محبوبه عمیدی: از آب‌های کم‌عمق ساحلی گرفته تا صخره‌ها و اعماق دریا همگی زیست‌بوم گونه‌های متفاوتی از سفره‌ماهی‌ها هستند. عده‌ای از آنها تنها از پلانکتون‌ها تغذیه می‌کنند اما گروه دیگری به شکار آبزیان گوناگون به کمک پیکان‌های زهردار خود یا جریان الکتریکی که گاهی تا اختلاف پتانسیل 220 ولت هم می‌رسد، می‌پردازند. در این گزارش تصویری، با محیط‌زیست و شیوه زندگی آنها از دریچه دوربین عکاسان نشنال جئوگرافیک آشنا خواهیم شد.
سفره‌ماهی عقابی خالدار
این تصویر گروهی از سفره‌ماهی‌های عقابی خالدار را نشان می‌دهد که در آب‌های جزیره مالدیو شنا می‌کنند. آنها اغلب گروهی دیده می‌شوند و در آب‌های سطحی به کمک باله‌های سینه‌ایشان یا گاهی جهش به بیرون آب به شنا کردن می‌پردازند. سطح پشتی بدن این سفره‌ماهی‌ها که در تصویر دیده نمی‌شود، توسط طرح‌های متعددی از دانه‌های روشن پوشیده شده است.
سفره‌ماهی مانتا
هر ساله جزرومد و جریان‌ها و بادهای موسمی اقیانوس هند در کنار یکدیگر حجم قابل‌توجهی از پلانگتون‌ها و کریل –گونه‌ای زئوپلانگتون – را به خلیج‌های محصور مالدیو می‌آورد. این آب‌های انباشته از ماده غذایی مانتاهای بسیاری را به این منطقه خواهد کشاند. اگر در زمان ورود این جریان‌های اقیانوسی سری به این خلیج‌ها بزنید، می‌توانید بیش از 200 سفره‌ماهی مانتا با طول باله‌هایی حدود 3.6 متر را تماشا کنید که در منطقه‌ای به وسعت یک زمین فوتبال جمع شده‌اند.
سفره‌ماهی زهردار
این گروه از سفره‌ماهی‌ها اغلب در بستر دریا زندگی می‌کنند و برای دور ماندن از چشم شکارچیانی مانند کوسه‌ها از شیوه‌های گوناگون استتار استفاده کرده و گاهی بخشی از بدن خود را در شن‌ها پنهان خواهند کرد. دنباله پیکان‌مانند و زهرآلود این سفره‌ماهی‌ها تنها زمانی استفاده می‌شود که خطری آنها را تهدید کند. سمی که این پیکان ترشح می‌کند، بسیار مرگ‌بار است و حتی می‌تواند انسان را از پا درآورد. اما به دلیل اینکه تنها در زمان احساس خطر جدی استفاده می‌شود، تعداد انسان‌هایی که مورد حمله سفره‌ماهی‌های زهردار قرار گرفته‌اند، بسیار اندک است.
سفره‌ماهی و ماهیان رس
سفره‌ماهی‌های مانتا به طور منظم به این ایستگاه‌های نظافت می‌آیند تا توسط ماهی‌های رنگی که رس -wrasse- نام دارند از انگل‌ها پاک شوند.
تحقیقات تازه نشان می‌دهند مانتاها که بیشتر ساکن آب‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری جهان هستند، حداقل از دو گونه کاملا مجزا تشکیل شده‌اند. گونه کوچکتر همان گونه آشنای غواصان است اما گونه بزرگتر که کمتر آفتابی می‌شود، مهاجر است و تا رسیدن به آب‌های آزاد، کیلومترها شنا می‌کند. هیچ‌کدام از این دو گونه سمی نیستند.
سفره‌ماهی‌های زهردار
در این تصویر دو سفره‌ماهی زهردار را می‌بینید که دارند در آب‌های زلال گرندکیمن شنا می‌کنند. تمامی 200 گونه شناخته شده از این سفره‌ماهی‌ها مانند کوسه‌ها که از خویشاوندان نزدیک آنها هستند، استخوان ندارند و اسکلت آنها از غضروف ساخته شده است. بعضی از سفره‌ماهی‌های زهردار ساکن اعماق دریاها هستند و از خرچنگ‌ها، صدف‌های خوراکی و کرم‌ها تغذیه می‌کنند اما غذای گروه دیگر مانند سفره‌ماهی شیطان به پلانکتون‌ها محدود می‌شود.
سفره‌ماهی کله‌گاوی
این گونه به دلیل شکل خاص پوزه‌اش و شکافی که میان آن وجود دارد، سفره‌ماهی دو پوزه نیز نامیده می‌شود. زیست‌بوم اصلی این سفره‌ماهی اقیانوس است اما می‌تواند به خوبی با زندگی در آکواریوم، شوراب و حتی حیات در تالاب‌ها کنار بیاید. نمونه‌ای که در این تصویر می‌بینید، ساکن آکواریومی نمایشی در اورالندو است.
دهان یک سفره‌ماهی زهردار
دهان سفره‌ماهی‌ها روی سطح شکم صاف آنها قرار گرفته و برای جانداری که در اعماق زندگی می‌کند، بهترین مکان ممکن برای بلعیدن ساده صدف‌های خوراکی، دوکپه‌ای، کرم‌ها و دیگر آبزیان کوچک است. باور کنید یا نه چشم‌های سفره‌ماهی که کمی بالاتر دیده می‌شوند، نسبت به گیرنده‌های الکتریکی خاصی که در اطراف دهان قرار دارند و ampullae of Lorenzini نامیده می‌شوند، برای کشف غذا از اهمیت کمتری برخوردار هستند.
سفره‌ماهی الکتریکی
این سفره‌ماهی‌ها می‌توانند از جریان الکتریکی برای بی‌حس کردن شکار خود یا شوک وارد کردن به شکارچیان احتمالی استفاده کنند. باورش سخت است اما بعضی نمونه‌های بزرگ این سفره‌ماهی می‌توانند برق 220 ولت تولید کنند! اندام کلیه‌مانندی که این جریان الکتریکی را تولید می‌کند، در هر دو طرف سر این سفره‌ماهی‌ها دیده می‌شود. غواصان می‌دانند که باید تا جایی که امکان دارد از این سفره‌ماهی فاصله بگیرند. بعضی از گونه‌های این گروه رفتاری تهاجمی دارند.
سفره‌ماهی کله گاوی آرام
این سفره‌ماهی‌ها که در دسته‌های بزرگ زندگی می‌کنند، اغلب در کنار صخره‌های دریایی یا آب‌های ساحلی کم‌عمق دیده می‌شوند و از خرچنگ‌ها و نرم‌تنانی که ساکن این مناطق هستند، تغذیه می‌کنند.
53273
نظر شما