چرا برخی شریعتی را لعن و تکفیر کردند؟ / نظر مقام رهبری در باره شریعتی: جای آن ستاره‌ی فروزنده‌ی زود خاموش‌شده خالی‌ است

از دیدگاه شهید بهشتی، شریعتی بیش از هر چیز درباره هستی، اندیشه و فلسفه وجودی انسان فکر کرده بود. او معتقد بود که شریعتی مطالعات عمیقی در انسان‌شناسی داشت و این مطالعات را از دریچه جامعه‌شناسی به ادیان الهی، به ویژه اسلام، پیوند داده بود. این نگاه باعث شد که برخی به دلیل دیدگاه‌های متفاوت شریعتی او را تکفیر کنند

 از دیدگاه شهید بهشتی، شریعتی درباره هستی و فلسفه وجودی انسان فکر کرده و مطالعات عمیقی در انسان‌شناسی داشت که آن را از دریچه جامعه‌شناسی به ادیان الهی به ویژه اسلام پیوند داد. این نگاه باعث شد که برخی به دلیل دیدگاه‌های متفاوت شریعتی، او را تکفیر کنند.

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، به نقل از  تسنیم، رسول ابراهیمی آبشور، محقق ادیان و مذاهب، سوم شهریورماه در نشست علمی از سلسله جلسات سیری در آثار و اندیشه‌های شهید بهشتی، به بررسی نظر این استاد درباره آثار شریعتی پرداخت.

محقق ادیان و مذاهب با بیان اینکه در مورد آثار و شخصیت دکتر شریعتی، سه دسته نظرات وجود دارد اظهار داشت: «دسته اول گروهی هستند که او را لعن کرده و تمامی آثارش را رد می‌کنند. این افراد معتقدند که شریعتی از دایره اسلام و انقلاب خارج است و خواندن آثار او را برای نسل جوان انحراف می‌دانند.»

رسول ابراهیمی آبشور
رسول ابراهیمی آبشور

او تصریح کرد: «دسته دوم گروهی هستند که شریعتی را قدیس می‌پندارند و بر این باورند که تمام نوشته‌های او باید خوانده شود و مطالعه آثار او بر همه واجب است.»

ابراهیمی در تعریف دسته سوم گفت: «این افراد معتقدند شریعتی دارای هم حرف‌های خوب و هم بد است. این گروه بر این باورند که شریعتی یک جریان فکری است که نظرات منطقی و غیرمنطقی را با هم دارد. شهید آیت‌الله بهشتی نیز جزو این دسته بود. او معتقد بود که شریعتی با وجود برخی اختلافات، فردی با قریحه سرشار، ذهنی تیز و اندیشه‌ای پویا بود و نباید نقش او در بازگشت نسل جوان به اسلام نادیده گرفته شود. همچنین، آیت‌الله خامنه‌ای نیز بر جذب حداکثری تأکید کرده و اشاره داشتند که باید افراد را تا حد ممکن در دایره خودی نگه داشت، مگر آنکه فرد خود نخواهد.»

یکی از فرازهای منتشرنشده‌ی ایشان در این رابطه سخنرانی آبان‌ماه ۱۳۵۷ در اعتصابات دانشگاهیان مشهد بود. آیت‌الله خامنه‌ای در بخشی از بیانات خود در اثنای مبارزات ملت ایران به گرامی‌داشت یاد و خاطره دکتر شریعتی پرداخت که پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی برای نخستین بار به شرح زیر منتشر کرده است:

 در عین حل به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین،  مقام رهبری در سخنانی راجع به شریعتی، یک سال و نیم پس از درگذشت او در آبان 1357 در اعتصابات دانشگاهیان مشهد که برای نخستین بار توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده فرموده اند: «ای کاش در میان ما دکتر شریعتی بود. بنده از دیروز صبح احساس می‌کنم که جای دکتر شریعتی در میان ما خالی است. آیا این شکوه عظیم این حرکت بزرگ تا حدی- تاحدی - و البته تا حد عظیم و قابل توجهی مدیون آن ذهنیت صیقل‌یافته‌ای نیست؛ مدیون آن تلاش و کوششی نیست که به دست آن مرد و آن رادمرد در جامعه‌ی ما و در جذب ذهنیت امت ما به وجود آمد؟ کیست که بتواند این را انکار کند؟ به‌راستی و با همه‌ی وجود احساس می‌کنم که «اذا مات العالم ثلم فی الاسلام ثلمة لا یسدها شیء» وقتی یک دانشمند آگاه یک انسان آگاه می‌میرد بر پیکره‌ی امت اسلامی ثلمه‌ای به وجود می‌آید که هیچ چیز جای آن را پر نمی‌کند. دیگران هر کدام و هر یک جای خود را دارند، جای آن ستاره‌ی فروزنده‌ی زود خاموش‌شده خالی‌ است. پروردگارا ! پروردگارا! به حق این دل‌های پاک و جوشنده، به حق این اجتماع عظیم که گفته‌ای یدالله مع‌ الجماعه آن روح منور را مشمول نور و رحمت و برکت هرچه بیش‌تر خود قرار بده: الهی آمین!»

