به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، حمیدرضا جلایی پور، فعال سیاسی اصلاح طلب، با حضور در کافه خبر خبرگزاری خبرآنلاین، درباره اصلاح طلبان، رفتن حاکمیت به سمت اصلاحات و خالص گرایان نکاتی را بیان کرد. در ادامه بخشی از این گفت و گو را می خوانید؛
* شما به انتخابات ۹۲ و ۱۴۰۳ اشاره کردید. اصلاح طلبان در انتخابات سال ۹۲، ۹۴ و ۱۴۰۳ توانستند رای مردم را به سمت خود جذب کنند. اما چرا بعد از این که کاندیدای مورد نظر اصلاح طلبان انتخاب میشود، نمیتوانند آن قدرت خود را نشان دهند و در قدرت بمانند؟ آیا مقصر اصلاح طلبان هستند یا حاکمیت این را میخواهد؟
این به ارزیابی کلی از وضعیت نظام سیاسی بر می گردد. حاکمیت حداقل تا قبل از ۱۴۰۳، از آن نیروی طرفدار انقلاب دائمی و خالص گرا دفاع کرده است. ریشه این نیرو در دهه شصت، در گروههای فشار بود. آن ها در دوره اصلاحات، دولت پنهان بودند اما در دولت آقای روحانی، تبدیل به دولت موازی شدند.
اگر حاکمیت از آن ها دفاع نمیکرد، کارشان به این جا نمیرسید و اهداف توسعهای سند چشم انداز اجرا میشد. چرا سند چشم انداز بعد از بیست سال به هدف خود نرسید؟ قرار بود بعد از بیست سال ایران قدرتمند ترین کشور از حیث اقتصادی در منطقه شود نه این که عربستان یا امارات و اخیرا کشورهای دیگر از همسایگان برای ایران کری بخوانند.
ما نتوانسته ایم شاخصهای توسعه اقتصاد اجتماعی را که در سند چشم انداز بود محقق کنیم. همین طرفداران انقلاب دائمی، طرح دیگری از «باز دارندگی» برای منطقه داشتند که یکی از پیامدهایش این بود که به ضرر توسعه ایران تمام شد. الان روشن شده است که اگر کشوری قدرت نظامی داشته باشد – که حتما لازم است و یک بعد توان ملی است – ولی توسعه نداشته باشد، اگر در همین کشور فاصله بین دولت و مردم زیاد باشد، آن کشور توان ملی ضعیفی دارد. لذا به نظر میرسد حاکمیت از سال ۱۴۰۳ به تدریج دارد توجهاتی میکند.
اگر قرار باشد با چین و روسیه خوب کار کنیم، باید بتوانیم با آمریکا کار کنیم
یعنی آن مسیر گذشته کمی در حال تغییر است و همین هم خوب است. یعنی تغییراتی در ۱۴۰۳ انجام شد، از جمله این که حاکمیت، کمی انتخابات را رقابتیتر برگزار کرد. خود را در انتخاباتی قدری رقابتی تر نشان داد، یا نظام تصمیم که نظام تصمیم گرفت که نمیشود پوشش را به مردم تحمیل کرد، یا این که باید به سمت یک دیپلماسی متوازن و مذاکره پیش برویم و سیاست «نه جنگ و نه مذاکره» به سیاست «نه جنگ و مذاکره» تبدیل شد.
ایران یک کشور مهم منطقه است و اگر قرار باشد با چین و روسیه خوب کار کنیم، باید بتوانیم با آمریکا کار کنیم. چرا نباید به طرف یک دیپلماسی متوازن برویم؟ آن جریان انقلاب دائمی خود را (و در واقع کشور) را در برابر آمریکا قرار میداد و خالص گرایان چیزی را تبلیغ میکردند که ماهیت جمهوری اسلامی نبود.
در واقع ماهیت هر نظام سیاسی و مخصوصا ماهیت نظام سیاسی جمهوری اسلامی که از دل یک انقلاب مردمی بیرون آمده است اگر نتواند امنیت مردم را برقرار و حقوقشان را رعایت کند یا به مردم احترام بگذارد، این ضربه به حکومت است.
خالصگرایان گفتند ماهیت اصلی نظام سیاسی ما آمریکا ستیزی، محو اسراییل و حجاب است
یعنی ماهیت نظام سیاسی، خدمت به مردم است. اما این خالصگرایان گفتند ماهیت اصلی نظام سیاسی ما آمریکا ستیزی، محو اسراییل و حجاب است که واقعا چنین موضوعی نبود. بله انقلاب اسلامی مخالف زورگویان جهانی و طرفدار استقلال بود. ولی آمریکا ستیزی ماهیت نظام نبود. الان ۷۵ سال است که ایرانیان و مسلمانان همگی مخالف اسراییل هستند که سرزمین فلسطین را اشغال کرده است. در منطقه جنبشهای طرفدار فلسطین هست و همه ما میتوانیم حمایت کنیم. ولی ماهیت دولت جمهوری اسلامی که «محو اسراییل» نیست، بلکه دفاع از حقوق فلسطینیان است. کشور ما باید بتواند در کنار مسلمانان و دولتها و سازمانهای بین المللی، از حقوق فلسطینیان دفاع کند. ولی این آقایان چنین ماهیتی برای جمهوری اسلامی تعریف کردند.
به نظرم اتفاقی که میافتد – و امیدواریم رخ دهد و از ۱۴۰۳ علائم آن هست – این است که به ماهیت اصلی هر حکومت توجه کنیم. ماهیت اصلی هر حکومت این است که چقدر میتواند با شهروندانش برابر برخورد کند، به آنها احترام بگذارد، پاسخگوی نیازهای پایه آنها باشد و این تنوع کشور را پوشش دهد. این رضایت مردم است که هر نظام سیاسی را حفظ میکند.
حاکمیت باید زمینه ای فراهم کند تا خالص گرایان حق ویژه نداشته باشند
* با این صحبتهای شما میتوان برداشت کرد که حاکمیت از انتخابات ۱۴۰۳ به بعد به سمت اصلاحاتی در کشور میرود.
بله، یک مقدار تغییراتی در حال انجام است.
*و خالص گرایان تن به این اصلاحات می دهند؟
به نظرم حرکت حاکمیت مهم است. حاکمیت باید زمینه ای فراهم کند تا خالص گرایان حق ویژه نداشته باشند؛ حزب خود را بزنند و در انتخابات شرکت کنند. اگر رای آوردند در مجلس و شوراها بروند ولی نه به طور ویژه. اگر دقت کنید، از وقتی آقای پزشکیان آمده است، فعالان خالصگرا به صورت مستقیم و غیر مستقیم به شورای نگهبان حمله میکنند که این چه کاری بود انجام دادید؟ انتظارشان این بود که انتخابات مانند ۱۴۰۰ برگزار شود.
انتخاباتی که فقط یک نفر رای بیاورد و مورد نظر آنها باشد. شورای نگهبان مقداری تن به رقابت داده است و آنها ناراحتند. این انحصار باید شکسته شود. این نیرو با این انحصار طلبی اگر موفق شود، هم به ایران و هم به نظام سیاسی ایران ضربات مهلک میزند. همانطور که تا به حال زده اند. ایران بیست سال پیش فهمیده بوده در بیست سال آینده باید در فراین توسعه به کجا برسد. یعنی سند چشم انداز بیست ساله نوشته بود، چرا تحقق پیدا نکرد تاجائی که رئیس جمهور نا متعادل آمریکا بیاید و سطح توسعه ایران را به سخره بگیرد.
27215