرامونی
-
مقاوم سازی اسکلت فولادی در برابر آتش‌سوزی
هزینه‌های مقاوم سازی ساختمان های بتنی
-
در ایران سازه‌های بتنی به دلیل هزینه ساخت کمتر رواج بیشتری دارد. یکی از دلایل کاهش هزینه بتن مسلح، تولید میلگرد مازاد با استانداردهای جهانی است. رایج‌ترین روش مقاوم سازی ستون‌های بتنی استفاده از ژاکت فلزی و ورق‌های فولادی است. درنتیجه استعلام قیمت ورق آهن می‌تواند در تخمین هزینه مقاوم سازی بسیار تأثیرگذار باشد. ساختمان‌های بتنی معمولاً به روش‌های زیر مقاوم سازی می‌شوند:
-
کوتاه کردن دهانه
-
کامپوزیت‌های پلیمری تسلیح کننده‌ی فولادی (SRP)
-
مقاوم سازی با استفاده از الیاف FRP و مقاطع فولادی
-
مقاوم سازی با کاشت میلگرد
-
بزرگ کردن مقطع
-
استفاده از دیوار برشی
-
افزایش مقاومت اسکلت بتنی به‌وسیله میراگر (دمپر)
-
افزایش مقاومت اسکلت بتنی با استفاده از شاتکریت
-
استفاده از جداگرهای لرزه‌ای
-
استفاده از پس کشیدگی یا پیش تنیدگی
-
تعمیر سطح و رویه بتن با استفاده از تزریق رزین و مواد آب‌بند
روش‌های مقرون به صرفه مقاوم سازی ساختمان ها در ایران
نوع سازه در انتخاب روش مقاوم سازی بسیار تأثیرگذار است. مثلاً مقاوم سازی با مهاربند فلزی در سازه‌های فولادی آسان‌تر از مقاوم سازی با دیوار برشی در سازه‌های بتنی است. هرچند هردو این روش‌ها ازنظر هزینه مقاوم سازی، گران و پرزحمت هستند.
مقاوم سازی سازه‌های بتنی با کاشت میلگرد یکی از مناسب‌ترین و اقتصادی‌ترین روش‌های تقویت سازه‌های بتنی است. از نظر هزینه مقاوم سازی استفاده از سیستم پس کشیدگی روشی مقرون‌به‌صرفه است. هم‌چنین برای اجرا نیز به زمان کمتری نیاز دارد. به علاوه مقاوم سازی با استفاده از ورق‌های FRP خارجی، مقرون‌به‌صرفه، آسان و با هزینه کم انجام می‌گیرد. هزینه مقاوم سازی با کامپوزیت FRP حدود ۴۰ الی ۶۰ درصد کمتر از هزینه استفاده از ژاکت بتنی است.
هزینه خرید و نصب تجهیزات مقاوم سازی سازه بتنی با میراگر تقریباً بالا است اما به دلیل کاهش مصرف مصالح و امکان ترکیب با سایر روش‌های مقاوم سازی سازه‌های بتنی، می‌تواند توجیه اقتصادی داشته باشد.
مهم‌ترین نکته در کنترل هزینه مقاوم سازی این است که در همان اولین مرتبه مقاوم سازی را با روش مناسب به بهترین نحو انجام دهید.
چکیده مطلب هزینه مقاوم سازی ساختمان چقدر است
سعی کنید پس از تحقیقات زیاد برای مقاوم سازی به چندراه کار برسید و در پایان با توجه به هزینه مقاوم سازی ساختمان، نحوه اجرا و زمان موردنیاز یک روش را انتخاب نمایید. مهم‌ترین موارد در برآورد هزینه مقاوم سازی پس از انتخاب روش، تعیین قیمت مصالح و دستمزد اجرای آن است. البته دقت کنید که گاهی خراب‌کردن و نوسازی دوباره مقرون به‌صرفه‌تر از مقاوم سازی ساختمان است. تصمیم در این مورد به‌شدت و نوع خرابی، روش اجرای مقاوم سازی مورد نیاز و نوع مصالح کاربردی بستگی دارد.
نظر شما