بر اساس گزارش تسنیم محقق ادیان و مذاهب تصریح کرد: «از دیدگاه شهید بهشتی، شریعتی بیش از هر چیز درباره هستی، اندیشه و فلسفه وجودی انسان فکر کرده بود. او معتقد بود که شریعتی مطالعات عمیقی در انسان‌شناسی داشت و این مطالعات را از دریچه جامعه‌شناسی به ادیان الهی، به ویژه اسلام، پیوند داده بود. این نگاه باعث شد که برخی به دلیل دیدگاه‌های متفاوت شریعتی او را تکفیر کنند

او با بیان اینکه شهید بهشتی بر این باور بود که شریعتی سخنان بحث‌برانگیزی در حوزه امامت و وحی بیان کرده بود، خاطرنشان کرد: «اما این به معنای انحراف او نبود. بهشتی معتقد بود که شریعتی زاینده یک حرکت پرسرعت و پویا بود. وی همچنین به نقد شریعتی پرداخته و تاکید داشت که در برداشت از برخی آیات و روایات، شریعتی به شیوه اصحاب رأی عمل کرده و تفسیر به رأی نموده است.»

ابراهیمی یادآوری کرد: «شهید بهشتی تأکید داشت که باید در مورد شریعتی منصفانه قضاوت شود و نباید نقش او در تقویت شور انقلابی جامعه، به خصوص نسل جوان، نادیده گرفته شود. شریعتی توانست میان نسل جوان و روحانیت مسئول پیوند برقرار کند و ذهن جوانان را برای درک پیام‌های امام و انقلاب آماده‌تر سازد.»

او ادامه داد: «بهشتی در نهایت تأکید داشت که برداشت‌های دکتر شریعتی ذوقی بوده و باید با دقت بیشتری به قرآن و دین نگاه کرد. او شریعتی را انسانی پویا و نقدپذیر دانست که با وجود اختلافات، درخششی در تاریخ انقلاب داشت.»

محقق ادیان و مذاهب با اشاره به اینکه آشنایی شهید بهشتی با دکتر شریعتی از سال 1349 آغاز شد و چند سالی با هم ارتباط داشتند تا اینکه دکتر شریعتی درگذشت، تصریح کرد: «برخی معتقدند که شریعتی به شهادت رسیده یا ترور شده است، اما به گفته سروش که در هنگام وفات در کنار شریعتی بود، او بر اثر سکته درگذشت و نه ترور. همچنین، شهید بهشتی در ملاقات با شریعتی در زندان به او توصیه کرده بود که سیگار کشیدن را ترک کند، اما شریعتی تا پایان عمر به سیگار کشیدن ادامه داد که همین امر ممکن است به سکته منجر شده باشد.»

