کرباسچی: همان برخوردهایی که از سوی مخالفان امام با سید احمدخمینی صورت گرفت امروز هم با سیدحسن آقا انجام می شود

در بخشی از این مصاحبه آمده است:

*من از قم و از حدود سال‌های 41، 42 به همراه پدرم به خانه امام رفت و آمد داشتیم. در آن زمان هم ایشان دانش‌آموز بودند و در آن سنین به فوتبال هم علاقه بسیاری داشتند. پس از تبعید امام، ایشان وارد حوزه شدند و با دوستان مشترک‌مان با یکدیگر ارتباط داشتیم. البته پیش از انقلاب دورادور با یکدیگر در ارتباط بودیم و رابطه نزدیکی نداشتیم.

*ایشان در هیچ مقطعی توصیه‌یی شخصی نداشتند، اما مشورت‌های سیاسی را برای کسب نظر امام با ایشان داشتیم یا در بعضی موارد هم ایشان مسائلی را مستقیما از امام نقل می‌کردند و حامل پیام‌هایی از ایشان بودند.

*در چند ماهی که در دفتر امام مشغول به کار بودم، هنوز کارها آنچنان نظم خاصی پیدا نکرده بود و هر فردی هر کاری در توانش بود انجام می‌داد و در نتیجه بسیاری از امور با نظر ایشان صورت می‌گرفت.

*پس از گذشت حدود 17 سال از درگذشت ایشان اگر بخواهیم به مقتضای زمان، رفتار سیاسی‌شان را تحلیل کنیم، باید بگوییم همان روحیات و روشی که در فرزندشان حاج حسن آقا خمینی سراغ داریم که به انقلاب، اسلام و در کل به نظام علاقه‌مندند و در عین حال رابطه خوبی هم با مردم دارند را باید نزدیک‌ترین فرد به ایشان بدانیم که واقعا تجسمی از روش و شخصیت ایشان هستند.

*درباره حاج احمد آقا هم صرف‌نظر از مفاهیم و مباحث ایدئولوژیک، اگر بخواهیم به عملکرد ایشان اشاره کنیم، حرف‌های زیادی هست. تجربیات در اداره کشور بنا به شرایط خاص به گونه‌یی به ایشان آموخته بود روابط خود را با تمام نیروهای انقلاب، با شخصیت‌ها و افکار متفاوت حفظ کند. کسانی که در آن زمان با دیدگاه‌های مختلف سیاسی فعالیت داشتند نسبت به حاج احمد آقا احساس همراهی و همدلی می‌کردند.

*گاهی هم اگر فردی با ایشان از نظر سیاسی اختلاف نظر داشت یا حتی در موردی امام برخوردی با ایشان کرده بود، بلافاصله با آنها رابطه عاطفی خاصی برقرار می‌کردند (مانند مرحوم زواره‌یی) تا بتوانند این احیانا دلخوری را به نوعی جبران کنند. حاج احمد آقا با این رفتار می‌خواستند از دشمن‌تراشی در کارهای امام و انقلاب جلوگیری کنند و از این جهت نقش مهمی را ایفا می‌کردند و با تمام جناح‌ها در آن دوره در ارتباط بودند. آن زمان معروف بود که اصطلاحا ایشان «خط سه» تاسیس کرده‌اند و این به زمانی بازمی‌گردد که اختلافات شدیدی بین طرفداران سنتی امام از یک‌ طرف و طرفداران بنی‌صدر و گروه‌های سیاسی در جریان بود؛ خط سه هم در نظر ایشان این‌گونه بود که اگر افرادی با اصل انقلاب همراه هستند و به نظام اعتقاد دارند و تنها به دلیل تفاوت نظر با جناح سنتی طرفدار امام دچار مشکل شده‌اند، طرد نشوند و در واقع به فکر جذب نیروها از جناح‌هایی بودند که در آن زمان به عنوان اردوگاه مخالف محسوب می‌شدند. حتی هنگامی که امام آن برخورد را متناسب با شرایط زمان با مرحوم آیت‌الله منتظری کردند، حاج احمد آقا برداشت ویژه شرایط سیاسی آن روز را داشتند.

*اما بعدها از دوستان نزدیک و معتمدی شنیدم که ایشان به ملاقات صمیمانه‌یی با آیت‌الله منتظری ابراز تمایل می‌کردند و به نوعی علاقه داشتند رابطه عاطفی خود را با ایشان تجدید کنند. در هر صورت من فکر می‌کنم اگر این تجربیات تکمیل می‌شد و نحوه نگاه ایشان به انقلاب و مسائل اداره کشور تداوم می‌یافت، همان چیزی تحقق می‌یافت که امروز در رفتار و مشی فرزندان ایشان می‌بینیم و فکر می‌کنم اینها الگوهایی هستند که نشان‌دهنده موضع‌گیری بیت امام و عدم تغییر موضع‌گیری‌شان نسبت به آن شرایط است.

*نکته جالب دیگر اینکه کسانی که به هر عنوان با نظرات یا عملکرد امام زاویه داشتند، تلاش می‌کردند آن را به احمد آقا و نقش ایشان نسبت دهند و این فاصله دیدگاه یا عمل خود را با امام توجیه کنند. گاهی هر چه را نمی‌پسندیدند، می‌گفتند این نظر امام نیست و کار احمد آقاست. گاهی هم به دنبال همین جوسازی‌ها علیه ایشان بحث‌ها تند می‌شد و در همان روزها از امام می‌شنیدیم که اینها با من مساله دارند و رویشان نمی‌شود بحث احمد را عنوان می‌کنند....گویا امروز هم دچار یک تکرار تاریخ هستیم و گاهی به نظر می‌رسد همین رویه با جناب حاج حسن آقا اعمال می‌شود و بسیاری که روش سیاسی واقعی امام را برنمی‌تابند، از در شکستن حریم ایشان وارد می‌شوند. درباره حاج احمد آقا می‌توان این‌طور گفت؛ دو خصلت مهم زندگی ایشان را شکل می‌داد، یکی علاقه شخصی‌شان به امام که این امر در تمام رفتارهای ایشان نمود می‌یافت و دیگری عدم وابستگی ایشان به مظاهر مادی قدرت و حالت زهد و بی‌اعتنایی شاید افراطی به پست و موقعیت شخصی خود. هنگامی که امام فوت کردند برخی پیشنهاد کردند که حاج احمد آقا نقش بیشتری را در سمت‌های اجرایی کشور برعهده بگیرند، اما ایشان با کمال بی‌اعتنایی گفتند که 10 سال جریان قدرت در اختیارشان بوده و ترجیح می‌دهند از قدرت کناره‌گیری کنند. به هر صورت یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین خصلت‌های ایشان، بی‌اعتنایی به قدرت بود و برایشان فرزند امام بودن چندان اهمیتی نداشت که بخواهند از آن بهره‌یی ببرند.

/27217