به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، جست‌وجوی پاسخ این سوال که چرا نوحه‌های امروز به این میزان از نوحه‌های دیروز فاصله دارد؟ و سوالاتی از این دست، موجب شد چندی پیش از ایرج نعیمایی و احمد صدری، دو نوازنده، پژوهشگر و مدیر فرهنگی شناخته‌شده دعوت به حضور در کافه‌خبر کنیم.
احمد صدری در بخشی از این گفت‌وگو به نکته‌ای قابل توجه اشاره کرد. این که «ما در دوره قاجاریه شاهد تفکیک میان موسیقی‌های موقعیتی و غیرموقعیتی نبوده‌ایم. یعنی این‌گونه نبوده است که کسی مشخصا آوازه‌خوان و دیگری مشخصا نوحه‌خوان باشد.» او ادامه داد: «به عبارت دیگر عزیز بزرگواری که موسیقی غیرموقعیتی اجرا می‌کرده و غزل‌خوان بوده است در تعزیه نیز، تعزیه‌خوانی می‌کرده یا نوحه‌خوانی، مداحی، منقبت‌خوانی و... را نیز انجام می‌داده است.»
صدری تصریح کرد: «به عبارت دیگر این گونه نبوده است که بگوییم تعزیه‌خوانی، مذهبی و متعلق به دسته‌ای خاص از افراد و موسیقی ردیف ـ دستگاهی، غیرمذهبی و متعلق به دسته خاص دیگری است. کمااین‌که همین حالا نیز اگر از بسیاری از خوانندگان بخواهیم نوحه‌خوانی کنند، به راحتی این کار را انجام می دهند. چنان‌چه اگر از آن‌ها بخواهیم در دستگاه سه‌گاه به تلاوت قرآن بپردازند، آسان از عهده آن برمی‌آیند. چراکه صرفا مضمون است که تغییر یافته و بستر موسیقایی همان است که بود. خواننده‌ای که کاملا به این موضوع مشرف است، خود می‌داند مضمونی که می‌خواند چیست و از کجا باید آغاز کند. درنتیجه به عنوان مثال با درآمد و گوشه کرشمه و... آغاز نمی‌کند و ناگهان ممکن است از مخالف شروع به خواندن کند. درواقع احساس می‌کند متن آیه‌ای که پیش رو دارد نیازمند رفعتی است که در آغاز کردن با مخالف و سپس فرود، جلوه پیدا می‌کند. همان خواننده ممکن است ترانه‌ای را تصنیف کند و بخواند.»
به عقیده صدری «درمجموع مهم است بدانیم که اساسا تفکیک قائل شدن میان نوحه‌خوانان و خوانندگان موسیقی ردیف ـ دستگاهی تفکیکی اشتباه است. چرا که این‌ها اساسا در فرهنگ ایران در یکدیگر امتزاج داشته‌اند. این که در موسیقی قدیمی‌مان مشاهده می‌کنیم که نوحه‌ها و نقالی‌ها، به چه میزان قوی هستند شاهد مثال این موضوع است و نشان از این دارد که در چه بستری شکل گرفته‌اند.»
متن کامل این گفت‌وگو را این‌جا بخوانید.
۲۴۲۲۴۲
نظر شما