216216

کد خبر 1949476

برچسب‌ها

خدمات گردشگری

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
0 + 0 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 27
  • نظرات در صف انتشار: 47
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • سید علی قائم مقامی IR ۱۲:۱۳ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
    3 2
    دکتر علی شریعتی در ترکیه و مصر نفوذ زیادی دربین دانشجویان و عموم مردم داشت و دارد. اینجانب از اولین مترجمانی هستم که تعدادی از آثار دکتر علی شریعتی را به ترکی استانبولی ترجمه و هرکدام با تیراژ بیش از سه هزار منتشر کردیم. برخی از آنها نظیر مکتب تعلیم و تربیت در اسلام ممنوع شد. در ترکیه گروه های سلفی وهابی دکتر علی شریعتی را تکفیر کرده اند..در ایران نیز گروه پایداری شریعتی را منحرف و تکفیر کرده اند.
  • IR ۱۲:۳۱ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
    3 3
    چون بعضی به اشتباه معتقدند که مجاهدین خلق و انقلاب و هر چی بدبختی است ناشی از افکار اوست
  • IR ۱۲:۳۷ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
    3 4
    دکتر " شریعتی عقاید ارزشمند و قابل احترامی داشت ولی بعضی ها ازش بیزار بودن ... ضمنا هرکسی باهاش موافقه آثارش با جون و دل میخونه هرکس هم مخالفه هیچ اجباری نداره وادارش کنن آثار دکتر بخونه انتقاد هم آزاد است ... . کسیکه ریگی توی کفشش نباشه درمقابل حقیقت موضع نمیگیره و آشفته نمیشه.... بقول معروف. ؛ آینه چون عیب تو بنمود راست ... خود شکن آینه بشکستن خطاست
  • IR ۱۲:۵۷ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
    2 2
    ما شریعتی را تکفیر نمی کنیم می گویند خودش در خاتمیت کفر گویی می کند
  • IR ۱۳:۱۳ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
    4 1
    کسی هنوز نتوانسته به خوبی پروژه اصلی شریعتی را مطرح بکند
  • IR ۱۳:۱۴ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
    4 4
    به شریعتی خیلی جفا شد
  • IR ۱۳:۳۳ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
    6 2
    شریعتی با آمیزش میان دین و جامعه شناسی، بسیاری از جوانان را دیندار کرد.
  • IR ۱۳:۳۴ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
    1 8
    شریعتی گمراه بود.
  • IR ۱۳:۳۷ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
    9 2
    معمولا کم دانش ها راحت در مورد عالمانی چون شریعتی یا شهید بهشتی چشم ها را می بندند ودهان را باز می کنند وهرچه دلشان می خواهد در کمال بیخردی حرف می زنند
  • IR ۱۳:۳۹ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
    7 2
    مشکل اینجاست وقتی یه پدرمادری که هردو پزشک هستن ومشکلی برای بچه شون پیش میاد میبرن پیش یه پزشک همکارشون که تخصص اونو داره اینو خودم دیدم که عرض میکنم ولی متاسفانه در اقشار عامیانه همه هم پزشکن هم فیلسوفن هم فیزیکدان وخلاصه همه کاره میدونن خودشون رو بابا اگه تخصصت هست دهن باز کن وچشم ببندمگه کلاس دوم ابتدایی نخوندیم لعنت بر چشمی که بی موقع بسته شود ودهانی که بی موقع باز شود درخصوص دکترشریعتی باید عالم بود تا نظر داد. ایشون عالم برجسته وبی بدیلی بودن نظردادن درمورد ایشون کار هرکسی نیست.
  • IR ۱۳:۴۹ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
    3 0
    بسمه تعالی.یکی از بدترین چیزهایی که در اسلام عزیز و سنت و سیره نبوی(ص)و ائمه معصومین علیهم السلام مورد مذمت واقع شده اینست که به کسی که خود را مسلمان میداند،حتی اگر بصورت ظاهری و تظاهر باشد،انگ کفر زده شود و او را مورد تکفیر قرار داد.مگر اینکه جمع عادلی بر آن شهادت دهند. ما باید نسبت به تنزیه افکار خود و شناخت صحیح دین اقدام کنیم و سپس در مورد دیگران قضاوت کنیم.البته اگر کمتر قضاوت کنیم بسیار بهتر است،مگر به مسائل و مصالح عمومی جامعه که ممکن است خطری جدی برای جامعه بیافریند.
  • IR ۱۴:۱۴ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
    2 7
    خبرآنلاین ، خدا را شاکرم به راه شهدا و امام شهدا امام خامنه‌ای گرویده ام
  • AT ۱۵:۰۹ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
