نحوه مدیریت منابع و عدالت اجتماعی در سخنان امام علی (ع)

به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، امام علی (ع) در نامه‌ها و سخنان خود، کارگزاران و مردم را به امانت‌داری، پرهیز از اسراف و توجه به نیازمندان فرا می‌خواندند.

بنابر روایت از شفقنا، این احادیث، گواه روشنی بر اهمیت عدالت اجتماعی و مسئولیت‌پذیری در حکومت اسلامی است.

قالَ الإمامُ عَلِیّ علیه السلام: إیّاکَ وَ الاستئثارَ بِمَا الناسُ فیهِ أُسْوَةٌ … .
امام علی علیه السلام خطاب به مالک اشتر فرمود: بپرهیز از ویژه سازی (انحصار طلبی) در چیزهایی که همه مردم در آنها برابرند.

قالَ الإمامُ عَلِیّ علیه السلام: وَاللّه ِ لَوْ وَجَدْتُهُ قَدْ تُزُوِّجَ بِهِ النساءُ وَ مُلِکَ بِهِ الإماءُ لَرَدَدْتُهُ؛ فَإنَّ فی الْعَدْلِ سَعَةً. وَ مَنْ ضَاقَ عَلَیْهِ الْعَدْلُ، فَالْجَوْرُ عَلَیْهِ أضْیَقُ.
امام علی علیه السلام فرمود: به خدا سوگند! اگر ببینم آنچه را عثمان بیهوده از بیت المال، به این و آن بخشیده، به مَهر زنان یا بهای کنیزان شده باشد، آن را باز می گردانم؛ زیرا، عدالت، گشایش می آورد. و آن کس که عدالت بر او گران آید، ظلم و ستم، بر او گران تر خواهد بود.

أمیرالمؤمنین علیه السلام الی عُمّاله: أدِقُّوا أقْلامَکُمْ وَ قارِبُوا بَیْنَ سُطورکُمْ وَ أحْذِفُوا عَنّی فُضُولَکُمْ وَ اقْصِدُوا قَصْدَ الْمَعانی، وَ إیّاکُمْ وَالإکْثار؛ فَإنَّ أمْوالُ الْمُسْلِمینَ لا تَحْتَمِلُ الاْءضْرَارَ. حدیث
امام علی علیه السلام برای کارگزاران اش نوشت: قلم های خود را نازک کنید و سطرها را نزدیک به هم گیرید و زیادتی کلمات را حذف کنید و مقاصد و منظورها را در نظر بگیرید! بر حذر می دارم شما را از پرحرفی و پر نویسی؛ زیرا، اموال مسلمانان نمی تواند این گونه خسارت ها را تحمل کند.

قالَ أمیرالمؤمنین علیه السلام: … وَ مَنِ اسْتَهَانَ بِالْأمَانَةِ، وَ رَتَعَ فِی الْخِیَانَةِ وَ لَمْ یُنَزِّهْ نَفْسَهُ وَ دِینَهُ عَنْهَا، فَقَدْ أَحَلَّ بِنَفْسِهِ الذُلَّ وَ الْخِزْیَ فِی الدُنْیا وَ هُوَ فی الاْخِرَةِ أذَلُّ وَ أخْزَی. وَ إنَّ أعْظَمَ الخِیانَةِ، خِیَانَةُ الأُمَّةِ، وَ أفْظَعَ الْغِشِّ غِشُّ الأئِمَّةِ. والسلامُ.
امام علی علیه السلام در نامه ای به یکی از کارگزاران خود که برای جمع آوری زکات فرستاده بود، می فرماید: … آن کس که امانت داری را خوار انگارد و در اموال مردم، به خیانت چرا کند و روان و آیین خویش را از خیانت کاری، پاکیزه نگرداند، همانا در این سرا، خواری و ذلت بر خود روا داشته است و در آن سرا، خوارتر و ذلیل تر از این سرا باشد. آری، بزرگ ترین خیانت، خیانت به ملت است و زشت ترین دغل کاری، دغل کاری با پیشوایان. والسلام.

قالَ الإمامُ عَلِیّ علیه السلام: … اللّه اللّه فی الطَبَقَةِ السُفْلَی … وَاجْعَلْ لَهُمْ قِسْما مِنْ بِیْتِ مَالِکَ … . حدیث
حضرت علی علیه السلام فرمود: خدا را، خدا را، در نظر بگیر درباره ی گروه فرودستان بیچاره … و آنان را از بیت المال ـ که در اختیار تو است ـ نصیبی بخش.