هرروز با الهی قمشه​ای/ نگاه سعدی و حافظ و مولوی به جان دادن در راه دوست

به گزارش خبرآنلاین، «365 روز در صحبت قرآن» نوشته حسین الهی قمشه‌ای در 1050 صفحه با قیمت 18500 تومان از سوی انتشارات سخن منتشر شده که چهارمین کتاب از مجموعه جوانان و فرهنگ جهانی است که در ادامه کتاب های «365 روز با سعدی»، «365 روز با مولانا» و «365 روز با ادبیات انگلیس» به زیور طبع آراسته شده است.

در این کتاب 365 قطعه کوتاه و بلند از کتاب وحی برای آشنایی جوانان با تعلیمات جهانی قرآن انتخاب شده و به زبانی ساده و البته با بهره‌گیری از تفسیرهای عرفانی و نیز اشعار بزرگان ادب و عرفان توضیح داده شده است. دکتر الهی قمشه‌ای در این کتاب کوشیده تا تصویری از اطوار گوناگون کلام فارسی آیات را به دست دهد. ترجمه عمده آیات از وی است و البته در برخی از آیات هم از ترجمه به گفته خودش «فیاض پدر» هم بهره برده است.

خبرآنلاین در تعطیلات نوروزی و بهار طبیعت برای مطالعه کاربران گرامی خود، قطعاتی از این تفسیر خواندنی را انتخاب و در فضای وب منتشر می کند:

در ذیل آیه 52 سوره آل عمران «شما هرگز به مقام نیکویی و مرتبت نیکوکاری نخواهید درسیدمگر از آنچه خود دوست می دارید در راه خدا انفاق کنید و آنچه در راه خدا انفاق کنید خداوند البته بدان آگاه است...» می خوانیم:

*برّ به معنی نیکویی است در مقابل هرّ که به معنی زشتی و بدی است؛ ضرب المثل است که فلان کس هر را از بر نمی شناسد. در اینجا از سیاق عبارت چنین بر می آید که «بِر» مقام مرتبه ای است در میان فضیلت ها و آن مقام نیکویی است. معلوم است که شخص به صرف انجام کار نیک به مقام نیکویی نمی رسد اما نیکی خدمت به خلق و برآوردن اروزهای مردمان و مقدم شمردن دیگران بر نفس خویش جزء شرایطی است که برای رسیدن به مقام نیکویی لازم است به خصوص اگر آدمی آنچه را دوست می دارد و نیاز دارد به دیگران هدیه کند.

*در داستانهای صوفیان آمده است که بت پرستی از جماعت هندوان پیوسته در کنار دریا می رفت و برای ماهیان و پرندگان که در ساحل بودند خوراک و غذا می برد. او را گفتند که تو وقت خود بیهوده تلف می کنی زیرا خداوند به سبب بت پرستی آن هدایای تو را نخواهد پذیرفت. پرسید اگر خداوند از من نمی پذیرد آیا کا مرا می بیند یا نمی بیند؟ گفتند می بیند. گفت همان برای رضایت خاطر من کافی است.
در این آیه نفرموده است که آنچه انفاق کنید خداوند می پذیرد بلکه خبر می دهد که خداوند برآنچه انفاق کنید داناست و همین که آدمی امیدوار باشد که کار او را در عرصه عالم پروردگاری می بیند و به آن نظر می کند در تحکیم شوق به نیکویی کافی است.

*عارفان گفته اند چون عزیزترین چیز نزد آدمیان جان است پس مصداق اعلای «مما تحبون» ایثار جان در راه خداست:
ندا آمد امشب که جان کیست فدا
بجست جان من از جا که نقد بستانید
دیوان شمس
جان نقد محقر است حافظ
از بهر نثار خوش نباشد
حافظ
گر برود جان ما در طلب وصال دوست
حیف نباشد که دوست دوست تر از جان ماست
سعدی

و مقصود از ایثار و فداکردن جان تنها این نیست که شخص زندگی دنیا را به خاطر معشوق ترک گوید بلکه بیشتر بدین معناست که جان خود را در راه معشوق خرج کند و هیچ چیزی حتی جان را بر معشوق مقدم نداند:
چه باشد دل چه باشد جان چه باشد لوءلوء و مرجان
چو نبود صرف دلداری فدای قامت یاری
دیوان شمس
گر نثار قدم یار گرامی نکنم
گوهر جان به چه کار دگرم بازآید
حافظ
گر زر فدای دوست کنند اهل روزگار
ما سر فدای پای رسالت رسان دوست
سعدی

*مقام بر و نیکویی تاج باشکوهی اس که بر تارک شاهان از تاج زرین ایشان زیبنده تر است. خوشا پادشهای و امیری و صاحب مقامی که نشان قدرت را از سر برگیرد و دیهیم نیکویی و رحمت را به جای آن بر سر نهد.
 

6060