    7 1
    او معلم انقلاب نام گرفت به حق. بسیاری با کتاب های شریعتی به انقلاب پیوستند.
  • IR ۱۵:۱۴ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
    2 1
    شریعتی آدم بسیار باسواد و اندیشمندی بود ولی نبود از او بت ساخت
  • IR ۱۵:۱۵ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
    8 0
    چرا بعد از 47 سال شهید شریعتی هنوز زنده است! و هنوز از او و حقانیتش میترسید!! چون شریعتی در تاریخ ایران دیگر هرگز تکرار نشد ودر آینده هم تکرار نخواهد شد!! هرگز ایران حتی شبیه او را هم دیگر نه دید و نه خواهد دید! من اکثریت کتابها و سخنرانیهایش را خوانده ام ولی چرا برخی از ما بهتران از او بیزار هستند. شاید چون آیینه ای از آنها را در کتاب شیعه علوی و شیعه صفوی در مقابلشان گرفت ک هنوز بعد از 47 سال مصداق حرفهایش تغییر نکرده است و عینیت حرفهایش هر روز عیان تر میشود!
  • بهمن IR ۱۶:۵۹ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
    2 0
    به نطرمیرسدزنده یاد شریعتی اسلام رابیشتربا عقل ومنطق تحلیلی خودش پذیرفته وتفسیرو تبیین نموده است نه صرفابااحساسات، روایات ونقل قولها
  • رحیمی IR ۱۷:۰۸ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
    6 0
    درود برشما ،بی شک دکتر شريعتی یکی از بی نظیر ترین اندیشمندان در حوزه انسان شناسی،هستی شناسی وجامعه شناسی است ،ویکی از افرادی بود که نقش ایشان را در جذب جوانان وپیروزی انقلاب را نمی توان نادیده گرفت ،مطالبی رو که بعضی ها به مزاقشان خوش نمی‌آمد ،بعدا ثابت شد ،روح بلند این شهید عزیز شاد ویادش گرامی
  • محمود IR ۱۷:۳۱ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
    2 0
    روحش شاد و یادش مستدام
  • IR ۱۸:۰۸ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
    2 0
    روح معلم بزرگ ووارسته که علی وفاطمه را بدرستی به نسل جوان ونوجوان شناساند و نقش اصلی در نتیجه انقلاب داشت.
  • IR ۱۸:۳۱ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
    1 0
    تاریخ آزاد مردی همچون شریعتی به خود ندیده است؟ اگه انسان آزاده ای باشد فقط همین کتاب فاطمه فاطمه است او کفایت می کند؟ که اوواقعا انسانی عارف انسان‌شناس جامعه شناس ویک مسلمان واقعی بود؟ شاید اشتباه شخصی کوچک مثل کشیدن سیگار را داشته؟ اما خوبی هایش هزاران برابر بوده؟! خدا روهش را قرین رحمت نماید؟
  • مهدی IR ۱۸:۴۰ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
    0 3
    بر حسب گفته های شریعتی، معدل انسانیت هر فرد به عملکرد وگفته ها وآثار هرشخص بستگی دارد.شخص دکتر شریعتی از من خیلی بهتر بوده،اما آنقدر که شبهه ایجادکرد وروحانیت را تفسیر کرد،به کمک قرآن، خسارتی بیشر از فواید ایشان بوده.
  • IR ۱۸:۴۷ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
    3 0
    عناد ورزی با تفکر، آدم را تهی مغز می کند. شریعتی مغز متکفر جهان اسلام بود
  • رامین صفایی IR ۱۸:۵۱ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
    3 2
    او با ترکیب دو ایدئولوژی اسلام و مارکسیسم ، ملغمه ای جدید پدید آورد که با آن چندین نسل را به تباهی کشید
  • IR ۱۹:۰۸ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
    1 0
    من بسیاری از داشته های خودم را در باره جایگاه شهید و شهادت و حقانیت اسلام و تشیع و مبارزه استکبار در طول تاریخ بدلیل سدی که اسلام و تشیع در مقابل استکبار ایجاد کرده و روشنگری های این مذهب جعفری را از دانشمند متفکر و شجاع و عاشق و دلسوز و مبارز خستگی ناپذیر شهید بزرگوار دکتر علی شریعتی دارم
  • علی IR ۱۹:۱۳ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
    2 0
    معلوم میشود که تاریخ در باره نخبگان و افراد مشهور چقدر تناقض دارد شریعتی که همه کتابهایش ونظراتش برای مردم روشن است چقدر اختلاف دیدگاه وجود دارد یکی اورا تکفیر می کند و دیگری اورا تقدیس
  • زهرا میرزازاده IR ۲۰:۳۳ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
    1 0
    زنده باد نام او.
  • عبد آلمجید زرگر IR ۲۱:۰۲ - ۱۴۰۳/۰۶/۰۴
    1 0
    قدر زر زرگر شناسند . چه بیانی حکمت آمیز ایدالله تعالی